Lý thuyết Phép tính lũy thừa với số mũ tự nhiên (Cánh diều 2023) hay, chi tiết | Toán lớp 6

Lý thuyết Toán lớp 6 Bài 5: Phép tính lũy thừa với số mũ tự nhiên

Video giải Toán 6 Bài 5: Phép tính lũy thừa với số mũ tự nhiên – Cánh diều

A. Lý thuyết Phép tính lũy thừa với số mũ tự nhiên

I. Phép nâng lên lũy thừa 

Lũy thừa bậc n của a, kí hiệu  , là tích của n thừa số a:

Trong đó:

a được gọi là cơ số

           n được gọi là số mũ.

Quy ước:   a¹=a

Phép nhân nhiều thừa số bằng nhau gọi là phép nâng lên lũy thừa.

Chú ý: 

+ aⁿ  đọc là “a mũ n” hoặc “a lũy thừa n” hoặc “lũy thừa bậc n của a”.

+ a²  còn được gọi là “a bình phương” hay “bình phương của a”.

+ a³ còn được gọi là “a lập phương” hay “lập phương của a”.

Ví dụ: 

7 . 7 . 7 . 7 = 7⁴ (đọc là 7 mũ 4 hoặc là 7 lũy thừa 4, hoặc lũy thừa bậc bốn của 7)

16 = 2 . 2 . 2 . 2 = 2⁴ 

Lưu ý: Với n là số tự nhiên khác 0, ta có: 

Ví dụ: 10⁵ = 10 . 10 . 10 . 10 . 10 = 100 000  

II. Nhân hai lũy thừa cùng cơ số

Khi nhân hai lũy thừa cùng cơ số, ta giữ nguyên cơ số và cộng các số mũ: 

a^m . aⁿ = a^{m + n} 

Ví dụ: 

+) 2³ . 2⁴ = 2^{3 + 4} = 2⁷

+) a² . a¹ = a^{2 + 1} = a³

+) 4² . 4⁵ = 4^{2 + 5} = 4⁷

III. Chia hai lũy thừa cùng cơ số 

Khi chia hai lũy thừa cùng cơ số (khác 0), ta giữ nguyên cơ số và trừ các số mũ:

a^m : aⁿ = a^{m – n}  (a # 0, m ≥ n)

Quy ước: a⁰ = 1 (a # 0) . 

Ví dụ:
 + 9⁷ : 9³ = 9^{7 – 3} = 9⁴

+ 7⁶ : 7 = 7⁶ : 7¹ = 7^{6 – 1} = 7⁵

+ 3³ : 3³ = 3^{3 – 3} = 3⁰ = 1

B. Bài tập tự luyện 

Bài 1. Thực hiện các phép tính:

a) 3⁷ . 27 . 81;

b) 100 . 1 000 . 10 000;

c) 125⁴ : 5⁸.

Lời giải:

a) Ta có: 3⁷ . 27 . 81 = 3⁷.(3.3.3).(3.3.3.3) = 3⁷ . 3³ . 3⁴ = 3^{7 + 3 + 4} = 3¹⁴

b) Ta có: 100 . 1 000 . 10 000 = (10²) . (10³) . (10⁴) = 10^{2 + 3 + 4} = 10⁹

c) Ta có:

125⁴ : 5⁸ = (5.5.5)⁴ : 5⁸ = (5³)⁴ : 5⁸ = [5³.5³.5³.5³] : 5⁸

= 5^{3 + 3 + 3 + 3} : 5⁸ = 5¹² : 5⁸ = 5^{12 – 8} = 5⁴.

Bài 2. So sánh

a) 2² . 2³ và 2⁶;     

b) 3² và 2³;

c) 5² và 5 . 2.

Lời giải:

a) Ta có: 2² . 2³ = 2^{2 + 3} = 2⁵

Vì 5 < 6 nên 2⁵ < 2⁶

Vậy 2² . 2³ < 2⁶.

b) Ta có: 3² = 3 . 3 = 9; 2³ = 2 . 2 . 2 = 8

Vì 8 < 9 nên 2³ < 3² hay 3² > 2³ 

Vậy 3² > 2³.

c) Ta có: 5² = 5 . 5 = 25 

5 . 2 = 10

Vì 25 > 10 nên 5² > 5 . 2

Vậy 5² > 5 . 2. 

Xem thêm các bài tóm tắt lý thuyết Toán 6 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 4: Phép nhân và phép chia các số tự nhiên

Lý thuyết Bài 5: Phép tính lũy thừa với số mũ tự nhiên

Lý thuyết Bài 6: Thứ tự thực hiện các phép tính

Lý thuyết Bài 7: Quan hệ chia hết. Tính chất chia hết

Lý thuyết Bài 8: Dấu hiệu chia hết cho 2, cho 5