Giải SBT Toán 9 Bài 3: Phương trình bậc hai một ẩn
Bài 15 trang 51 SBT Toán 9 tập 2: Giải các phương trình
a)
b)
c)
d)
Phương pháp giải:
Đặt nhân tử chung để đưa về phương trình tích.
Lời giải:
a)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
b)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
c)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
d)
Lời giải chi tiết:
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
Bài 16 trang 52 SBT Toán 9 tập 2: Giải các phương trình:
a)
b)
c)
d)
Phương pháp giải:
Ta sử dụng kiến thức:
+)
+) với
Lời giải:
a)
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
b)
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
c)
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
d)
Ta có: suy ra nên nên không có giá trị nào của để
Vậy phương trình đã cho vô nghiệm.
Bài 17 trang 52 SBT Toán 9 tập 2: Giải các phương trình:
a)
b)
c)
d)
Phương pháp giải:
Đưa phương trình đã cho về phương trình tích.
Lời giải:
a)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
b)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
c)
⇔ hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
d)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
Bài 18 trang 52 SBT Toán 9 tập 2: Giải các phương trình sau bằng cách biến đổi chúng thành những phương trình với vế trái là một bình phương còn vế phải là một hằng số:
a)
b)
c) .
d)
Phương pháp giải:
+) Thêm bớt để xuất hiện hằng đẳng thức.
+) Sử dụng lý thuyết:
Lời giải:
a)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
b)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
c)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
d)
Vế trái ; vế phải
Vậy không có giá trị nào của để
Phương trình vô nghiệm.
Bài 19 trang 52 SBT Toán 9 tập 2: Nhận thấy rằng phương trình tích hay phương trình bậc hai có hai nghiệm là . Tương tự, hãy lập những phương trình bậc hai mà nghiệm của mỗi phương trình là một trong những cặp số sau:
a)
b)
c)
d)
Phương pháp giải:
Dựa vào ví dụ của bài để áp dụng
Lời giải:
a)
Hai số và là nghiệm của phương trình:
b)
Hai số và là nghiệm của phương trình:
c)
Hai số và là nghiệm của phương trình:
d)
Hai số và là nghiệm của phương trình:
Bài tập bổ sung (trang 52,53 SBT Toán 9)
Bài 3.1 trang 52 SBT Toán 9 tập 2: Đưa các phương trình sau về dạng và xác định các hệ số
a)
b)
c)
d)
Phương pháp giải:
Chuyển về cùng một vế rồi rút gọn.
Phương trình bậc hai một ẩn là phương trình có dạng: Trong đó, là ẩn; là những số cho trước gọi là các hệ số và
Lời giải:
a)
có
b)
có
c)
Với thì phương trình đã cho là phương trình bậc hai có
d)
Với thì phương trình đã cho là phương trình bậc hai có
Bài 3.2 trang 52 SBT Toán 9 tập 2: Giải các phương trình sau bằng cách biến đổi chúng thành những phương trình với vế trái là một bình phương còn vế phải là một hằng số:
a)
b)
c)
d)
Phương pháp giải:
Thêm bớt để xuất hiện hằng đẳng thức bình phương của một tổng, bình phương của một hiệu:
+)
+)
Áp dụng: Nếu hoặc
Lời giải:
a)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
b)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
c)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
d)
hoặc
hoặc
Vậy phương trình có hai nghiệm:
Bài 3.3 trang 53 SBT Toán 9 tập 2: Tìm để phương trình có hai nghiệm là những số dưới đây:
a) và
b) và
c) và
d) và
Phương pháp giải:
+) Nếu là hai nghiệm của phương trình bậc hai thì ta có
Lời giải:
a)
Hai số và là nghiệm của phương trình:
Hệ số:
b)
Hai số và là nghiệm của phương trình:
Hệ số:
c)
Hai số và là nghiệm của phương trình:
Hệ số:
d)
Hai số và là nghiệm của phương trình:
Hệ số:
Bài 3.4 trang 53 SBT Toán 9 tập 2: Tìm để phương trình có hai nghiệm là và
Có thể tìm được bao nhiêu bộ ba số thỏa mãn yêu cầu bài toán
Phương pháp giải:
Thay hai nghiệm vào phương trình ta được hai phương trình từ đó ta biến đổi tìm được mối quan hệ giữa các hệ số.
Lời giải:
Vì là nghiệm của phương trình: nên ta có:
Vì là nghiệm của phương trình: nên ta có:
Ba số là nghiệm của hệ phương trình:
Vậy với mọi ta có: thì phương trình có nghiệm
Ví dụ: ta có phương trình:
Có nghiệm:
Có vô số bộ ba thỏa mãn yêu cầu bài toán