Giải bài tập Giáo dục công dân lớp 6 Bài 5: Tự lập
Khởi động
Khởi động trang 25 Giáo dục công dân lớp 6: Câu thơ sau thể hiện đức tính gì?
Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.
Lời giải:
Câu thơ trên thể hiện đức tính: cần cù, chịu khó và tự lập.
Khám phá
Khám phá 1 trang 25 – 26 Giáo dục công dân lớp 6: Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi:
1. Em hãy liệt kê những biểu hiện tự lập của Trường?
2. Em rút ra được điều gì cho bản thân từ câu chuyện của Trường?
3. Theo em tự lập là gì?
Lời giải:
1. Những biểu hiện tự lập của Trường là:
– Bố đi xa, mẹ ốm triền miên nên những việc trong nhà đều đến tay Trường.
– Em dần quen với mọi việc trong nhà và trở thành “trụ cột” của gia đình khi mới 5 tuổi.
– Cậu bé tự chăm lo cho bản thân: tắm rửa, ăn uống, vệ sinh cá nhân. Không những thế Trường còn biết chăm sóc mẹ khi lúc ốm, dọn dẹp nhà cửa.
2. Qua câu chuyện của Trường, em rút ra được rằng mỗi chúng ta cần rèn luyện tính tự lập để có thể tự chủ cuộc sống, đồng thời có thể giúp đỡ mọi người.
3. Tự lập là tự làm lấy những công việc bằng khả năng, sức lực của mình.
Khám phá 2 trang 26 Giáo dục công dân lớp 6: Em hãy quan sát và cho biết bức tranh nào dưới đây thể hiện sự tự lập của các bạn học sinh?
1. Theo em, đâu là biểu hiện của tự lập? Đâu là biểu hiện của chưa tự lập?
2. Vì sao chúng ta cần phải tự lập?
Lời giải:
1. Cả 3 bức tranh đều thể hiện sự chưa tự lập của các bạn học sinh, bởi vì các bạn trong các bức tranh còn phụ thuộc vào người người khác mà không chủ động làm việc cá nhân.
2. Chúng ta cần phải tự lập để bản thân trở nên tự tin, dễ thành công trong cuộc sống.
Khám phá 3 trang 27 Giáo dục công dân lớp 6: Em hãy quan sát những hình ảnh dưới đây và đánh giá hành vi của các bạn.
Lời giải:
Hành vi của các bạn trong các bức tranh trên đều là biểu hiện của tự lập, vì các bạn chủ động làm việc mà không cần ai phải nhắc nhở.
Luyện tập
Luyện tập 1 trang 28 Giáo dục công dân lớp 6: Em hãy quan sát bảng kế hoạch hoạt động trong hè và nhận xét về tính tự lập của bạn Hoa.
Lời giải:
Qua bảng kế hoạch hoạt động trong hè của Hoa, cho thấy bạn là người rất có tính tự lập, bạn chia ra thời gian biểu để mình thực hiện có hiệu quả.
Luyện tập 2 trang 28 – 29 Giáo dục công dân lớp 6: Đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi:
– Tình huống 1:
+ Em có đồng tình với An không? Vì sao?
+ Nếu là bạn của An em sẽ làm gì?
– Tình huống 2:
+ Em có đồng tình với Tâm không? Vì sao?
+ Nếu em là Hùng em sẽ làm gì?
– Tình huống 3:
+ Em có đồng tình với Đạt không? Vì sao?
+ Nếu là bạn của Đạt, em sẽ nói gì với Đạt?
Lời giải:
– Tình huống 1:
+ Em có không đồng tình với bạn An. Vì bố mẹ có công việc của bố mẹ, đôi lúc họ có thể bận công việc, nên những việc nhỏ nhặt như dậy sớm đi học thì bạn nên rèn luyện tính tự giác cho bản thân mình
+ Nếu là bạn của An em sẽ khuyên bạn nên tập tính tự giác ngay từ bây giờ từ việc dậy sớm đến vệ sinh các nhân và đến lớp đúng giờ, không nên lúc nào cũng chờ đợi bố mẹ.
– Tình huống 2:
+ Em đồng tình với Tâm không. Vì đọc bài toán khó chúng ta nên cùng các bạn tìm cách giải, không nên chưa suy nghĩ gì đã vội hỏi cô giáo.
+ Nếu em là Hùng em sẽ cùng tâm ngồi lại nghiên cứu cách giải, nếu không được em có thể hỏi các bạn trong lớp, cùng các bạn suy nghĩ để làm.
– Tình huống 3:
+ Em không đồng tình với Đạt không. Vì làm nhóm là việc học tập cùng nhau trao đổi nên vì thế cá nhân mỗi người phải tích cực thì mới đem lại kết quả.
+ Nếu là bạn của Đạt, em sẽ nói với Đạt không nên có suy nghĩ như vậy, vì cá nhân mỗi người phải tập tính tự lập suy nghĩ và đóng góp ý kiến của mình vào bài nhóm có như vậy thì nhóm mới ngày phát triển và thành tích học tập của mình cũng được cải thiện nhiều hơn.
Vận dụng
Vận dụng 1 trang 29 Giáo dục công dân lớp 6: Em hãy chia sẻ những việc em đã làm được hoặc chưa làm được trong việc rèn luyện tính tự lập
Lời giải:
Câu trả lời tham khảo của một bạn học sinh
– Những việc em đã làm được trong việc rèn luyện tính tự lập là:
+ Tự giác dành thời gian mỗi ngày để chạy bộ.
+ Chủ động làm việc nhà phụ giúp bố mẹ.
+ Tự giác làm bài tập cô giáo giao.
– Những việc em chưa làm được trong việc rèn luyện tính tự lập là:
+ Chưa chủ động ngủ đúng giờ mà bố mẹ còn phải nhắc nhở.
+ Buổi sáng chưa chủ động dậy đúng giờ mà phải nhờ đến bố mẹ.
+ Chưa chủ động dọn dẹp phòng.
Vận dụng 2 trang 29 Giáo dục công dân lớp 6: Em hãy xây dựng và thực hiện kế hoạch khắc phục những biểu hiện thiếu tự lập của bản thân?
Lời giải:
|
Biểu hiện thiếu tự lập |
Hướng khắc phục |
|
Chưa chủ động ngủ đúng giờ |
Quy định thời gian biểu thời gian ngủ |
|
Buổi sáng chưa chủ động dậy đúng giờ mà phải nhờ đến bố mẹ. |
Quy định thời gian biểu thời gian thức dậy |
|
Chưa chủ động dọn dẹp phòng. |
Quy định mỗi ngày dành 15 đến 30 phút để dọn dẹp phòng |
Vận dụng 3 trang 29 Giáo dục công dân lớp 6: Em hãy viết một lá thư ngắn hoặc viết một đoạn văn ngắn nhắc nhở bản thân tự lập hơn mỗi ngày?
Lời giải:
Tính tự lập được biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau chứ không phải chỉ tính riêng việc bạn tách khỏi bố mẹ để thực hiện một cuộc sống hoàn toàn độc lập. Như trong học tập, tính tự lập được hiểu là cách bạn tự lập cho mình những kế hoạch học tập, mục tiêu học tập, từ đó, cố gắng để hoàn thành từng bức những mục tiêu ấy mà không cần bố mẹ hay thầy cô phải nhắc nhở. Trong gia đình hay trong cuộc sống thì tính tự lập được thể hiện ở cách bạn chủ động làm những công việc cá nhân như nấu ăn, giặt giũ hay hoàn thiện những công việc mà bản thân đã vạch ra….
Lối sống tự lập và tính tự lập có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cuộc sống cũng như sự phát triển của mỗi con người. Tự lập trong cách sống hàng ngày, từ những việc nhỏ nhặt nhất sẽ rèn cho con người tính cẩn thận, gọn gàng và ý thức sống cao. Trong học tập, tự lập lại giúp cho con người có nỗ lực vươn lên, biết phấn đấu để đạt được tới những mục tiêu cao hơn. Khi lớn hơn, tự lập giúp con người cứng cỏi hơn, có thể đương đầu được với những khó khăn, thử thách, có thể vượt qua được những cám dỗ của cuộc sống.
Tính tự lập có thể coi là một phẩm chất quý báu của mỗi con người. Khi bạn tự lập, bạn sẽ cảm thấy bản thân mình trưởng thành hơn, sống có trách nhiệm hơn với chính mình cũng như với những người xung quanh. Những người tự lập thường là những người trưởng thành và có ý chí phấn đấu rất cao. Ví dụ như Steve Jobs – từ một con người rất bình thường nhưng bằng tính tự lập, luôn vượt qua những thách thức của cuộc sống, không dựa dẫm vào những đồng tiền và vị thế cả bố mẹ mà trở thành ông chủ của Apple vô cùng nổi tiếng… Đó chỉ là 1 trong rất nhiều những ví dụ về những con người có tinh thần tự lập cao.
Tuy nhiên, tính tự lập không phải tự nhiên mà có cũng như không phải cứ nói tự lập là có thể tự lập được. Tự lập là cả quá trình, cần sự rèn rũa từ nhỏ, từ những việc nhỏ nhặt nhất trong cuộc sống hằng ngày. Đặc biệt, khi tự lập được hiểu theo cách là đi ra khỏi sự bao bọc của gia đình để hình thành 1 cuộc sống mới thì khi đó, tính tự lập phải là sự tổng hòa của nhiều kỹ năng khác nhau. Vì để có thể tự mình sống tự lập, tự chủ mọi mặt thì bản thân phải có những nền tảng nhất định. Ví dụ như tự chủ tài chính, tự chủ về thời gian cũng như tự chủ trong các mối quan hệ… Tự lập cũng cần phải có sự kiên trì vì ngoài kia cuộc sống chúng ta sẽ gặp phải rất nhiều những áp lực mà chúng ta cần phải vượt qua. Hãy tự rèn luyện cho mình một lối sống tự lập, tích cực và chủ động.
Bên cạnh những bạn trẻ sẵn sàng đối đầu với những khó khăn để hình thành lối sống tự chủ thì vẫn còn những con người có thói quen sống nhờ, sống ỷ lại và dựa dẫm vào người khác. Họ không biết hoặc không muốn đụng chân đụng tay vào những công việc mà luôn nhờ cậy vào người khác. Hoặc, cũng có những bạn trẻ coi sống tự lập như 1 trào lưu để rồi đòi sống tự lập trong khi bản thân không có khả năng và chẳng mấy chốc lại chán nản rồi quay về lối sống cũ…
Tự lập không chỉ là 1 là phẩm chất mà nó còn là một lối sống, một phong cách sống đẹp của con người, nhất là với các bạn trẻ. Hãy tập cho mình cách sống tự lập ngay từ những điều giản đơn nhất, có như vậy, khi đương đầu mới biển lớn cuộc đời, chúng ta mới vững tay lái và phát huy được hết những khả năng của bản thân.