Giải SBT Hóa 11 Bài 15 (Cánh diều): Dẫn xuất halogen

Giải SBT Hóa học 11 Bài 15: Dẫn xuất halogen

Bài 15.1 trang 48 SBT Hóa học 11: Số đồng phân cấu tạo có cùng công thức phân tử C₄H₉Cl là

A. 3.                      B. 5.                       C. 4.                       D. 2.

Lời giải:

Đáp án đúng là: C

Các đồng phân cấu tạo của C₄H₉Cl là:

Bài 15.2 trang 48 SBT Hóa học 11: Cho vài giọt bromobenzene vào ống nghiệm đã chứa sẵn nước, lắc nhẹ rồi để yên trong vài phút. Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Chất lỏng trong ống nghiệm phân thành hai lớp.

B. Xảy ra phản ứng thế halide, tạo ra hợp chất có công thức là C₆H₅OH.

C. Bromobenzene tan vào nước tạo ra chất lỏng màu vàng nâu.

D. Xảy ra phản ứng tách halide, tạo ra hợp chất có công thức là C₆H₄.

Lời giải:

Đáp án đúng là: A

Do bromobenzene không tan trong nước nên chất lỏng trong ống nghiệm phân thành hai lớp.

Bài 15.3 trang 48 SBT Hóa học 11: Những phát biểu nào sau đây là đúng?

(a) Do phân tử phân cực nên dẫn xuất halogen không tan trong dung môi hữu cơ như hydrocarbon, ether.

(b) Nhiều dẫn xuất halogen có hoạt tính sinh học.

(c) Trong điều kiện thường, dẫn xuất halogen có thể ở dạng rắn, lỏng hay khí tuỳ thuộc vào khối lượng phân tử, bản chất và số lượng nguyên tử halogen.

(d) Nhiều dẫn xuất halogen được sử dụng trong tổng hợp các chất hữu cơ.

(e) Do liên kết C−X (X là F, Cl, Br, I) không phân cực nên dẫn xuất halogen dễ tham gia vào nhiều phản ứng hoá học.

Lời giải:

Đáp án đúng là: (b), (c), (d).

Phát biểu (a) và (e) sai vì:

Dẫn xuất halogen tan tốt trong các dung môi hữu cơ như hydrocarbon, ether và liên kết C–X phân cực.

Bài 15.4 trang 48 SBT Hóa học 11: Những thí nghiệm nào sau đây xảy ra phản ứng tạo sản phẩm chính là alcohol?

(a) Đun nóng C₆H₅CH₂Cl trong dung dịch NaOH.

(b) Đun nóng hỗn hợp CH₃CH₂CH₂Cl, KOH và C₂H₅OH.

(c) Đun nóng CH₃CH₂CH₂Cl trong dung dịch NaOH.

(d) Đun nóng hỗn hợp CH₃CHClCH=CH₂, KOH và C₂H₅OH.

Lời giải:

Đáp án đúng là: (a), (c).

Hai thí nghiệm (b) và (d) tạo ra sản phẩm là alkene.

Bài 15.5 trang 49 SBT Hóa học 11: Thực hiện phản ứng tách HCl từ dẫn xuất CH₃CH₂CH₂Cl thu được alkene X. Đem alkene X cộng hợp bromine thu được sản phẩm chính nào sau đây?

A. CH₃CH₂CH₂Br.                    B. CH₃CHBrCH₃.

C. CH₃CH₂CHBr₂.                     D. CH₃CHBrCH₂Br.

Lời giải:

Đáp án đúng là: D

Phương trình hóa học xảy ra là:

CH₃CH₂CH₂Cl $\underset{-HCl}{\overset{KOH/C_2{H}_{5}OH,{\text{ t}}^o}{\to }}$ CH₃CH=CH₂

CH₃CH=CH₂ + Br₂ → CH₃CHBrCH₂Br

Bài 15.6 trang 49 SBT Hóa học 11: Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn thông tin sau:

Freon-22 có công thức CHF₂Cl, tên thay thế là …(1)… được dùng rất phổ biến trong máy điều hoà nhiệt độ và các máy lạnh năng suất trung bình. Freon-22 có phân tử khối nhỏ nên ở thể …(2)… trong điều kiện thường, năng suất làm lạnh cao nên được dùng rộng rãi. Loại chất này cũng …(3)… cho tầng ozone (mức độ không lớn) và gây hiệu ứng …(4)… làm Trái Đất nóng lên, vì vậy chất này đã bị hạn chế sử dụng theo công ước bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu.

Lời giải:

(1) chlorodifluoromethane;

(2) khí;

(3) gây hại;

(4) nhà kính.

Bài 15.7 trang 49 SBT Hóa học 11: Hợp chất 2-bromo-2-chloro-1,1,1-trifluoroethane được sử dụng làm thuốc gây mê có tên gọi là halothane. Em hãy đề xuất phương pháp điều chế halothane từ 2-chloro-1,1,1-trifluoroethane bằng phản ứng thế. Viết phương trình hoá học của phản ứng.

Lời giải:

Điều chế halothane từ 2-chloro-1,1,1-trifluoroethane bằng phản ứng thế bromine.

CF₃CH₂Cl + Br₂ → CF₃CHBrCl + HBr

Bài 15.8 trang 49 SBT Hóa học 11: Hợp chất A là dẫn xuất monochloro của alkylbenzene (B). Phân tử khối của A bằng 126,5.

a) Tìm công thức phân tử và viết công thức cấu tạo có thể có của A.

b) Chất A có phản ứng thuỷ phân khi đun nóng với dung dịch NaOH, tạo ra chất E có mùi thơm, có khả năng hoà tan nhiều chất hữu cơ, ức chế sự sinh sản của vi khuẩn nên được dùng nhiều trong công nghiệp sản xuất mĩ phẩm. Tìm công thức cấu tạo đúng của A. Viết phương trình hoá học của phản ứng.

c) Viết phương trình hoá học của phản ứng điều chế trực tiếp A từ B, ghi rõ điều kiện của phản ứng.

Lời giải:

a) A là dẫn xuất monochloro của alkylbenzene nên công thức phân tử của A có dạng C_nH_2n−7Cl.

12n + 2n − 7 + 35,5 = 126,5 ⇒ n = 7 ⇒ Công thức phân tử của A là C₇H₇Cl.

Các công thức cấu tạo có thể có của A:

b) A có phản ứng thuỷ phân khi đun nóng với dung dịch NaOH nên công thức cấu tạo phù hợp của A là (4).

c) Phương trình hóa học của phản ứng điều chế trực tiếp A từ B:

Bài 15.9 trang 49 SBT Hóa học 11: Cho các chất sau:

a) Viết phương trình hoá học các phản ứng xảy ra khi cho hai chất trên vào dung dịch NaOH loãng, đun nóng.

b) So sánh khả năng tham gia phản ứng thế của dẫn xuất có dạng R−CH₂Cl, R−CH=CH−CH₂Cl, R−C₆H₄Cl với R là gốc hydrocarbon no.

Lời giải:

a) Phương trình hoá học:

b) Khả năng tham gia phản ứng thế:

R−CH=CH−CH₂Cl, R−CH₂Cl > R−C₆H₄Cl.

Bài 15.10 trang 50 SBT Hóa học 11: 2,4-Dichlorophenoxyacetic acid (2,4-D) được sử dụng làm chất diệt cỏ, chất kích thích sinh trưởng thực vật. Khi pha chế một dung dịch 2,4-D để phun kích thích sinh trưởng của cây trồng người ta làm như sau: Cân 0,1 g 2,4-D hoà tan trong 50 mL cồn 50^o. Sau đó thêm nước cho đủ 100 mL.

a) Vì sao để pha dung dịch 2,4-D người ta pha trong cồn 50^o?

b) Tính nồng độ dung dịch 2,4-D thu được theo đơn vị mg mL⁻¹.

Lời giải:

a) Do 2,4-D kém tan trong nước, tan tốt trong ethanol nên đầu tiên người ta hoà tan trong cồn 50^o, sau đó thêm nước cho đủ 100 mL.

b) Nồng độ dung dịch 2,4-D là: 100 : 100 = 1 (mg mL⁻¹).