Giải SBT Lịch Sử 8 Bài 18: Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 – 1896
A. Trắc nghiệm
Bài tập 1 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Hãy xác định chỉ một phương án đúng.
Câu 1.1 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Về danh nghĩa, đứng đầu phái chủ chiến trong Triều đình Huế là
A. vua Hàm Nghi. B. Tôn Thất Thuyết.
C. vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết. D. Nguyễn Văn Tường.
Lời giải:
Chọn đáp án A
Câu 1.2 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Ý nào không phải là bối cảnh bùng nổ phong trào Cần vương?
A. Thực dân Pháp cơ bản hoàn thành quá trình xâm lược Việt Nam.
B. Cuộc phản công quân Pháp ở kinh thành Huế của phái chủ chiến thất bại
C. Dụ Cần vương được ban bố kêu gọi nhân dân cả nước giúp vua cứu nước
D. Phong trào đấu tranh chống Triều đình nhà Nguyễn diễn ra quyết liệt.
Lời giải:
Chọn đáp án D
Câu 1.3 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Quan sát lược đồ hình 18.4 (SGK, tr. 83), nhận xét nào dưới đây là đúng?
A. Phong trào Cần vương diễn ra chủ yếu ở tỉnh Bắc Kì và Trung Kì.
B. Phong trào Cần vương chỉ diễn ra ở các tỉnh Bắc Kì.
C. Phong trào Cần vương phát triển mạnh ở các tỉnh Trung Kì.
D. Phong trào Cần vương diễn ra rộng khắp trên địa bàn cả nước.
Lời giải:
Chọn đáp án A
Câu 1.4 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương là
A. khởi nghĩa Bãi Sậy. B. Khởi nghĩa Hương Khê.
C. Khởi nghĩa Ba Đình. D. Khởi nghĩa Yên Thế.
Lời giải:
Chọn đáp án B
Câu 1.5 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Địa bàn chính của cuộc khởi nghĩa do Nguyễn Thiện Thuật chỉ huy là
A. vùng Bãi Sậy (Hưng Yên). B. vùng căn cứ Hai Sông (Hải Dương).
C. vùng đồng bằng sông Hồng. D. vùng Nam Định, Thái Bình.
Lời giải:
Chọn đáp án A
Câu 1.6 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa Hương Khê ở đâu?
A. Vùng miền núi tỉnh Hà Tĩnh. B. Huyện Hương Khê (tỉnh Hà Tĩnh).
C. Nghệ An – Hà Tĩnh. D. Vùng miền núi tỉnh Quảng Bình.
Lời giải:
Chọn đáp án B
Câu 1.7 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Ý nào không đúng về điểm nổi bật của khởi nghĩa Hương Khê?
A. Nghĩa quân được tổ chức tương đối quy củ, huấn luyện chu đáo.
B. Nghĩa quân đã chế tạo thành công súng trường theo mẫu của Pháp.
C. Tham gia nghĩa quân chủ yếu là đồng bào các dân tộc Mường, Thái,…
D. Cuộc khởi nghĩa diễn ra trong thời gian dài, gây cho quân Pháp nhiều thiệt hại
Lời giải:
Chọn đáp án C
Câu 1.8 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Căn cứ chính của cuộc khởi nghĩa Ba Đình là
A. ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mỹ Khê (huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá).
B. huyện Nga Sơn (tỉnh Thanh Hoá).
C. vùng núi Hùng Lĩnh (huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hoá).
D. vùng núi Mã Cao (miền Tây Thanh Hoá).
Lời giải:
Chọn đáp án A
Câu 1.9 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Điểm chung trong chiến thuật đánh địch của các cuộc khởi Bãi Sậy, Hương Khê, Ba Đình là
A. đánh điểm, diệt viện.
B. đánh du kích, bố trí trận địa phục kích.
C. đánh nhanh, thắng nhanh.
D. có giai đoạn chủ động giảng hoà với quân Pháp.
Lời giải:
Chọn đáp án B
Câu 1.10 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Lãnh đạo của khởi nghĩa nông dân Yên Thế là
A. Đề Nắm.
B. Đề Thám.
C. Đề Nắm sau đó là Đề Thám.
D. Bộ chỉ huy nghĩa quân đứng đầu là Đề Thám.
Lời giải:
Chọn đáp án C
Câu 1.11 trang 82 SBT Lịch Sử 8: Địa bàn bùng nổ khởi nghĩa Yên Thế ở đâu?
A. Vùng Bắc Ninh – Bắc Giang.
B. Vùng Phủ Lạng Thương.
C. Yên Thế (Bắc Giang).
D. Vùng núi tỉnh Bắc Giang lan sang vùng chân núi Tam Đảo.
Lời giải:
Chọn đáp án C
Bài tập 2 trang 84 SBT Lịch Sử 8: Hãy xác định các câu dưới đây đúng hay sai về nội dung lịch sử.
1. Đứng đầu phe chủ chiến trong Triều đình Huế là Tôn Thất Thuyết.
2. Sự ủng hộ của đông đảo nhân dân và quan lại ở các tỉnh là nguồn cổ vũ cho phe chủ chiến trong triều đình mạnh tay hành động.
3. Khởi nghĩa Bãi Sậy là cuộc khởi nghĩa kéo dài nhất trong phong trào Cần vương.
4. Cuộc khởi nghĩa Hương Khê diễn ra qua ba giai đoạn ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
5. Mốc chấm dứt của khởi nghĩa Hương Khê cũng là mốc kết thúc của phong trào Cần vương.
6. Khởi nghĩa nông dân Yên Thế thuộc phạm trù phong trào Cần vương.
7. Khởi nghĩa Yên Thế là một trong những cuộc khởi nghĩa chống xâm lược tiêu biểu nhất ở Việt Nam thời kì cận đại.
Lời giải:
– Các câu đúng là: 1, 2, 5,7.
– Các câu sai là: 3, 4, 6.
Bài tập 3 trang 85 SBT Lịch Sử 8: Hãy hoàn thiện trục thời gian (theo gợi ý dưới đây) thể hiện những diễn biến chính của khởi nghĩa Yên Thế.
Lời giải:
Điền các thông tin theo thứ tự sau:
|
(1) 1894 |
(2) 1895 |
(3) Giảng hoà lần thứ nhất. |
(4) 1897 |
|
(5) 1898 |
(6) Giảng hoà lần thứ hai |
(7) Đề Thám bị sát hại, khởi nghĩa suy yếu rồi tan rã. |
Bài tập 4 trang 85 SBT Lịch Sử 8: Hãy ghép tên nhân vật lịch sử ở ô bên trái với nội dung lịch sử ở ô bên phải sao cho phù hợp.
Lời giải:
Ghép các thông tin theo thứ tự sau:
|
1 – A; |
2 – E; |
3 – B; |
|
4 – D; |
5 – G; |
6 – C; |
B. Tự luận
Bài tập 1 trang 85 SBT Lịch Sử 8: Hãy lập và hoàn thành bảng hệ thống kiến thức (theo gợi ý dưới đây) về các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỉ XIX.
|
Tên cuộc khởi nghĩa, thời gian |
Người lãnh đạo |
Căn cứ và địa bàn hoạt |
Kết quả |
Ý nghĩa |
Lời giải:
|
Cuộc khởi nghĩa, thời gian |
Khởi nghĩa Ba Đình (1886 – 1887) |
Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 – 1892) |
Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896) |
|
Người lãnh đạo |
Phạm Bành; Đinh Công Tráng |
Đinh Gia Quế; Nguyễn Thiện Thuật |
Phan Đình Phùng; Cao Thắng |
|
Căn cứ, địa bàn |
Ba làng Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mĩ Khê (nay thuộc xã Ba Đình, huyện Nga Sơn, Thanh Hoá) |
Vùng bãi sậy ở phủ Khoái Châu (Hưng Yên); sau đó mở rộng ra: Hải Dương, Bắc Ninh, Quảng Ninh,… |
Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình |
|
Kết quả |
Thất bại |
Thất bại |
Thất bại |
|
Ý nghĩa |
– Làm tiêu hao một bộ phận sinh lực quân Pháp. – Góp phần làm chậm quá trình bình định quân sự của thực dân Pháp ở Việt Nam. – Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các phong trào đấu tranh yêu nước sau này |
||
Bài tập 2 trang 86 SBT Lịch Sử 8: Theo em, cuộc khởi nghĩa nào là tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương? Vì sao?
Lời giải:
– Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương là khởi nghĩa Hương Khê. Vì đây là cuộc khởi nghĩa có quy mô tương đối lớn (nhiều tỉnh miền Trung), trình độ tổ chức cao, được chỉ huy thống nhất, phối hợp chặt chẽ; mốc kết thúc cuộc khởi nghĩa cũng đồng thời là mốc kết thúc phong trào Cần vương…
Bài tập 3 trang 86 SBT Lịch Sử 8: Lập bảng so sánh điểm giống và khác nhau của các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần vương và khởi nghĩa Yên Thế (theo gợi ý dưới đây).
Lời giải:
– Điểm giống nhau:
+ Bối cảnh lịch sử: đất nước mất độc lập, nhiệm vụ giải phóng dân tộc được đặt ra cấp thiết.
+ Khuynh hướng chính trị: là các cuộc đấu tranh yêu nước theo khuynh hướng phong kiến.
+ Mục tiêu cao nhất: đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc.
+ Lực lượng tham gia: đông đảo các tầng lớp nhân dân, động lực chính là nông dân.
+ Hình thức: Khởi nghĩa vũ trang.
+ Phương thức gây dựng căn cứ: dựa vào địa hình để xây dựng căn cứ chiến đấu.
+ Kết quả: thất bại
+ Ý nghĩa: làm tiêu hao một bộ phận quân Pháp; góp phần làm chậm quá trình bình định Việt Nam của Pháp; để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các phong trào đấu tranh yêu nước sau này.
– Điểm khác nhau:
|
Phong trào Cần vương (1885 – 1896) |
Khởi nghĩa Yên Thế (1884 – 1914) |
|
|
Tư tưởng |
Chịu sự chi phối của chiếu Cần vương (ban ra ngày 13/7/1885). |
Không chịu sự chi phối của chiếu Cần vương |
|
Phương hướng đấu tranh |
Đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc, khôi phục lại chế độ phong kiến chuyên chế. |
Chống lại chính sách cướp bóc, bình định quân sự của Pháp, bảo vệ quê hương,… => chưa đưa ra phương hướng đấu tranh rõ ràng. |
|
Lực lượng lãnh đạo |
Các văn thân, sĩ phu yêu nước chủ động đứng lên dựng cờ khởi nghĩa theo tiếng gọi Cần vương. |
Các thủ lĩnh nông dân có uy tín, được nghĩa quân bầu lên. |
|
Phạm vi, quy mô |
Diễn ra trên phạm vi rộng lớn, nhất là ở Bắc Bì và Trung Kì; kéo dài 11 năm (1885 – 1896). |
Diễn ra chủ yếu tại địa bàn huyện Yên Thế (Bắc Giang); kéo dài 30 năm (1884 – 1913). |
Bài tập 4 trang 86 SBT Lịch Sử 8:
Câu 4.1 trang 86 SBT Lịch Sử 8: Theo em, nguyên nhân thất bại của phong trào Cần vương và khởi nghĩa Yên Thế là gì?
Lời giải:
Nguyên nhân thất bại:
– Kẻ thù là thực dân Pháp còn mạnh, đủ sức đàn áp những cuộc khởi nghĩa lẻ tẻ, thiếu tính thống nhất.
– Phong trào thiếu một đường lối lãnh đạo đúng đắn, thiếu giai cấp lãnh đạo tiên tiến,…
Câu 4.2 trang 86 SBT Lịch Sử 8: Từ đó, có thể rút ra bài học gì cho công cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc sau đó, cũng như trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc hiện nay?
Lời giải:
Bài học về lựa chọn con đường cứu nước đúng đắn (phù hợp với xu thế phát triển của thời đại, giải quyết được mâu thuẫn cơ bản trong xã hội, đem lại quyền lợi cho quần chúng nhân dân lao động); có giai cấp lãnh đạo tiên tiến; đoàn kết dân tộc…
Xem thêm lời giải Sách bài tập Lịch sử lớp 8 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 15: Ấn độ và Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX
Bài 16: Việt Nam dưới thời Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX)
Bài 17: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược từ năm 1858 đến năm 1884
Bài 18: Phong trào chống Pháp trong những năm 1885 – 1896
Bài 19: Phong trào yêu nước chống Pháp ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến năm 1917