Lá cờ thêu sáu chữ vàng – Ngữ văn lớp 8
I. Tác giả Nguyễn Huy Tưởng
– Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) là một nhà văn, nhà viết kịch Việt Nam nổi tiếng. Ông là tác giả của những tiểu thuyết lịch sử, vở kịch lớn như: Vũ Như Tô, Đêm hội Long Trì, Bắc Sơn, Sống mãi với thủ đô.
– Trong sáng tạo nghệ thuật, Nguyễn Huy Tưởng có thiên hướng khai thác đề tài lịch sử, có đóng góp nổi bật ở hai thể loại: tiểu thuyết và kịch.
– Mặc dù đến với văn chương khá muộn, không có được yếu tố thiên bẩm thế nhưng với sự cố gắng không ngừng nghỉ cùng đam mê của bản thân Nguyễn Huy Tưởng đã gặt hái được rất nhiều thành công trong sự nghiệp văn chương. Văn của ông luôn mộc mạc, giản dị và gần gũi với cuộc sống con người.
– Trong những trang văn của Nguyễn Huy Tưởng luôn chất chứa đầy chất thơ của cuộc sống cùng với đó là những bài ca về tình yêu thương con người, đồng loại. Nguồn cảm hứng lớn nhất trong các tác phẩm của ông thiên về khai thác lịch sử. Ông viết văn để thể hiện tinh thần yêu nước.
II. Tìm hiểu tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng
1. Thể loại
Lá cờ thêu sáu chữ vàng thuộc thể loại truyện lịch sử
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác
– Tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng ra đời năm 1960. Đây là khoảng thời gian mà nước ta đang gồng mình kháng chiến chống lại giặc Mỹ.
– Văn bản trên đây thuộc phần 3 của tác phẩm.
3. Phương thức biểu đạt
Văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng có phương thức biểu đạt là tự sự.
4. Người kể chuyện
Văn bản Lá cờ thêu sáu chữ vàng được kể theo ngôi thứ ba.
5. Tóm tắt Lá cờ thêu sáu chữ vàng
Tác phẩm kể về người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản. Sau khi có giấc mơ mang điềm báo về việc bản thân bắt sống tên sứ thần hống hách nhà Minh. Cậu đã tiến về Bình Than xin nhà vua cho cùng dự họp bàn việc nước. Thấy cậu còn nhỏ, vua ban cho một quả cam rồi đuổi ra ngoài. Ấm ức và thất vọng, khi rời đi, Quốc Toản đã bóp nát quả cam lúc nào không hay. Về nhà, cậu chăm chỉ rèn luyện võ nghệ, chờ ngày báo đáp tổ quốc. Ít lâu sau, khi giặc tấn công nước ta, Trần Quốc Toản mang theo lá cờ thêu sáu chữ vàn “Phá cường địch, báo hoàng ân” ra trận. Với sự dũng mãnh, cậu đã đạt nhiều chiến công vang dội, ghi danh vào sử sách.
6. Bố cục Lá cờ thêu sáu chữ vàng
Văn bản được chia làm 3 phần
– Phần 1: Từ đầu đến “nhưng lại e phạm thượng”: Hoài Văn xin xuống bến họp bàn việc nước nhưng không được chấp thuận.
Phần 2: Tiếp đến “thưởng cho em ta một quả”: Hoài Văn xông xuống bến Bình Than xin đánh.
Phần 3: Còn lại: Tâm trạng của Hoài Văn.
7. Giá trị nội dung Lá cờ thêu sáu chữ vàng
Lá cờ thêu sáu chữ vàng khắc họa hình ảnh người anh hùng nhỏ tuổi Hoài Văn với tinh thần yêu nước bất diệt. Qua đó khơi dậy biết bao dòng cảm xúc trong tâm hồn những người con yêu nước và giúp người đọc hiểu thêm về lịch sử đất nước Việt Nam anh hùng.
8. Giá trị nghệ thuật Lá cờ thêu sáu chữ vàng
Bằng sức tưởng tượng phong phú, ca từ giàu chất biểu cảm, lập luận chặt chẽ, tác phẩm chinh phục tấm lòng người đọc biết ơn, ghi công người anh hùng dân tộc với tinh thần yêu nước quật cường.
III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Lá cờ thêu sáu chữ vàng
1. Ý nghĩa nhan đề
Lá cờ thêu sáu chữ vàng viết về người anh hùng thiếu niên Trần Quốc Toản. Có lẽ bởi vì Trần Quốc Toản chính là tấm bia chói lóa lý tưởng cách mạng, tấm lòng nồng nàn yêu nước, đó chính là thứ cần đó giúp lớp lớp thế hệ mầm non tương lai dựa vào. Tác giả còn khẳng định tác phẩm như một thiên truyện giáo dục, nâng cao ý thức của trẻ thơ về lịch sử nước nhà, tạo sự gắn kết, bồi đắp thêm tấm lòng biết ơn ông cha, yêu thương đất nước cho các em nhỏ.
2. Bối cảnh
Tác phẩm lấy bối cảnh cuộc chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ hai của nhà Trần, cuộc chiến gay go và khốc liệt nhất.
3. Nhân vật Hoài Văn
Tuy tuổi đời còn trẻ nhưng tính cách quyết đoán, gan dạ và khí phách anh hùng dòng dõi nhà Trần của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản đã được bộc lộ rõ qua từng suy nghĩ, hành động, cử chỉ.
– Giấc mơ của Trần Quốc Toản: Mơ thấy mình bắt sống được tên sứ thần hống hách Sài Thung của nhà Nguyên => báo hiệu cho một người có ý chí phi thường, dù tuổi còn nhỏ, nhưng đã nhận thức được sứ mệnh của mình, ngay cả trong mơ cũng muốn giết giặc để mang hòa bình về cho đất nước
– Khi biết tin vua Trần Nhân Tông tới bến Bình Than họp bàn việc nước:
+ Cưỡi ngựa đi suốt một đêm với mong muốn được gặp nhà vua.
+ Thấy đám quân Thánh Dực đang canh gác ngoài bến tàu, to gan chạy đến, xô ngã mấy người lính, liều mình chạy lại quỳ xuống trước mặt nhà vua mà nói 2 tiếng: “Xin đánh”
+ Tuy vua rất vừa ý, nhưng vì tuổi còn nhỏ nên chàng chỉ được vua ban cho cam quý, còn về việc nước thì vẫn không được vua cho dự => cảm thấy rất ấm ức, thất vọng, vừa hờn vừa tủi, nghiến chặt răng, bóp nát cam trong tay.
=> Luôn nung nấu ý trí giểt giặc. Chàng quyết tâm học tập binh thư, rèn luyện võ nghệ vơi tinh thần sục sôi tràn đầy nhiệt huyết.
– Lá cờ mang sáu chữ vàng “Phá cường địch, báo hoàng ân” được mẹ thêu => chiêu mộ rất nhiều tráng sĩ gần xa.
– Quân giặc kéo đến nước nhà: Không chần chừ gì, Trần Quốc Toản và quân sĩ đã cùng nhau anh dũng lên đường đánh giặc
– Trận đánh ở của Hàm Tử: Anh dũng, hiên ngang chiến đấu.
Video bài giảng Văn 8 Lá cờ thêu sáu chữ vàng – Kết nối tri thức
Xem thêm các bài tìm hiểu Tác giả, tác phẩm Ngữ văn lớp 8 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Tác giả – tác phẩm: Lá cờ thêu sáu chữ vàng
Tác giả – tác phẩm: Quang Trung đại phá quân Thanh
Tác giả – tác phẩm: Ta đi tới
Tác giả – tác phẩm: Minh sư
Tác giả – tác phẩm: Thu điếu