Soạn bài Đền tháp vẫn ngủ yên
1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 66 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2)
– Đọc trước văn bản Đền tháp vẫn ngủ yên, tìm hiểu thêm thông tin về kì quan Ăng-co (Angkor) ở Cam-pu-chia (Campuchea).
– Em muốn biết thêm gì về di tích lịch sử nổi tiếng này?
– Hãy chuẩn bị thông tin về một di tích lịch sử của nước ngoài mà em biết để giới thiệu với bạn cùng lớp.
Trả lời:
– Thông tin về kì quan Ăng-co (Angkor) ở Cam-pu-chia (Campuchea).
+ Quần thể di tích đền Angkor được vua Suryavarman II xây dựng vào nửa đầu thế kỷ XII. Diện tích của cả quần thể kéo dài hơn 248 dặm vuông (400 km2), chạy bao quanh đền là một hào nước sâu và rộng.
+ Quần thể di tích đền Angkor có đến trên 1.000 ngôi đền với kích cỡ và hình dáng khác nhau mang đậm phong cách kiến trúc Khmer. Các ngôi đền nổi tiếng là Angkor Wat và Angkor Thom, đền Bayon với vô số đồ trang trí điêu khắc.
+ Quần thể Angkor chịu sự ảnh hưởng của nghệ thuật Khmer cổ với một lối kiến trúc đặc sắc, nổi bật các giá trị nghệ thuật Khmer.
– Em muốn biết thêm các thông tin về Angkor Wat
– Giới thiệu về Kim tự tháp Ai Cập:
+ Kim tự tháp là công trình được xây dựng được xây dựng theo kiến trúc hình chóp, có đáy hình vuông và bốn mặt bên là tam giác đều. Hiện nay, đã có 138 kim tự tháp được tìm ra ở Ai Cập. Tất cả đều được xây dựng ở vùng tả ngạn sông Nile – con sông dài nhất thế giới.
+ Quần thể kim tự tháp Giza bao gồm 3 kim tự tháp: Kim tự tháp Khufu, kim tự tháp Khafre và kim tự tháp Menkaure.
2. Đọc hiểu
* Nội dung chính
Văn bản giới thiệu cho người đọc những thông tin thú vị về kì quan Ăng-co (Angkor) ở Cam-pu-chia (Campuchea)
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 66 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Thông tin chính của sa pô là gì?
Trả lời:
– Xiêm Riệp là điểm đến hấp dẫn với khách du lịch vì có kì quan Ăng-co.
Câu 2 (trang 67 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Dự đoán nội dung chính của phần này từ tiêu đề “Thành phố bình yên”.
Trả lời:
– Từ tiêu đề “Thành phố bình yên”, dự đoán rằng phần này sẽ tập trung mô tả về một thành phố nơi mà cuộc sống diễn ra một cách yên bình, êm đềm và hòa thuận. Có thể sẽ đề cập đến cảm nhận cá nhân về sự thanh bình ở thành phố, cũng như cung cấp thông tin về cảnh quan, văn hóa, và cách sinh hoạt của người dân trong thành phố đó.
Câu 3 (trang 68 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Ghi lại những nét đặc sắc nhất của hai quần thể Ăng-co.
Trả lời:
– Kinh đô cuối cùng và lâu dài nhất của đế quốc Khmer.
– Vật liệu xây dựng là đá ong và sa thạch.
– Các khu đền: Bai-on, Ta Prom, Ăng-co Vát.
Câu 4 (trang 69 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Ăng-co Vát có gì độc đáo?
Trả lời:
– Trong khi các ngôi đền Ăng-co đều quay về hướng đông thì khu đền Ăng-co Vát lại quay mặt về hướng tây.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Em hiểu như thế nào về nhan đề Đền tháp vẫn ngủ yên? Nhan đề này có gì khác so với nhan đề các văn bản đọc hiểu trong Bài 8?
Trả lời:
– Nhan đề Đền tháp vẫn ngủ yên giúp người đọc hình dung ra một khu vực với nhiều đền tháp huyền bí, ngủ yên trong sự êm đềm của thành phố.
– Nhan đề này khác với nhan đề các văn bản đọc hiểu trong Bài 8 ở chỗ nó gợi lên cho người đọc đặc điểm của đền phát trong văn bản, làm người đọc tò mò muốn khám phá. Còn nhan đề các văn bản khác chỉ mang tính chất giới thiệu về tên các văn bản sẽ tìm hiểu: Cố đô Huế, Hà Nội.
Câu 2 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Bài viết có mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần là gì? Có thể dựa vào đâu để xác định nhanh các nội dung ấy?
Trả lời:
– Bài viết có 2 phần:
+ Phần 1 (từ đầu … sự có mặt của con người): Xiêm Riệp được coi là thành phố bình yên dù có lượng khách du lịch lớn.
+ Phần 2 (còn lại): Giới thiệu những ngôi đền cổ kính ở thành phố Xiêm Riệp.
– Dựa vào các đầu đề trong văn bản để xác định nhanh các nội dung ấy.
Câu 3 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Phân tích đặc điểm của văn bản thông tin giới thiệu một di tích lịch sử thể hiện ở văn bản Đền tháp vẫn ngủ yên. Chỉ ra mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản này.
Trả lời:
Mối quan hệ giữa đặc điểm với mục đích của văn bản Đền tháp vẫn ngủ yên:
– Văn bản tập trung giới thiệu về công trình xây dựng có giá trị: khu đền Ăng-co – địa điểm thu hút khách du lịch đến với thành phố Xiêm Riệp.
– Văn bản nêu được các chính sách hiệu quả của chính quyền Cam-pu-chia trong việc bảo tồn, gìn giữ sự cổ kính của khu quần thể Ăng-co: các khách sạn, resort đều mang kiến trúc Khmer (mái ngói đỏ tươi để phân biệt với màu đá rêu phong của đền tháp), chiều cao của các tòa nhà không được cao hơn 65 mét (vì ngôi đền cao nhất trong quần thể Ăng–co cao 65 mét) => thể hiện lòng tôn kính của thế hệ sau với di tích mà bậc tiền nhân để lại.
– Các thông tin giới thiệu trong văn bản được trình bày theo trật tự không gian: từ khi vào trung tâm thành phố cho đến khi tới khu quần thể Ăng-co.
=> Đặc điểm và mục đích của văn bản này đều nhằm cung cấp thông tin chính xác, rõ ràng đến người đọc.
Câu 4 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Nhận xét và làm sáng tỏ tình cảm, thái độ của người viết thông qua một câu văn và các chi tiết cụ thể trong văn bản.
Trả lời:
– Thái độ tôn kính với di sản của bậc tiền nhân để lại: “Chiều cao của các tòa nhà không được cao hơn ngôi đền cao nhất trong quần thể Ăng-co, tức là 65 mét. Điều đó thể hiện lòng tôn kính của chính phủ cũng như người dân Cam-pu-chia với di sản mà tiền nhân để lại”.
– Thái độ hài lòng về thành phố Xiêm Riệp: Xiêm Riệp mang đến cho tôi cảm giác bình yên bởi đường phố không có cảnh xe cộ hỗn độn hay ùn tắc. Trật tự an ninh khá tốt dù hoạt động về khuya ở các khu vực phố chính hay chợ đêm luôn nhộn nhịp.
– Cảm xúc mãn nguyện khi được khám phá khu đền cổ Ăng-co: Ước mơ đã thành hiện thực khi tôi được đặt chân đến kinh đô của những đền đài cổ kính để chiêm ngưỡng sự kì vĩ của tuyệt đỉnh kiến trúc Khmer.
Câu 5 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Liên hệ với văn bản Quần thể di tích Cố đô Huế và bài phỏng vấn Cùng nhà văn Tô Hoài ngắm phố phường Hà Nội, hãy nêu lên vai trò, ý nghĩa của các di tích lịch sử.
Trả lời:
– Là nơi bảo tồn những dấu vết quá khứ, văn hóa của một cộng đồng, dân tộc.
– Nguồn tài liệu quan trọng trong việc giáo dục và nghiên cứu.
– Trở thành địa điểm thu hút khách du lịch.
– Nâng cao chất lượng kinh tế.
– Là niềm tự hào của một cộng đồng, dân tộc, quốc gia.
Câu 6 (trang 70 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Bằng những hiểu biết của mình, em hãy giới thiệu một di tích lịch sử về kiến trúc xây dựng ở Việt Nam.
Trả lời:
Chùa Một Cột hay còn có các tên gọi khác là chùa Mật, Nhất Trụ Tháp, Liên Hoa Đài, Diên Hựu tự, là một trong những công trình kiến trúc có thiết kế độc đáo nhất nước ta còn tồn tại đến ngày hôm nay (đã trải qua một lần đại tu vào năm 1955 sau trận đánh phá của Pháp). Hiện nay chùa tọa lạc tại phố Chùa Một Cột, phường Đội Cấn, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội, người đứng đầu là trụ trì Đại đức Thích Tâm Kiên. Ngôi chùa được khởi công xây dựng dưới thời vua Lý Thái Tông vào khoảng mùa đông tháng mười (âm lịch) năm Kỷ Sửu 1049, niên hiệu Sùng Hưng Đại Bảo thứ nhất. Kiến trúc độc đáo của ngôi chùa tương truyền là xuất phát từ giấc mơ của vua Lý Thái Tông, khi nhà vua trong một lần nằm ngủ đã mơ thấy được Phật bà Quan m dắt tay đi lên tòa sen. Chính vì thế vua đã theo lời khuyên của nhà sư Thiền Tuệ, xây một ngôi chùa dáng hình giống đài sen, dựng trên một trụ lớn nằm giữa hồ sen. Đến nay qua nhiều triều đại, chùa Một Cột ít nhiều được tu sửa, nâng cấp nhiều lần, tuy nhiên vẫn luôn giữa được đúng kiến trúc, cũng như dáng vẻ của nó từ thời Lý. Ngày nay chùa Một Cột được xếp vào dạng di tích lịch sử – văn hóa cấp Quốc gia, đồng thời được Tổ chức Kỷ lục Châu Á công nhận là “Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo nhất” trong khu vực.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 9 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Thực hành tiếng Việt trang 65
Thực hành đọc hiểu: Đền tháp vẫn ngủ yên
Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết
Phỏng vấn ngắn
Tự đánh giá: Di tích lịch sử Địa đạo Củ Chi
Hướng dẫn tự học trang 77