SBT Hóa học 11 Bài 13: Luyện tập: Tính chất của Nitơ, photpho và các hợp chất của chúng | Giải SBT Hóa học lớp 11

Giải SBT Hóa học 11 Bài 13: Luyện tập: Tính chất của Nitơ, photpho và các hợp chất của chúng

Bài 13.1 trang 20 SBT Hóa học 11: Khí nitơ có thể được tạo thành trong các phản ứng hoá học nào sau đây ?

A. Đốt cháy NH₃ trong oxi có mặt chất xúc tác platin

B. Nhiệt phân NH₄NO₃

C. Nhiệt phân AgNO₃

D. Nhiệt phân NH₄NO₂

Phương pháp giải:

Xem lại lí thuyết về nitơ và hợp chất của nitơ

Lời giải:

$\begin{aligned} A . 4 N H_{3} + 3 O_{2} ⟶_{P t}^{t^{0}} 2 N O + 6 H_{2} O \\ B . N H_{4} N O_{3} \overset{t^{0}}{⟶} N_{2} O + 2 H_{2} O \\ C . A g N O_{3} \overset{t^{0}}{⟶} A g + N O_{2} + O_{2} \\ D . N H_{4} N O_{2} \overset{t^{0}}{⟶} N_{2} + 2 H_{2} O \end{aligned}$

=> Chọn D

Bài 13.2 trang 20 SBT Hóa học 11: Cặp chất nào sau đây có thể tồn tại trong cùng một dung dịch ?

A. Axit nitric và đồng(II) nitrat

B. Đồng(II) nitrat và amoniac

C. Bari hiđroxit và axit photphoric.

D. Amoni hiđrophotphat và kali hiđroxit

Phương pháp giải:

Chất cùng tồn tại trong một dung dịch là chất không phản ứng với nhau.

Lời giải:

Trong các cặp chất trên axit nitric và đồng(II) nitrat không phản ứng với nhau.

=> Chọn A

Bài 13.3 trang 20 SBT Hóa học 11: Trong các phản ứng dưới đây của amoniac, phản ứng nào không phải là phản ứng oxi hóa – khử?

A. 4NH₃ + 3O₂ → 2N₂ + 6H₂O

B. 4NH₃ + 5O₂ → 4NO + 6H₂O

C. 4NH₃ + Cu(OH)₂ → [Cu(NH₃)₂](OH)₂

D. 2NH₃ + 3Cl₂→N₂ +6HCl

Phương pháp giải:

Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng trong đó có sự thay đổi số oxi hóa của một số chất.

Lời giải :

Trong các phản ứng trên phản ứng 4NH₃ + Cu(OH)₂ → [Cu(NH₃)₂](OH)₂có các chất trước và sau phản ứng không thay đổi số oxi hóa

=> Chọn C

Bài 13.4 trang 20 SBT Hóa học 11: Hoà tan 12,8 g kim loại hoá trị II trong một lượng vừa đủ dung dịch $H N O_{3}$ 60% (D = 1,365 g/ml), thu được 8,96 lít (đktc) một khí duy nhất màu nâu đỏ. Tên của kim loại và thể tích dung dịch $H N O_{3}$ đã phản ứng là

A. đồng ; 61,5 ml.

B. chì ; 65,1 ml.

C. thuỷ ngân ; 125,6 ml.

D. sắt; 82,3 ml.

Phương pháp giải:

+) PTHH: $M + 4 H N O_{3} \to M (N O_{3})_{2} + 2 N O_{2} ↑ + 2 H_{2} O$

+) Tính số mol khí $N O_{2}$ => $n_{M}$ = 0,2 mol và $n_{H N O_{3}}$

+) Áp dụng CT: m=M.n => M => Xác định kim loại

+) Áp dụng CT:

$\begin{array}{l} C % = \frac{m_{c t}}{m_{d d}} .100 % \\ D = \frac{m}{V} \end{array}$

=> V_HCl

Lời giải:

$M + 4 H N O_{3} \to M (N O_{3})_{2} + 2 N O_{2} ↑ + 2 H_{2} O$

(màu nâu đỏ)

Số mol khí $N O_{2}$ : $\frac{8, 96}{22, 4}$ = 0,4 (mol).

Theo phương trình hoá học :

$n_{M}$ = 0,2 mol và $n_{H N O_{3}} = \frac{0, 4.4}{2}$ = 0,8 (mol).

Khối lượng mol nguyên tử của kim loại M :

M = $\frac{12, 8}{0, 2} = 64 (g / m o l)$

$\Rightarrow$ kim loại là Cu (đồng).

Gọi V (ml) là thể tích của dung dịch HNO₃ 60%. Ta có phương trình liên hệ V với $n_{H N O_{3}}$ :

$\frac{V .1, 365.60}{100.63} = 0, 8 \Rightarrow V = 61, 5 m l$

=> Chọn A

Bài 13.5 trang 20 SBT Hóa học 11: Viết các phương trình hóa học thực hiện các dãy chuyển hóa sau:

SBT Hóa học 11 Bài 13: Luyện tập: Tính chất của Nitơ, photpho và các hợp chất của chúng | Giải SBT Hóa học lớp 11 (ảnh 1)

Lời giải:

1. (1) $N H_{4} C l + N a O H \to N H_{3} + H_{2} O + N a C l$

(2) $4 N H_{3} + 3 O_{2} \overset{t^{0}}{\to} 2 N_{2} + 6 H_{2} O$

(3) $N_{2} + O_{2} \overset{t^{0}}{\to} 2 N O$

(4) $2 N O + O_{2} \to 2 N O_{2}$

(5) $4 N O_{2} + O_{2} + 2 H_{2} O \to 4 H N O_{3}$

(6) $H N O_{3} + N a O H \to N a N O_{3} + H_{2} O$

(7) $2 N a N O_{3} \overset{t^{0}}{\to} 2 N a N O_{2} + O_{2}$

(8) $4 N H_{3} + 5 O_{2} \to_{P t}^{800 - 950^{0} C} 4 N O + 6 H_{2} O$

(9) $2 N O_{2} + 2 N a O H \to N a N O_{3} + N a N O_{2} + H_{2} O$

2. (1) $C a_{3} (P O_{4})_{2} + 3 S i O_{2} + 5 C \overset{1200^{0} C}{\to} 2 P + 3 C a S i O_{3} + 5 C O$

(2) $4 P + 5 O_{2} \overset{t^{0}}{\to} 2 P_{2} O_{5}$

(3) $P_{2} O_{5} + 3 H_{2} O \to 2 H_{3} P O_{4}$

(4) $H_{3} P O_{4} + N a O H \to N a H_{2} P O_{4} + H_{2} O$

(5) $N a H_{2} P O_{4} + N a O H \to N a_{2} H P O_{4} + H_{2} O$

(6) $N a_{2} H P O_{4} + N a O H \to N a_{3} P O_{4} + H_{2} O$

(7) $C a_{3} (P O_{4})_{2} + 3 H_{2} S O_{4} \to 2 H_{3} P O_{4} + 3 C a S O_{4}$

(8) $H_{3} P O_{4} + 3 N a O H \to N a_{3} P O_{4} + 3 H_{2} O$

Bài 13.6 trang 21 SBT Hóa học 11: Viết phương trình hoá học ở dạng phân tử và dạng ion rút gọn của phản ứng xảy ra trong dung dịch giữa các chất sau :

1. Bari clorua và natri photphat.

2. Axit photphoric và canxi hiđroxit, tạo ra muối axit ít tan.

3. Axit nitric đặc, nóng và sắt kim loại.

4. Natri nitrat, axit sunfuric loãng và đồng kim loại.

Lời giải:

Phương trình hoá học ở dạng phân tử và dạng ion rút gọn của các phản ứng xảy ra trong dung dịch :

1. 3BaCl₂ + 2Na₃PO₄ $\to$ 6NaCl + Ba₃(PO₄)_{2 $↓$}

3Ba²⁺ + 2 $P {O_{4}}^{3 -}$ $\to$ Ba₃(PO₄)_{2 $↓$}

2. $H_{3} P O_{4}$ + Ca(OH)₂ $\to$ CaHPO_{4 $↓$} + 2H₂O

$H_{3} P O_{4}$ + Ca²⁺ + 2 $O H^{-}$ $\to$ CaHPO_{4 $↓$} + 2H₂O

3. 6 $H N O_{3}$ (đặc) + Fe $\overset{t^{0}}{\to}$ Fe(NO₃)₃ + 3NO_{2 $↑$} + 3H₂O

6H⁺ + 3 $N {O_{3}}^{-}$ + Fe $\to$ Fe³⁺ + 3NO_{2 $↑$} + 3H₂O

4. 3Cu + 4H₂SO₄(loãng) + 8NaNO₃ $\to$ 3Cu(NO₃)₂ + 2NO $↑$ + 4Na₂SO₄ + 4H₂O

3Cu + 8H⁺ + 2 $N {O_{3}}^{-}$ $\to$ 3Cu²⁺ + 2NO $↑$ + 4H₂O

Bài 13.7 trang 21 SBT Hóa học 11: Có 4 lọ không dán nhãn đựng riêng biệt từng dung dịch loãng của các chất sau : H₃PO₄, BaCl₂, Na₂CO₃, (NH₄)₂SO₄. Chỉ được sử dụng dung dịch HCl, hãy nêu cách nhận biết chất đựng trong mỗi lọ. Viết phương trình hoá học của các phản ứng.

Phương pháp giải:

+) Dùng HCl nhận ra Na₂CO₃

+) Dùng Na₂CO₃ nhận ra H₃PO₄ và BaCl₂

+) Còn lại (NH₄)₂SO₄

Lời giải:

– Lấy một phần mỗi dung dịch vào từng ống nghiệm, rồi nhỏ dung dịch HCl vào. Ở ống nghiệm có khí thoát ra là ống đựng dung dịch Na₂CO₃.

Na₂CO₃ + 2HCl $\to$ 2NaCl + CO_{2 $↑$} + H₂O

– Phân biệt dung dịch H₃PO₄, BaCl₂ và (NH₄)₂SO₄ bằng cách cho Na₂CO₃ tác dụng với từng dung dịch : dung dịch nào khi phản ứng cho khí thoát ra là H₃PO₄, dung dịch nào khi phản ứng có kết tủa trắng xuất hiện là BaCl₂, dung dịch nào khi phản ứng không có hiện tượng gì là (NH₄)₂SO₄ :

2H₃PO₄ + 3Na₂CO₃ $\to$ 2Na₃PO₄ + 3CO_{2 $↑$} + 3H₂O

BaCl₂ +Na₂CO₃ $\to$ BaCO_{3 $↓$} + 2NaCl

Bài 13.8 trang 21 SBT Hóa học 11: Cho các chất sau : 3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂, H₃PO₄, NH₄H₂PO₄, NaH₂PO₄, K₃PO₄, Ag₃PO₄. Hãy lập một dãy chuyển hoá biểu diễn mối quan hệ giữa các chất đó. Viết phương trình hoá học của các phản ứng thực hiện dãy chuyển hoá trên.

Phương pháp giải:

Gợi ý:

3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂ $\overset{(1)}{\to}$ H₃PO₄ $\overset{(2)}{\to}$ NH₄H₂PO₄ $\overset{(3)}{\to}$ NaH₂PO₄ $\overset{(4)}{\to}$ K₃PO₄ $\overset{(5)}{\to}$ Ag₃PO₄

Lời giải:

Dãy chuyển hoá biểu diễn mối quan hệ giữa các chất có thể là :

3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂ $\overset{(1)}{\to}$ H₃PO₄ $\overset{(2)}{\to}$ NH₄H₂PO₄ $\overset{(3)}{\to}$ NaH₂PO₄ $\overset{(4)}{\to}$ K₃PO₄ $\overset{(5)}{\to}$ Ag₃PO₄

Các phương trình hoá học :

(1) 3Ca₃(PO₄)₂.CaF₂ + 10H₂SO₄(đặc) $\to$ 6H₃PO₄ + 10CaS0_{4 $↓$} + 2HF $↑$

(2) H₃PO₄ + NH₃ $\to$ NH₄H₂PO₄

(3) NH₄H₂PO₄ + NaOH $\to$ NaH₂P0₄ + NH_{3 $↑$} + $H_{2} O$

(4) 3NaH₂PO₄ + 6KOH $\to$ Na₃PO₄ + 2K₃PO₄ + 6 $H_{2} O$

(5) K₃PO₄ + 3AgNO₃ $\to$ $A g_{3} P O_{4 ↓} + 3 K N O_{3}$

Bài 13.9 trang 21 SBT Hóa học 11: Rót dung dịch chứa 11,76 g H₃PO₄vào dung dịch chứa 16,8 g KOH. Sau phản ứng, cho dung dịch bay hơi đến khô. Tính khối lượng muối khan thu được.

Phương pháp giải:

+) Tính số mol $H_{3} P O_{4}$ và số mol KOH

+) Xét tỉ lệ T= $n_{K O H} : n_{H_{3} P O_{4}}$ => Công thức của muối tạo thành sau phản ứng.

+) Gọi x là số mol $H_{3} P O_{4}$ tham gia phản ứng (2) và y là số mol $H_{3} P O_{4}$ tham gia phản ứng (3). Lập hpt => x, y => Khối lượng hai muối

Lời giải:

Số mol $H_{3} P O_{4}$ : $\frac{11, 76}{98}$ = 0,12 (mol)

Số mol KOH : $\frac{16, 8}{56}$ = 0,3 (mol)

Các phản ứng có thể xảy ra :

$\begin{array}{l} H_{3} P O_{4} + K O H \to K H_{2} P O_{4} + H_{2} O (1) \\ H_{3} P O_{4} + 2 K O H \to K_{2} H P O_{4} + 2 H_{2} O (2) \\ H_{3} P O_{4} + 3 K O H \to K_{3} P O_{4} + 3 H_{2} O (3) \end{array}$

Vì tỉ lệ $n_{K O H} : n_{H_{3} P O_{4}}$ = 0,3 : 0,12 = 2,5 nằm giữa 2 và 3, nên chỉ xảy ra các phản ứng (2) và (3), nghĩa là tạo ra hai muối K₂HPO₄ và K₃PO₄.

Gọi x là số mol $H_{3} P O_{4}$ tham gia phản ứng (2) và y là số mol $H_{3} P O_{4}$ tham gia phản ứng (3) :

x + y = 0,12 (a)

Theo các phản ứng (2) và (3) tổng số mol KOH tham gia phản ứng :

2x + 3y = 0,3 (b)

Giải hệ phương trình (a) và (b) : x = 0,06 mol K₂HPO₄ ; y = 0,06 mol K₃PO₄.

Tổng khối lượng hai muối:

$m_{K_{2} H P O_{4}} + m_{K_{3} P O_{4}}$ = 0,06.174 + 0,06.212 = 10,44 + 12,72 = 23,16 (g).

Bài liên quan:

Leave a Comment Hủy