Giải bài tập Sinh học lớp 11 Bài 38: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật
Bài giảng Sinh học 11 Bài 38: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật
Trả lời câu hỏi giữa bài
Trả lời câu hỏi 1 trang 152 SGK Sinh học 11: Quan sát hình 38.1 và cho biết: Tên các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống. Các hoocmôn đó do các tuyến nội tiết nào tiết ra.
Phương pháp giải:
– Hoocmôn sinh trưởng do tuyến yên tiết ra
– Tirôxin do tuyến giáp tiết ra.
Trả lời:
Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống.
| Tên hoocmôn | Nơi tiết |
| Hoocmôn sinh trưởng | Tuyến yên |
| Tirôxin | Tuyến giáp |
| Ơstrôgen | Buồng trứng |
| Testostêrôn | Tinh hoàn |
Trả lời câu hỏi 2 trang 153 SGK Sinh học 11: Hình 38.2 minh họa 3 loại người: người bình thường, người bé nhỏ và người khổng lồ.
+ Hãy chỉ ra trường hợp nào là do tuyến yên sản xuất ra quá ít hoặc quá nhiều hoocmôn sinh trưởng vào giai đoạn trẻ em.
+ Tại sao tuyến yên sản xuất ra quá nhiều hoặc quá ít hoocmôn sinh trưởng lại gây hậu qua như vậy?
– Tại sao trong thức ăn và nước uống thiếu iôt thì trẻ em sẽ chậm lớn (hoặc ngừng lớn), chịu lạnh kém, não ít nếp nhăn, trí tuệ thấp?
– Gà trống con sau khi bị cất bỏ tinh hoàn thì phát triển không hình thưởng: mào nhỏ, không có cựa, không biết gáy và mất bản năng sinh dục… Tại sao?
Phương pháp giải:
Hoocmôn sinh trưởng: kích thích phân chia và tăng kích thước tế bào
Tirôxin kích thích chuyển hóa ở tế bào
Hoocmôn sinh dục kích thích phát triển cơ thể, phân hóa tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp, tạo ra tinh trùng hoặc trứng.
Trả lời:
+ Người bình thường: do tuyến yên tiết ra lượng hoocmôn sinh trưởng vừa phải vào giai đoạn trẻ em.
Người bé nhỏ: do tuyến yên tiết ra lượng hoocmôn sinh trưởng quá ít vào giai đoạn trẻ em.
Người khổng lồ: do tuyến yên tiết ra lượng hoocmôn sinh trưởng quá nhiều vào giai đoạn trẻ em.
+ Lí do là khi lượng hoocmôn được tiết ra quá nhiều vào giai đoạn trẻ em dần đến tăng cường quá trình phân chia tế bào, tăng số lượng tế bào và tăng kích thước tế bào (qua tăng tổng hợp prôtêin và tăng cường phát triển xương).
+ Iôt là một trong hai thành phần cấu tạo nên tirôxin. Thiếu iôt dẫn đến thiếu tirôxin. Thiếu tirôxin làm giảm quá trình chuyển hoá và giảm sinh nhiệt ở tế bào nên động vật và người chịu lạnh kém. Thiếu tirôxin còn làm giảm quá trình phân chia và lớn lên của tế bào, hậu quả là trẻ em và động vật non chậm lớn hoặc ngừng lớn, não ít nếp nhăn, số lượng tế bào não giảm, dẫn đến trí tuệ thấp.
+ Hoocmôn testostêrôn do tinh hoàn tiết ra kích thích quá trình sinh trưởng và hình thành các đặc điểm sinh dục thứ cấp (phát triển mào, cựa, thanh quản…) ở động vật. Vì vậy, thiếu hoocmôn testrostêrôn (sau khi cắt bỏ tinh hoàn) sẽ gây ra hậu quả gà trống con phát triển không hình thường.
Trả lời câu hỏi 3 trang 153 SGK Sinh học 11: Nghiên cứu hình 38.3 về tác dụng sinh lí của ecđixơn và juvenin, giải thích nguyên nhân lột xác ở sâu bướm và nguyên nhân sâu bướm biến thành nhộng và bướm.
Phương pháp giải:
– Ecđixơn gây lột xác ở sâu bướm, kích thích sâu biến thành nhộng và bướm.
– Juvenin phối hợp với ecđixơn gây lột xác ở sâu bướm, ức chế quá trình biến đổi sâu thành nhộng và bướm.
Trả lời:
– Tác dụng sinh lí của ecđixơn:
+ Gây lột xác ở sâu bướm
+ Kích thích sâu biến thành nhộng và bướm.
– Tác dụng sinh lí của juvenin.
+ Phối hợp với ecđixơn gây lột xác ở sâu bướm.
+ Ức chế quá trình biến đổi sâu thành nhộng và bướm.
– Sâu bướm có thể lột xác nhiều lần là do tác dụng của ecđixơn, nhưng không thể biến đổi thành nhộng và bướm được là do tác dụng ức chế của juvenin. Khi nồng độ juvenin giảm (thể hiện bằng vạch đen mảnh dần ở trên hình 38.3 SGK) đến mức không còn gây tác dụng ức chế nữa, thì ecđixơn biến sâu thành nhộng và nhộng thành bướm.
Câu hỏi và bài tập (trang 154 SGK Sinh học 11)
Bài 1 trang 154 SGK Sinh học 11: Kể tên các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống?
Trả lời:
Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống là: hoocmôn sinh trưởng; tirôxin, testosterôn, ơstrôgen.
+ Hoocmôn sinh trưởng: kích thích phân chia tế bào và tăng kích thước tế bào; kích thích phát triển xương.
+ Hoocmôn tirôxin: kích thích chuyển hóa ở tế bào, kích thích quá trình sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể.
+ Hoocmôn ơstrôgen(ở nữ) và testostêrôn (ở nam): kích thích phát triển mạnh ở giai đoạn dậy thì, testostêrôn làm tăng tổng hợp prôtêin giúp phát triển cơ bắp.
Bài 2 trang 154 SGK Sinh học 11: Kể tên các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của côn trùng
Trả lời:
Các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của côn trùng là juvenin và ecđisơn.
+ Ecđixơn: gây lột xác ở sâu bướm, kích thích sâu biến thành nhộng và bướm.
+ Juvenin: phối hợp với ecđixơn gây lột xác ở sâu bướm, ức chế quá trình sâu biến thành nhộng và bướm.
Bài 3 trang 154 SGK Sinh học 11: Vào thời kì dậy thì của nam và nữ, hoocmôn nào được tiết ra nhiều làm cơ thể thay đổi mạnh mẽ về thể chất và tâm sinh lí?
Trả lời:
– Vào thời kì dậy thì của nam, vùng dưới đồi thông qua tuyến yên kích thích tinh hoàn tăng cường sản xuất testostêrôn làm thay đổi mạnh thể chất và tâm sinh lí ở nam.
– Vào thời kì dậy thì ở nữ, vùng dưới đồi thông qua tuyến yên kích thích buồng trứng tăng cường tiết ơstrôgen làm thay đổi mạnh thể chất và tâm sinh lí ở nữ.
Lý thuyết Bài 38. Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật
I. CÁC NHÂN TỐ BÊN TRONG
Các nhân tố bên trong ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật gồm có:
+ Yếu tố di truyền: hệ gen chi phối tuổi thọ, tốc độ, giới hạn, thời gian sinh trưởng và phát triển.
+ Giới tính: ở từng thời kì, quá trình sinh trưởng và phát triển của giới đực và giới cái không giống nhau.
+ Hoocmôn sinh trưởng phát triển.
II. CÁC HOOCMÔN ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN CỦA ĐỘNG VẬT CÓ XƯƠNG SỐNG
– Quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật được điều hòa bởi các hoocmon sinh trưởng và phát triển.
– Động vật có xương sống được điều hòa bởi các hoocmon: hoocmon sinh trưởng, tizoxin, testosteron, estrogen
III. CÁC HOOC MÔN ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN CỦA ĐỘNG VẬT KHÔNG XƯƠNG SỐNG
