Tiếng Việt lớp 5 Tập 2 Bài 7: Theo chân Bác
Đọc: Theo chân Bác trang 109, 110
Nội dung chính Theo chân Bác:
Bài thơ đề cập đến sự kiện buổi sáng Bác Hồ đọc bản tuyên ngôn độc lập. Qua đó diễn tả sự tưởng nhớ, tôn vinh đối với Bác Hồ và tình yêu thương của Bác dành cho đồng bào.
* Khởi động
Câu 1 (trang 109 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Nói 1 – 2 câu về sự kiện lịch sử gắn với các thông tin sau:
– Ngày 02 tháng 9 năm 1945
– Quảng trường Ba Đình (Thủ đô Hà Nội)
– ?
Trả lời:
Ngày 2 tháng 9 năm 1945, tại Quảng trường Ba Đình, Thủ đô Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam, khai sinh ra Cộng hòa Dân chủ Việt Nam và đánh dấu một bước quan trọng trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
* Khám phá và luyện tập
Đọc
Văn bản: Theo chân Bác
(Trích)
Hôm nay sáng mồng hai tháng Chín
Thủ đô hoa, vàng nắng Ba Đình
Muôn triệu tìm chờ… chim cũng nín
Bỗng vang lên tiếng hát ân tình
Hồ Chí Minh! Hồ Chí Minh!
Người đứng trên đài, lặng phút giây
Trông đàn con đó, vẫy hai tay
Cao cao vầng trán… Ngời đôi mắt
Độc lập bây giờ mới thấy đây!
Người đọc Tuyên ngôn… Rồi chợt hỏi:
“Đồng bào nghe tôi nói rõ không?”
Ôi câu hỏi, hơn một lời kêu gọi
Rất đơn sơ mà ấm bao lòng!
Cả muốn triệu một lời đáp: “Có!”
Như Trường Sơn say gió biển Đông
Vâng, Bác nói, chúng con nghe rõ,
Mỗi tiếng Người mang nặng núi sông.
Trời bỗng xanh hơn, nắng chói loà
Ta nhìn lên Bắc, Bác nhìn ta
Bốn phương chắc cũng nhìn ta đó
Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà!
Tố Hữu
Câu 1 (trang 110 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Khung cảnh quảng trường Ba Đình vào buổi sáng mồng hai tháng Chín được miêu tả như thế nào?
– Con người
– Cảnh vật
Trả lời:
– Con người: Muôn triệu tim chờ, hát vang Hồ Chí Minh.
– Cảnh vật: Thủ đô hoa vàng, nắng Ba Đình, chim cũng nín.
Câu 2 (trang 110 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Lời nói và việc làm của Bác Hồ ở khổ thơ 2 và 3 gọi cho em những suy nghĩ, cảm xúc gì?
Trả lời:
Lời nói và việc làm của Bác Hồ trong khổ thơ 2 và 3 gợi cho em những suy nghĩ và cảm xúc trân trọng tình yêu thương, sự tôn trọng của Bác dành cho nhân dân Việt Nam.
Câu 3 (trang 110 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Tình cảm của Nhân dân dành cho Bác Hồ được thể hiện qua những dòng thơ nào?
Trả lời:
Tình cảm của Nhân dân dành cho Bác Hồ được thể hiện qua những dòng thơ “Hồ Chí Minh! Hồ Chí Minh!”, “Vâng, Bác nói, chúng con nghe rõ”, Muôn triệu một lời đáp : “Có!”
Câu 4 (trang 110 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Nêu ý nghĩa của bài thơ.
Trả lời:
Ý nghĩa của bài thơ là tôn vinh sự lãnh đạo của Bác Hồ; biểu hiện lòng biết ơn, sự tôn trọng và lòng đồng lòng của nhân dân Việt Nam đối với Người, cũng như khát vọng của dân tộc Việt Nam được tự do, độc lập và hạnh phúc.
Học thuộc lòng bài thơ.
2. Đọc mở rộng:
Sinh hoạt câu lạc bộ đọc sách
Chủ điểm Khúc ca hoà bình
(a) Tìm đọc bản tin hoặc bài viết:
Gợi ý:
(b) Ghi chép và trang tri Nhật kí đọc sách:
c. Cùng bạn chia sẻ:
– Bản tin hoặc bài viết đã đọc.
– Nhật kí đọc sách.
– Cấu tạo của bản tin:
+ Phần đầu
+ Phần chính
+ Phần cuối
-?
d. Thi “Bình luận viên nhí”: Đọc và bình luận 2 – 3 câu về bản tin hoặc bài viết.
e. Ghi chép tóm tắt về một bản tin hoặc bài viết được bạn chia sẻ.
Trả lời:
Em tìm đọc bản tin hoặc bài viết và hoàn thành theo yêu cầu.
Luyện từ và câu: Luyện tập về liên kết câu trong đoạn văn trang 111, 112
Câu 1 (trang 111 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Tìm từ ngữ dùng để liên kết các câu trong đoạn văn sau:
(1) Mùa hạ mở đầu với muôn vàn tiếng ve và tiếng chim vít vịt. (2) Cùng với mùa hạ là nắng vàng rực rỡ, là những ngọn gió nam hây hẩy hoà quyện với tiếng sáo diều ngân nga. (3) Những quả vải thiều bắt đầu sẫm lại, mong nước… (4) Nhưng không chỉ có thể, mùa của nắng vàng rực rỡ còn khiến cả cái đầm sen trước làng cũng trồi lên những búp như hai bàn tay khum khum chụm lại.
Theo Đặng Vương Hưng
Trả lời:
(1) mở đầu
(2) Cùng với.
(3) bắt đầu
(4) Nhưng không chỉ có thể.
Câu 2 (trang 111 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Chọn một từ ngữ phù hợp trong khung thay cho mỗi □ để liên kết các câu trong đoạn văn sau:
(rồi, chúng, chào mào)
Chào mào thường đi ăn theo đàn. Mùa đông xoan chín, □ bay về từng đàn trên rặng xoan. □ vừa ăn vừa gọi nhau ríu rít. Dù đang rất vui nhưng chỉ cần một chú phát hiện ra điều gì không lành và kêu “choét” lên một tiếng, lập tức cả đàn im bặt. □ cả bầy đồng loạt bay ảo đi như một cơn gió.
Theo Hà Lương
Trả lời:
Chào mào thường đi ăn theo đàn. Mùa đông xoan chín, chúng bay về từng đàn trên rặng xoan. Rồi vừa ăn vừa gọi nhau ríu rít. Dù đang rất vui nhưng chỉ cần một chú phát hiện ra điều gì không lành và kêu “choét” lên một tiếng, lập tức cả đàn im bặt. Chào mào cả bầy đồng loạt bay ảo đi như một cơn gió.
Câu 3 (trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Phát hiện lỗi liên kết câu có trong mỗi đoạn văn sau và chữa lại cho đúng:
a. Hoa hồng thường được trồng làm cảnh. Sau đó, nhờ hương thơm đặc biệt, cánh hoa hồng còn được sử dụng để làm nước hoa.
b. Du khách đến Bồ Đào Nha thường bị lôi cuốn bởi những sắc màu rực rỡ. Đây là những vệt màu sáng tươi lung linh trên thân những con tàu. Đây còn là bầu trời ô dù bảy sắc cầu vồng rực lên dưới ánh nắng hiền hoà.
Trả lời:
a. Hoa hồng thường được trồng làm cảnh. Ngoài ra, nhờ hương thơm đặc biệt, cánh hoa hồng còn được sử dụng để làm nước hoa.
b. Du khách đến Bồ Đào Nha thường bị lôi cuốn bởi những sắc màu rực rỡ. Đó là những vệt màu sáng tươi lung linh trên thân những con tàu. Đó còn là bầu trời ô dù bảy sắc cầu vồng rực lên dưới ánh nắng hiền hoà.
Câu 4 (trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Viết đoạn văn (từ 3 đến 4 câu) giới thiệu về lễ hội đèn lồng nổi tại Ha-oai, trong đó có ít nhất hai câu được liên kết với nhau bằng cách lặp hoặc thay thế từ ngữ.
Trả lời:
Lễ hội đèn lồng nổi tại Ha-oai là một trong những sự kiện lớn nhất và đặc sắc nhất của vùng đất này. Mỗi năm, vào dịp trăng tròn tháng Bảy âm lịch, làng lào Ha-oai được bao phủ bởi một biển lồng đèn đủ màu sắc, từ đỏ, vàng, xanh đến tím. Đây là dịp mà cả thị trấn bắt đầu sôi động, với mọi người chạy đua để trang trí những chiếc lồng đèn, tạo ra một không gian phấn khích và lung linh. Trong khi đó, những tiếng hát, những vũ điệu truyền thống cùng với mùi hương thơm phức của món ăn đường phố đặc trưng, tạo nên bầu không khí hân hoan và rộn ràng của lễ hội.
Nói và nghe: Theo chân Bác trang 112, 113
Câu 1 (trang 112 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Đọc đoạn văn của bạn Trần Minh Sơn và trả lời câu hỏi:
Xa-đa-kô – nhân vật trong bài đọc “Những con hạc giấy” cũng là nhân vật chính trong truyện “Ngàn hạc giấy của Xa-đa-kể” do chính anh trai của cô bé – Xa-xa-ki Ma-xa-hi-rô viết. Cô bé nhiễm chất phóng xạ của bom nguyên tử vào năm lên hai tuổi. Sau mười năm ủ bệnh, bác sĩ kết luận cô bé bị bệnh máu trắng. Gần một năm chữa trị là khoảng thời gian ngập tràn đau đớn và nước mắt của Xa-đa-kô và cả gia đình. Cũng trong thời gian đó, Xa-đa-kô đã bí mật gửi nguyện ước cho mình cùng với bố mẹ vào những cánh hạc giấy do cô bé tự tay gấp. Tuy nhiên, Xa-đa-kô đã ra đi khi ước nguyện còn dang dở. Hình ảnh Xa-đa-kô ngồi gấp hạc giấy là lời lên án mạnh mẽ nhất đối với chiến tranh. Niềm tin vào cuộc sống và sự kiên cường chống chọi với bệnh tật của cô bé đã trở thành biểu tượng cho tinh thần chống chiến tranh và vũ khí hạt nhân ở Nhật Bản cũng như trên toàn thế giới.
Trần Minh Sơn
a. Đoạn văn viết về điều gì?
b. Bạn Minh Sơn giới thiệu những gì ở câu văn mở đầu?
c. Ở các câu văn tiếp theo, bạn Minh Sơn giới thiệu những gì về Xa-đa-kô?
– Hoàn cảnh
– Việc làm
– ?
d. Bạn Minh Sơn khẳng định điều gì ở câu văn cuối?
Trả lời:
a. Đoạn văn viết về cuộc sống và số phận của nhân vật Xa-đa-kô trong truyện “Những con hạc giấy” và “Ngàn hạc giấy của Xa-đa-kê”.
b. Ở câu văn mở đầu, Trần Minh Sơn giới thiệu về nhân vật Xa-đa-kô và mối liên kết giữa nhân vật này với truyện “Những con hạc giấy” và “Ngàn hạc giấy của Xa-đa-kê”.
c. Ở các câu văn tiếp theo, Trần Minh Sơn giới thiệu về Xa-đa-kô như sau:
– Hoàn cảnh: Xa-đa-kô nhiễm chất phóng xạ từ bom nguyên tử khi mới hai tuổi, sau mười năm ủ bệnh được chẩn đoán mắc bệnh máu trắng.
– Việc làm: Xa-đa-kô gấp những cánh hạc giấy và gửi nguyện ước cho mình và gia đình trong thời gian chữa trị bệnh.
d. Ở câu văn cuối, Trần Minh Sơn khẳng định rằng hình ảnh Xa-đa-kô gấp hạc giấy là lời lên án mạnh mẽ nhất đối với chiến tranh, và niềm tin vào cuộc sống và sự kiên cường chống chọi với bệnh tật của cô bé đã trở thành biểu tượng cho tinh thần chống chiến tranh và vũ khí hạt nhân.
|
Ghi nhớ Đoạn văn giới thiệu về nhân vật trong cuốn sách đã đọc thường có: – Câu mở đầu: Giới thiệu tên cuốn sách và tên nhân vật. – Các câu tiếp theo: Giới thiệu chung về nhân vật: hoàn cảnh, tính cách…. – Câu kết thúc: Bày tỏ tình cảm, cảm xúc hoặc nhận xét, đánh giá về nhân vật. |
Câu 2 (trang 113 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Chia sẻ với bạn về nhân vật em thích trong một cuốn sách đã đọc:
Trả lời:
Em rất thích nghe các câu chuyện cổ tích. Tuy được nghe rất nhiều, nhưng em vẫn luôn đặc biệt ấn tượng với câu chuyện Thạch Sanh. Đó thực sự là một câu chuyện rất hay và hấp dẫn. Chàng Thạch Sanh tuy sớm mồ côi cha mẹ, phải sống cuộc sống nghèo khổ, cô đơn dưới gốc đa, nhưng chưa bao giờ có lòng tham, hay suy nghĩ xấu xa cả. Khi học được một thân bản lĩnh tài giỏi, chàng đã dùng nó để diệt ác, giúp dân, chứ không dùng nó để mưu hại người khác. Tấm lòng nhân hậu, đức độ của chàng khiến em nể phục vô cùng. Hình ảnh chàng Thạch Sanh quên mình chiến đấu với chằn tinh, đại bàng tinh để cứu người, không mong chờ hồi đáp gì luôn là bức tượng vàng chói lọi. Chàng ấy thực sự là một người anh hùng vĩ đại. Dù sau này, được biết đến thêm nhiều người anh hùng khác, vẫn không có ai thay thế được Thạch Sanh trong lòng em.
* Vận dụng
Câu 1 (trang 113 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Sưu tầm bài thơ, bài hát… nói về hoà bình.
Tiếng chuông và ngọn cờ
Thế giới quanh em bừng sáng lên mỗi sớm bình minh.
Bàn tay em điểm tô cho Trái Đất đẹp xinh.
Thế giới muốn hoà bình và chán ghét chiến tranh.
Cùng hoà chung tiếng hát, chúng em có chung niềm tin.
Nhạc và lời: Phạm Tuyên
Trả lời:
– Bài thơ: Hoà Bình
Trên cánh đồng xanh mát, bóng cây êm đềm,
Gió nhẹ nhàng hát ca, hòa trong tiếng chim.
Dòng suối trong veo lăn bước mát lành,
Bình minh len lỏi, tràn ngập niềm vui an lành.
Trên bầu trời xanh ngắt, mây trắng bay bỗng dưng,
Một hòa bình hiền hòa, dịu dàng khắp nơi.
Con người chung tay, cùng nhau xây tổ ấm,
Bước đi trong hòa bình, không lo sợ chiến tranh.
Nắng ấm dịu dàng soi bóng những người thân,
Trong trái tim mỗi người, hoà bình không phai mờ.
Hãy khép lại mọi đau thương, mọi thù hận,
Đem lại cho nhân loại, một thế giới hoà bình.
– Bài hát: Imagine – John Lennon
Imagine there’s no countries
It isn’t hard to do
Nothing to kill or die for
And no religion too
Câu 2 (trang 113 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Chia sẻ với bạn cảm xúc của em về một bài thơ, bài hát…. đã sưu tầm.
Trả lời:
Em chia sẻ với bạn cảm xúc của em về một bài thơ, bài hát…. đã sưu tầm.
Xem thêm các bài giải bài tập Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 6: Lễ hội đèn lồng nổi
Bài 7: Theo chân Bác
Bài 8: Sự sụp đổ của chế độ a-pác-thai
Bài 1: Lời hứa
Bài 2: Chiền chiện bay lên
Bài 3: Thơ viết cho ngày mai