Giải bài tập Kinh tế Pháp luật lớp 10 Bài 21: Thực hiện pháp luật
Mở đầu trang 128 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy quan sát các ảnh dưới đây và cho biết, người tham gia giao thông trong mỗi ảnh đã có hành vi như thế nào? Có phù hợp với pháp luật hay không?
Lời giải:
– Ảnh 1: Người dân nghiêm túc dừng đèn đỏ ở một ngã tư.
– Ảnh 2: Học sinh đi xe máy không đội mũ bảo hiểm, dàn hàng hai, bấu víu nhau rất nguy hiểm.
1. Khái niệm thực hiện pháp luật
Câu hỏi trang 129 Kinh tế và Pháp luật 10: Công ty H và bạn M đã có hành vi, biểu hiện như thế nào? Hành vi, biểu hiện đó có đúng pháp luật không? Vì sao?
Lời giải:
– Công ty H chấp hành nghiêm chỉnh các chính sách và pháp luật của nhà nước, tạo công ăn việc làm cho nhân dân địa phương, nộp thuế đầy đủ, đúng hạn,… Đó là những hành vi tuân thủ pháp luật, hợp pháp, góp phần làm tăng nguồn thu ngân sách nhà nước.
– Bạn M rủ rê, lôi kéo N chơi game ăn tiền. Đó là hành vi đánh bạc trái pháp luật.
2. Các hình thức thực hiện pháp luật
Câu hỏi trang 130 Kinh tế và Pháp luật 10:
a) Ở mỗi thông tin trên, các tổ chức, cá nhân đã thực hiện pháp luật như thế nào?
b) Em hãy tìm ra sự khác nhau về hình thức thực hiện pháp luật của các tổ chức, cá nhân trong các thông tin trên.
Lời giải:
Yêu cầu a)
– Thông tin 1: Công ty M xây dựng hệ thống xử lý nước thải bảo đảm quy trình kỹ thuật môi trường theo đúng quy định của Luật Bảo vệ môi trường.
– Thông tin 2: Ông K xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của ông Q. Ông Q yêu cầu ông K phải xin lỗi và đính chính lại thông tin trên mạng xã hội, bồi thường thiệt hại theo đúng quy định của pháp luật.
– Thông tin 3: Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo căn cứ vào quyền hạn của mình để kí quyết định cấp bằng tốt nghiệp cho những học sinh đủ tiêu chuẩn theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
– Thông tin 4: Chị Dung chấp hành luật giao thông, vừa an toàn cho bản thân, vừa an toàn cho mọi người đi đường.
– Thông tin 5: Tòa án ra quyết định phạt cải tạo không giam giữ đối với đối tượng trộm cắp tài sản.
Yêu cầu b)
– Thông tin 1: Thi hành pháp luật.
– Thông tin 2: Ông Q sử dụng pháp luật.
– Thông tin 3: Áp dụng pháp luật.
– Thông tin 4: Tuân thủ pháp luật.
– Thông tin 5: Áp dụng pháp luật.
3. Công dân thực hiện pháp luật trong cuộc sống
Câu hỏi trang 131 Kinh tế và Pháp luật 10:
a) Em hãy phân tích các tình huống trên và cho biết cá nhân, tổ chức ở mỗi tình huống đó đã thực hiện pháp luật như thế nào?
b) Mỗi tình huống trên phù hợp với một hình thức thực hiện pháp luật nào? Vì sao?
Lời giải:
– Tình huống 1: Anh Nguyên được cơ quan đăng kí kinh doanh của huyện cấp cho Giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh sau khi tiếp nhận hồ sơ đầy đủ về kế hoạch kinh doanh của anh.
– Tình huống 2: Thanh tra xây dựng tiến hành cưỡng chế dỡ bỏ phần nhà lấn chiếm mặt đường của ông Q và xử phạt hành vi đó sau khi đã lập biên bản nhắc nhở nhưng ông Q không tuân theo.
– Các tình huống trên phù hợp với hình thức áp dụng pháp luật vì các cơ quan chức năng có thẩm quyền đều căn cứ vào các quy định của pháp luật để ban hành các quyết định như cấp Giấy phép kinh doanh hoặc tiến hành xử phạt hành vi vi phạm nào đó.
Luyện tập
Luyện tập 1 trang 131 Kinh tế và Pháp luật 10: Mỗi hành vi, việc làm dưới đây thuộc hình thức thực hiện pháp luật nào? Vì sao?
A. Không buôn bán, sử dụng trái phép chất ma túy.
B. Mở cửa hàng bán hàng may mặc sau khi được cấp Giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh.
C. Cơ quan y tế ra quyết định phạt tiền đối với cửa hàng ăn uống vì không áp dụng các biện pháp bảo đảm an toàn vệ sinh an toàn thực phẩm.
D. Nhà máy sản xuất bánh mì áp dụng các biện pháp phòng cháy chữa cháy.
Lời giải:
A. Tuân thủ pháp luật (không làm những việc mà pháp luật cấm).
B. Sử dụng pháp luật (mở cửa hàng sau khi được cấp phép kinh doanh).
C. Áp dụng pháp luật (căn cứ vào quy định pháp luật về an toàn vệ sinh thực phẩm để xử phạt đối với cửa hàng ăn uống vi phạm).
D. Thi hành pháp luật (chủ độn làm những gì pháp luật quy định).
Luyện tập 2 trang 132 Kinh tế và Pháp luật 10: Xử lý tình huống:
Tình huống a. Tốt nghiệp đại học ngành Dược, sau khi được cơ quan nhà nước cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh, chị Hà mở cửa hàng bán thuốc dược phẩm ở thị trấn.
Theo em, việc chị Hà mở cửa hàng bán thuốc dược phẩm có phải là thực hiện pháp luật không? Nếu có thì đó là hình thức nào? Giải thích vì sao?
Tình huống b. Công ty V chuyên sản xuất bánh kẹo, bị cơ quan thuế kiểm tra và ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính vì không nộp thuế đúng thời hạn theo quy định của Luật Thuế.
Theo em, việc cơ quan thuế ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối vơi Công ty V là hình thức thực hiện pháp luật nào?
Tình huống c. Công việc kinh doanh của bà X rất thuận lợi vì có khách hàng quen, thường xuyên đến mua hàng. Gần đây, thấy nhu cầu hút thuốc lá điện tử về bán, dù cửa hàng của bà không đăng kí kinh doanh thuốc lá. Việc làm này của bà X đã bị cơ quan quản lí thị trường kiểm tra, lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính vì kinh doanh không đúng mặt hàng ghi trong giấy phép kinh doanh được cấp.
Lời giải:
– Xử lí tình huống a. Chị Hà mở cửa hàng bán thuốc dược phẩm sau khi được cơ quan nhà nước cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh là đang thực hiện pháp luật theo hình thức Sử dụng pháp luật.
– Xử lí tình huống b. Việc cơ quan thuế ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty V là hình thức Áp dụng pháp luật vì cơ quan thuế căn cứ vào những sai phạm trong việc nộp thuế của Công ty V (không nộp thuế đúng hạn) và những quy định của Luật Thuế rồi mới quyết định xử phạt vi phạm đó.
– Xử lí tình huống c. Việc cơ quan quản lí thị trường xử phạt vi phạm hành chính đối cới bà X là theo hình thức Áp dụng pháp luật vì cơ quan quản lý thị trường đã kiểm tra hành vi bán thuốc lá điện tử – một mặt hàng mà bà X chưa đăng kí doanh – và tiến hành lập biên bản xử phạt dựa trên những quy định của pháp luật.
Luyện tập 3 trang 132 Kinh tế và Pháp luật 10: Nếu chứng kiến hành vi vi phạm pháp luật của người khác, em sẽ xử sự như thế nào? Vì sao?
Lời giải:
– Nếu chứng kiến hành vi vi phạm pháp luật của người khác em sẽ ngăn chặn hành vi vi phạm đó ngay lập tức và sẽ nói với người đó rằng đó là hành vi vi phạm pháp luật và khuyên nhủ người đó dừng ngay hành vi của mình lại và hứa sẽ không thực hiện nữa.
– Đối với những hành vi vi phạm pháp luật nguy hiểm, gây hệ quả cho người khác, em sẽ trực tiếp đi báo cáo ngay với cơ quan có thẩm quyền để nhanh chóng giải quyết sự việc.
Vận dụng
Vận dụng 1 trang 132 Kinh tế và Pháp luật 10: Mỗi học sinh lập một bảng theo dõi việc thực hiện pháp luật của bản thân: ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng.
Lời giải:
Gợi ý bảng theo dõi việc thực hiện pháp luật của bản thân:
BẢNG THEO DÕI VIỆC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT CỦA BẢN THÂN
|
STT |
Hành vi |
Đánh giá |
Phương hướng |
|
|
Tốt |
Chưa tốt |
|||
|
1 |
Đội mũ bảo hiểm trước khi tham gia giao thông |
X |
|
Tích cực thực hiện đội mũ bảo hiểm trước khi tham gia giao thông và nhắc nhở mọi người xung quanh cùng nhau thực hiện. |
|
2 |
Nhặt được tiền tại sân trường nhưng không tìm trả lại người đã mất |
|
X |
Nếu nhặt được của rơi của người khác phải báo cáo ngay với cơ quan có thẩm quyền để tìm và trả lại người đã mất. |
|
3 |
Tự do lựa chọn câu lạc bộ tại trường |
X |
|
Tích cực phát huy quyền học tập, vui chơi của bản thân trong việc tự do lựa chọn ngành nghề, câu lạc bộ mình yêu thích. |
|
… |
|
|
|
|
Vận dụng 2 trang 132 Kinh tế và Pháp luật 10: Nêu hướng phát huy hành vi thực hiện pháp luật hoặc khắc phục hành vi không thực hiện pháp luật.
Lời giải:
(*) Gợi ý:
– Hướng phát huy hành vi thực hiện pháp luật:
+ Trách nhiệm của công dân: Thực hiện pháp luật là trách nhiệm của mỗi công dân, tất cả mọi người phải tìm hiểu, tích cực tìm hiểu Hiến pháp và pháp luật để thực hiện đúng theo quy định.
+ Trách nhiệm nhà nước: đảm bảo thực hiện pháp luật của công dân được thể hiện trong tất cả các lĩnh vực hoạt động của nhà nước, từ xây dựng chính sách, pháp luật đến tổ chức thực hiện pháp luật, áp dụng pháp luật, kiểm tra, giám sát, dự báo và quản lý quá trình vận hành, phát triển của hệ thống pháp luật quốc gia.
– Hướng khắc phục hành vi không thực hiện pháp luật:
+ Công dân: Tự giác điều chỉnh các hành vi vi phạm của bản thân.
+ Nhà nước: Xử lí nghiêm minh, công bằng các hành vi vi phạm pháp luật vừa bảo đảm tính răn đe, đồng thời nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân.
Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo
Xem thêm các bài giải Kinh tế pháp luật lớp 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 17: Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường
Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 18: Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về bộ máy nhà nước
Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 19: Pháp luật trong đời sống xã hội
Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 20: Hệ thống pháp luật Việt Nam
Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Bài 21: Thực hiện pháp luật