Giáo án Hóa học 11 Bài 8 (Kết nối tri thức 2023): Sulfuric acid và muối sulfate

Hoạt động 1: Cấu tạo phân tử

Mục tiêu: Hiểu được nội dung bài học, các khái niệm, định nghĩa có liên quan.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

Giao nhiệm vụ học tập:

–Dựa vào quy tắc octet hãy viết công thức cấu tạo của phân tử sulfuric acid? Xác định số oxi hoá của S trong  phân tử sulfuric acid? Xác định loại liên kết

– Dựa vào cấu tạo, cho biết phân tử sulfuric acid có khả năng cho bao nhiêu proton khi đóng vai trò là acid

Thực hiện nhiệm vụ: HS trả lời câu hỏi

Báo cáo, thảo luận: HS trả lời câu hỏi

Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra kết luận.

– Phân tử sulfuric acid có công thức cấu tạo

-với cấu tạo gồm các nguyên tử hydrogen linh động và các nguyên tử oxygen có độ âm điện lớn, giữa các phân tử sulfuric acid hình thành nhiều liên kết hydrogen

Hoạt động 2: Tính chất vật lí

Mục tiêu:

– Nêu được tính chất vật lý của sulfuric acid

– Rèn năng lực thực hành hóa học, năng lực hợp tác và năng lực sử dụng ngôn ngữ: Diễn đạt, trình bày ý kiến, nhận định của bản thân.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

– HĐ nhóm:

– Cho học sinh quan sát bình đựng acid H₂SO₄ đặc và yêu cầu học sinh nêu những tính chất vật lí quan sát được để hoàn thành Phiếu học tập số 1.

– Hướng dẫn học sinh các thao tác pha loãng sulfuric acid đặc:

+ Sử dụng kẹp gỗ kẹp ống nghiệm.

+ Nhỏ từ từ dung dịch H₂SO₄ đặc vào ống nghiệm sao cho acid chảy từ từ theo thành ống nghiệm xuống.

+ Chạm đầu ngón tay vào đáy ống nghiệm nhận biết sự thay đổi nhiệt độ.

Phiếu học tập số 1

1/ Nêu tính chất vật lí của sulfuric acid

– Trạng thái: ………………………………………………………………..

– Màu sắc: ………………………………………………………………..

– Tính tan: ………………………………………………………………..

– Khối lượng riêng:

………………………………………………………………..

2/ Trình bày cách pha loãng dung dịch sulfuric acid đặc.

3/ Nêu quy tắc an toàn khi bảo quản và sử dụng sulfuric acid

4/ Nêu cách sơ cứu khi bỏng acid

Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành phiếu bài tập theo 4 nhóm.

Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS đưa ra nội dung kết quả thảo luận của nhóm.

Kết luận, nhận định: GV giải thích

– H₂SO₄đ giống như dầu, nặng hơn nước, nếu cho nước vào acid, nước sẽ nổi lên mặt acid sẽ tỏa một lượng nhiệt lớn, khi này nước sôi mãnh liệt và bắn tung tóe kéo theo acid bay ra ngoài gây nguy hiểm.

Ngược lại khi cho acid vào nước thì acid sẽ dần chìm xuống nước, sau đó phân bố đều trong toàn bộ dung dịch như vậy khi có phản ứng xảy ra thì lượng nhiệt sẽ được phân bố trong dung dịch

2. Tính chất vật lí:

– Trạng thái: là chất lỏng sánh như dầu, không bay hơi

– Màu sắc: không màu

– Tính tan: tan vô hạn trong nước

– Khối lượng riêng: 1,84g/cm³

– Khi pha loãng acid H₂SO₄ đặc, người ta phải rót từ từ acid vào nước và không được làm ngược lại.

3.Quy tắc an toàn

a. Bảo quản

– Sulfuric acid được bảo quản trong chai, lọ có nút đậy chặt, đặt ở vị trí chắc chắn

– Đặt cách xa các lọ chứa chất dễ gây cháy, nổ như chlorate, perchlorate, permanganate, dichromate

b. Sử dụng

– Sử dụng găng tay, đeo kính bảo hộ, mặc áo thí nghiệm

– Cầm dụng cụ chắc chắn, thao tác cẩn thận

– Không tì, đè chai đựng acid lên miệng cốc, ống đong khi rót acid.

– Sử dụng lượng acid vừa phải, lượng acid còn thừa phải thu hồi vào lọ đựng

– Không được đổ nước vào dung dịch acid đặc

c. Sơ cứu khi bỏng acid

– Nhanh chóng rửa ngay với nước lạnh nhiều lần để làm giảm lượng acid bám trên da. Nếu bị bỏng ở vùng mặt nhưng acid chưa bắn vào mắt thì nhắm chặt mắt khi ngâm rửa. Nếu acid đã bắn vào mắt thì úp mặt vào chậu nước sạch, mở mắt và chớp nhiều lần để rửa acid

– Sau khi ngâm rửa bằng nước, cần tiến hành trung hoà acid bằng dung dịch NaHCO₃ loãng ( khoảng 2%)

– Băng bó tạm thời vết bỏng bằng băng sạch, cho người bị bỏng uống bù nước điện giải rồi đưa đến cơ sở y tế gần nhất.

Hoạt động 3 : Tính chất hoá học sulfuric acid loãng

Mục tiêu:

– Viết được công thức cấu tạo của acid sunfuric.

– Nêu được tính chất hóa học đặc trưng của sulfuric acid loãng.

– Giải thích được tính oxi hóa của sulfuric acid loãng.

– Viết được các phương trình phản ứng thể tính chất hóa học của sulfuric acid loãng.

– Rèn năng lực sử dụng ngôn ngữ hóa học.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

Giao nhiệm vụ học tập:

+ HĐ nhóm: GV tổ chức hoạt động nhóm để tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ ở phiếu học tập số 2, giải thích tính acid và tính oxi hóa của sulfuric acid loãng.

GV hướng dẫn học sinh thực hiện các thao tác thí nghiệm :

TN1: Nhỏ vài giọt dung dịch H₂SO₄ loãng vào giấy quỳ tím.

TN2: Cho viên Zn vào ống nghiệm chứa 2ml dung dịch H₂SO_{4 loãng}

TN3: Cho lá Cu vào ống nghiệm chứa 3ml dung dịch H₂SO_{4 loãng ,} đun nóng.

Phiếu học tập số 2

1/ Nêu các tính chất hoá học cơ bản của một acid:

…………………………………………………….

2/ Hoàn thành các phương trình hoá học sau:

Fe + H₂SO₄(l) _→

MgO + H₂SO₄(l) _→

Na₂CO₃ + H₂SO₄(l) _→

BaCl₂ + H₂SO₄(l) _→

3/ Nêu hiện tượng của các thí nghiệm

TN1: ……………………………………………..

TN2: ……………………………………………….

TN3: ……………………………………………….

4/ Tính chất hoá học của sulfuric acid loãng là

……………………………………………………….

Thực hiện nhiệm vụ: HS hoàn thành phiếu bài tập theo 4 nhóm.

Báo cáo, thảo luận: Đại diện nhóm HS đưa ra nội dung kết quả thảo luận của nhóm.

Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra kết luận:

Dung dịch sulfuric acid loãng có đầy đủ tính chất của một acid mạnh

1/ Các tính chất hoá học cơ bản của một acid là

– Làm quỳ tím hoá đỏ

– Tác dụng với base

– Tác dụng với basic oxide

– Tác dụng với muối

– Tác dụng với kim loại hoạt động hoá học

2/

Fe + H₂SO₄(l) _→ FeSO₄ + H₂

MgO + H₂SO₄(l) _→ MgSO₄ + H₂O

Na₂CO₃ + H₂SO₄(l) _→ Na₂SO₄ + H₂O + CO₂

BaCl₂ + H₂SO₄(l) _→ BaSO₄ + 2HCl

3/

TN1: quỳ tím hoá đỏ

TN2: chất rắn tan dần và xuất hiện bọt khí

TN3: không có hiện tượng

4/ Dung dịch sulfuric acid loãng có đầy đủ tính chất của một acid mạnh