Giải Chuyên đề Hóa 11 Cánh diều Bài 1: Giới thiệu chung về phân bón

Giải Chuyên đề Hóa học 11 Bài 1: Giới thiệu chung về phân bón

Mở đầu trang 6 Chuyên đề Hóa 11: Cây lương thực hay cây ăn quả đều cần được bón phân để tăng năng suất và chất lượng. Em hãy kể tên một số loại phân bón được sử dụng phổ biến ở Việt Nam.

Lời giải:

– Thông thường phân bón được chia làm hai loại: phân bón vô cơ và phân bón hữu cơ.

+ Các loại phân bón vô cơ được dùng phổ biến ở nước ta là phân urea với thành phần chính là (NH₂)₂CO, phân SA với thành phần chính là (NH₄)₂SO₄, phân DAP với thành phần chính là (NH₄)₂HPO₄, nhiều loại phân kali, nhiều loại phân lân và nhiều loại phân NPK.

+ Nhiều loại phân bón hữu cơ được sản xuất tại gia đình, nông trại hoặc từ nhà máy cũng được sử dụng rất phổ biến như phân chuồng, phân xanh, phân hữu cơ sinh học …

I. Khái niệm và phân loại phân bón

Câu hỏi 1 trang 7 Chuyên đề Hóa 11: Mùn trong đất có chứa một số acid hữu cơ. Rễ cây cũng tiết ra acid hữu cơ. Nhờ đó, cây xanh có thể hấp thu được nguyên tố calcium từ CaCO₃ có trong đất. Vì sao?

Lời giải:

Các acid hữu cơ có trong mùn đất và rễ cây phản ứng với CaCO₃ tạo thành muối tan, nhờ đó cây xanh có thể hấp thu được nguyên tố calcium từ CaCO₃ có trong đất.

Ví dụ:

2RCOOH + CaCO₃ → (RCOO)₂Ca + CO₂↑ + H₂O

Với RCOOH là acid hữu cơ đơn chức tổng quát.

II. Mối liên hệ giữa phân bón – cây trồng – đất

Câu hỏi 2 trang 7 Chuyên đề Hóa 11: Trước đây, đồng bào miền núi có tập tục du canh, du cư. Theo đó, sau một vài năm làm nương rẫy tại một khu vực, họ di chuyển đến một khu vực mới để canh tác. Hãy tìm hiểu và giải thích tập tục trên.

Lời giải:

– Du canh, du cư là tập tục sản xuất nông nghiệp lâu đời của nhiều dân tộc ít người ở Việt Nam. Đây là hình thức canh tác và cư trú không ổn định, nguồn sống chủ yếu dựa vào phá rừng làm rẫy sản xuất lương thực theo lối bóc lột đất, tự cung, tự cấp. Khi đất đai khô cằn, kém màu mỡ lại di chuyển đến một vùng đất mới dựng nhà cửa, săn bắn, phát rẫy trồng và tra hạt thu hoạch cho vụ tiếp theo.

– Hậu quả của du canh du cư là rất nghiêm trọng: đời sống của người dân không ổn định, rừng bị chặt phá, đất bị thoái hoá không còn khả năng canh tác, ô nhiễm môi trường, mất cân bằng hệ sinh thái, …

III. Một số phân bón phổ biến ở Việt Nam

Luyện tập trang 8 Chuyên đề Hóa 11: Phân bón chứa gốc ammonium dễ bị thuỷ phân, tạo môi trường acid, làm tăng độ chua của đất. Hãy viết phương trình hoá học của phản ứng thủy phân ion ammonium.

Lời giải:

Phương trình hoá học của phản ứng thủy phân ion ammonium:

$N{H}_4^{+}+H_{2}O\underset{}{\rightleftharpoons }N{H}_3+H_3{O}^{+}$

Bài tập (trang 10)

Bài 1 trang 10 Chuyên đề Hóa 11: Những phát biểu nào sau đây là đúng?

a) Phân bón có vai trò cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng cho cây trồng và góp phần cải tạo đất.

b) Việc lựa chọn phân bón cần dựa vào:

(1) Nhu cầu dinh dưỡng của mỗi loại cây trồng, ở các giai đoạn sinh trưởng khác nhau.

(2) Đặc điểm của mỗi loại đất.

c) Phân bón hữu cơ là phân bón chứa các hợp chất hữu cơ mà con người tổng hợp được.

d) Phân bón hữu cơ có thể được sản xuất tại hộ gia đình.

Lời giải:

– Những phát biểu đúng là: a), b), d).

– Phát biểu c) sai vì phân bón hữu cơ là sản phẩm của quá trình xử lí chất hữu cơ tự nhiên, có thể bổ sung thêm một số nguyên tố dinh dưỡng, vi sinh vật, sinh vật có ích cho đất và cây trồng.

Bài 2 trang 10 Chuyên đề Hóa 11:Quặng apatite có chứa hỗn hợp các khoáng vật Ca₅(PO₄)₃F, Ca₅(PO₄)₃Cl, Ca₅(PO₄)₃(OH). Nếu vùi bột mịn của quặng này vào đất thì sẽ cung cấp cho cây trồng các nguyên tố dinh dưỡng nào?

Lời giải:

Nếu vùi bột mịn của quặng apatite vào đất thì sẽ cung cấp cho cây trồng các nguyên tố dinh dưỡng: Ca, P. Ngoài ra, còn có O, H, Cl.

Bài 3 trang 10 Chuyên đề Hóa 11: Phân urea, phân ammonium chloride cùng cung cấp cho cây trồng nguyên tố dinh dưỡng nào?

Lời giải:

Phân urea thành phần chính là (NH₂)₂CO, phân ammonium chloride thành phần chính là NH₄Cl cùng cung cấp nguyên tố dinh dưỡng chính là nitrogen (N). Ngoài ra, chúng còn cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng H, C, O, Cl cho cây.

Bài 4 trang 10 Chuyên đề Hóa 11: Trong hai loại phân bón là phân bón vô cơ và phân bón hữu cơ, loại phân bón nào vừa là nguồn cung cấp nguyên tố dinh dưỡng, vừa là nguồn cung cấp vi sinh vật có ích cho đất và cây trồng? Giải thích.

Lời giải:

Phân bón hữu cơ vừa là nguồn cung cấp nguyên tố dinh dưỡng, vừa là nguồn cung cấp vi sinh vật có ích cho đất và cây trồng.

Vì phân bón hữu cơ là sản phẩm của quá trình xử lí chất hữu cơ tự nhiên, có thể bổ sung thêm một số nguyên tố dinh dưỡng, vi sinh vật, sinh vật có ích cho đất và cây trồng.

Bài 5 trang 10 Chuyên đề Hóa 11: Vì sao chúng ta cần sử dụng phân bón phù hợp với mỗi giai đoạn sinh trưởng của cây trồng?

Lời giải:

Mỗi giai đoạn sinh trưởng của cây trồng lại có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau do đó cần sử dụng phân bón phù hợp với mỗi giai đoạn sinh trưởng của cây trồng.

Ví dụ:

Cây ngô được trồng phổ biến tại Việt Nam. Nhu cầu dinh dưỡng của cây ngô ở từng giai đoạn như sau:

Loại phân	Phân đạm	Phân lân	Phân kali	Phân vi lượng
Nhu cầu	80 – 150 kg/ha	60 – 90 kg/ha	60 – 90 kg/ha	Lượng rất nhỏ
Giai đoạn	Sinh trưởng (cây 3 – 4 lá đến lúc trổ cờ)	50 ngày đầu (cây 6 – 12 lá)	Lớn vọt đến chín sữa	Tất cả các giai đoạn
Vai trò	Tăng năng suất và chất lượng hạt	Giúp cây trổ nhiều hoa, cho bắp to, tăng năng suất và chất lượng hạt	Tăng khả năng chịu sâu bệnh	Tạo các enzyme, vitamin, tăng sức chống rét, chịu hạn, tăng năng suất và chất lượng hạt

Xem thêm lời giải bài tập Chuyên đề học tập Hóa học lớp 11 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 1: Giới thiệu chung về phân bón

Bài 2: Phân bón vô cơ

Bài 3: Phân bón hữu cơ

Bài 4: Tách tinh dầu từ các nguồn thảo mộc tự nhiên

Bài 5: Chuyển hoá chất béo thành xà phòng

Xem thêm các bài giải Chuyên đề học tập Hóa học lớp 11 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Chuyên đề 11.1: Phân bón

Chuyên đề 11.2: Trải nghiệm, thực hành hoá học hữu cơ

Chuyên đề 11.3: Dầu mỏ và chế biến dầu mỏ