Lý thuyết Hóa học 11 Chương 4 (Kết nối tri thức 2023): Hydrocarbon

HYDROCARBON

Alkane

Alkene

Alkyne

Arene

Công thức tổng quát

C_nH_{2n + 2} (n ≥ 1)

C_nH_2n (n ≥ 2)

C_nH_{2n – 2} (n ≥ 2)

Dãy đồng đẳng của benzene C_nH_{2n – 6} (n ≥ 6)

Đặc điểm cấu tạo phân tử

– Mạch hở, chỉ có liên kết đơn.

– Có đồng phân mạch carbon.

– Mạch hở, có 1 liên kết đôi.

– Có đồng phân mạch carbon, vị trí liên kết đôi, đồng phân hình học.

– Mạch hở, có 1 liên kết ba.

– Có đồng phân mạch carbon, vị trí liên kết ba.

– Có vòng benzene.

– Có đồng phân mạch carbon của alkyl, vị trí các nhóm alkyl, …

Tính chất hoá học

– Phản ứng thế halogen.

– Phản ứng cracking.

– Phản ứng reforming

– Phản ứng oxi hoá.

– Phản ứng cộng (H₂, Br₂, HX, H₂O).

– Phản ứng trùng hợp.

– Phản ứng oxi hoá.

– Phản ứng cộng (H₂, Br₂, HX, H₂O).

– Phản ứng alk – 1 – yne với AgNO₃/NH_3.

– Phản ứng oxi hoá.

– Phản ứng thế (halogen hoá, nitro hoá).

– Phản ứng cộng (Cl₂, H₂)

– Phản ứng oxi hoá.

Ứng dụng

– Nhiên liệu: xăng, diesel, nhiên liệu phản lực.

– Nguyên liệu: vaseline, nến, sáp, sản xuất hoá chất.

– Tổng hợp polymer.

– Ethylene: kích thích quả mau chín.

– Nguyên liệu sản xuất hoá chất.

– Đèn xì oxygen – acetylene.

– Nguyên liệu sản xuất hoá chất.

– Tổng hợp polymer.

– Toluene: sản xuất thuốc nổ.

– Nguyên liệu sản xuất hoá chất.

HYDROCARBON

Điều chế

Alkane

– Chưng cất phân đoạn dầu mỏ thu được các sản phẩm alkane khác nhau.

– Khí thiên nhiên.

Alkene

– Trong phòng thí nghiệm, ethylene được điều chế từ phản ứng dehydrate ethanol.

– Trong công nghiệp, alkene được sản xuất từ cracking alkane.

Alkyne

Arene

– Acetylene được điều chế từ phản ứng giữa calcium carbide với nước.

– Nhiệt phân methane để sản xuất acetylene.

– Reforming alkane thu benzene, toluene, xylene.

– Chưng cất nhựa than đá thu naphthalene.