Giáo án KHTN 7 Bài 15 (Cánh diều): Từ trường (năm 2023) | Khoa học tự nhiên 7

Hoạt  động của giáo viên và học sinh

Nội dung

* Chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV đưa ra câu hỏi:

?1 Nam châm là vật liệu có đặc điểm gì?

?2 Đề xuất một phương án TN để phát hiện xem một thanh kim loại có phải nam châm hay không?

?3 Nêu quy ước cách đặt tên, đánh dấu bằng cách sơn màu các từ cực của nam châm.

– GV yêu cầu HS quan sát vật mẫu, kể tên 1 số loại nam châm thường dùng trong phòng TN và đời sống. Nhận biết tên 2 từ cực của nam châm trên mẫu vật thật.

– GV đặt một kim nam châm tự do trên bàn, hỏi:

+ Kim nam châm nằm theo hướng nào?

+ Đẩy kim nam châm lệch khỏi vị trí cân bằng, có hiện tượng gì xảy ra?

+ Đặt kim nam châm ở vị trí khác nhau để xem kim nam châm nằm theo hướng nào?

+ Tại sao kim nam châm tự do luôn nằm theo hướng bắc – nam?

* Thực hiện nhiệm vụ học tập

– HS thảo luận nhóm theo bàn, trả lời các câu hỏi trên.

* Báo cáo kết quả và thảo luận

– Đại diện 1 nhóm báo cáo kết quả thảo luận, nhóm khác bổ sung.

– HS nhóm khác nhận xét, bổ sung.

– GV nhận xét và chốt kiến thức, dẫn dắt vào bài mới. Như vậy không gian bao quanh nam châm là không gian gì mà lại có các hiện tượng trên xảy ra? Chúng ta cùng vào bài học hôm nay.

Hoạt động của giáo viên và học sinh

Nội dung

Hoạt động 2.1: Tìm hiểu khái niệm từ trường

* Chuyển giao nhiệm vụ.

GV dẫn dắt: Để kiểm chứng tính đúng đắn của các ý kiến, hãy tiến hành các hoạt động trong bài.

GV yêu cầu HS nghiên cứu mục I: tìm hiểu các dụng cụ và cách tiến hành thí nghiệm.

GV nêu vấn đề: Trong TN trên, kim nam châm đặt gần thanh nam châm thì chịu tác dụng của lực từ. Có phải chỉ có vị trí đó mới có lực từ tác dụng lên kim nam châm hay không?

+ Từ trường là gì? Tính chất đặc trưng của từ trường là gì?

+ Có thể phát hiện ra sự tồn tại của từ trường bằng cách nào?

– GV nêu câu hỏi:

+ Cần căn cứ vào đặc tính nào của từ trường để phát hiện ra từ trường.

+ Thông thường, dụng cụ đơn giản để nhận biết từ trường là gì?

– GV: Vậy câu hỏi đặt ra là cái gì đã tác dụng lực lên KNC làm cho nó lệch khỏi vị trí ban đầu khi để gần thanh NC, và lực nào đã kéo cho KNC trở về vị trí cũ khi ta kéo KNC lệch ra rồi buông tay.

* Thực hiện nhiệm vụ học tập

HS nghiên cứu mục I và trả lời các câu hỏi.

* Báo cáo kết quả và thảo luận

HS trả lời câu hỏi.

HS khác nhận xét, bổ sung

HS mô tả cách dùng kim nam châm để phát hiện lực từ và nhờ đó phát hiện ra từ trường.

* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ.

GV kết luận về từ trường (bên cột nội dung).

I. Khái niệm từ trường

1. Thí nghiệm

– Dụng cụ:

– Tiến hành:

HS tiến hành thí nghiệm hình 15.1:

– Đặt một KNC có thể quay tự do lên một trục thẳng đứng trên giá đỡ.

– Đặt một thanh nam châm khác lên giá đỡ.

– Hiện tượng:

– Sau khi để thanh nam châm gần kim nam châm, hiện tượng là kim nam châm đã bị lệch khỏi vị trí ban đầu.

– Khi nam châm đã đứng yên trên giá đỡ, xoay cho kim nam châm lệch khỏi vị trí đó, buông tay ra, kim nam châm lại trở về vị trí cũ.

2. Kết luận

– Không gian xung quanh nam châm có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm đặt trong đó. Ta nói rằng không gian đó có từ trường.

– Kim nam châm đặt tại mỗi vị trí trong từ trường đểu chỉ một hướng xác định.

– Có thể phát hiện sự tồn tại của từ trường bằng cách đưa các vật bằng sắt, thép hoặc kim nam châm lại gần.