Tiếng Việt lớp 5 Tập 2 Bài 11: Cuộc sống muôn màu
Chia sẻ và đọc: Quang cảnh làng mạc ngày mùa trang 4, 5, 6
Chia sẻ
Trò chơi: Tìm địa chỉ
Mỗi bức ảnh dưới đây thể hiện cảnh đẹp hoặc sinh hoạt văn hoá ở vùng miền nào trên đất nước ta? Hãy nêu cảm nghĩ của em về một trong những hình ảnh đó.
Trả lời
Hình 1 là khu vực Tây Bắc Bộ
Hình 2 là khu vực Tây Nam Bộ
Hình 3 là khu vực Đồng Bằng Sông Hồng
Hình 4 là khu vực Duyên Hải Nam Trung Bộ
Hình 5 là khu vực Đông Bắc Bộ
Hình 6 là khu vực Tây Nguyên
Bài đọc 1: Quang cảnh làng mạc ngày mùa
* Nội dung bài Quang cảnh làng mạc ngày mùa: Bài đọc viết về quang cảnh của một làng quê vào những ngày mùa gặt lúa với bức tranh thiên nhiên sống động nhiều màu sắc.
Quang cảnh làng mạc ngày mùa
Mùa đông, giữa ngày mùa, làng quê toàn màu vàng – những màu vàng rất khác nhau.
Có lẽ bắt đầu từ những đêm sương sa thì bóng tối đã hơi cứng và sáng ngày ra thì trông thấy màu trời có vàng hơn thường khi. Màu lúa chín dưới đồng vàng xuộm lại. Nắng nhạt ngả màu vàng hoe. Trong vườn lắc lư những chùm quả xoan vàng lịm […]. Từng chiếc lá mít vàng ối. Tàu đu đủ, chiếc lá sắn héo lại mở năm cánh vàng tươi. Buồng chuối lốm đốm quả chín vàng. Những tàu lá chuối vàng ối xả xuống như những đuôi áo, vạt áo. Nắng vườn chuối đương có gió lẫn với lá vàng như những vạt áo nắng, đuôi áo nắng vẫy vẫy. Bụi mía vàng xọng, đốt ngầu phấn trắng. Dưới sân, rơm và thóc vàng giòn. Quanh đó, con gà, con chó cũng vàng mượt. Mái nhà phủ một màu rơm vàng mới. Lác đác cây lụi có mấy chiếc lá đỏ. Qua khe giậu, ló ra mấy quả ớt đỏ chói. Tất cả đượm một màu vàng trù phú, đầm ấm lạ lùng.
Không còn có cảm giác héo tàn, hanh hao lúc sắp bước vào mùa đông. Hơi thở của đất trời, mặt nước thơm thơm, nhè nhẹ. Ngày không nắng, không mưa, hồ như không ai tưởng đến ngày hay đêm, mà chỉ mải miết đi gặt, kéo đá, cắt rạ, chia thóc hợp tác xã. Ai cũng vậy, cứ buông bát đũa lại đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay.
Đọc hiểu
Câu 1 trang 6 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Bài đọc tả cảnh gì, vào mùa nào trong năm?
Trả lời
Bài đọc tả cảnh làng mạc vào ngày mùa, vào mùa đông.
Câu 2 trang 6 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Vì sao có thể nói các từ ngữ chỉ màu sắc trong bài đã tạo nên bức tranh đẹp về một vùng quê trù phú và đa dạng?
Trả lời
Có thể nói các từ ngữ chỉ màu sắc trong bài đã tạo nên bức tranh đẹp về một vùng quê trù phú và đa dạng vì tác giả đã dùng những màu sắc đó để miêu tả hầu hết các sự vật có trong làng quê đó và khiến nó trở nên sinh động phong phú hơn.
Câu 3 trang 6 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Tìm những từ ngữ miêu tả thời tiết và hoạt động của con người trong ngày mùa.
Trả lời
– Thời tiết: Quang cảnh “Không còn có cảm giác héo tàn, hanh hao lúc sắp bước vào mùa đông. Hơi thở của đất trời, mặt nước thơm thơm, nhè nhẹ. Ngày không nắng, không mưa.”
– Con người:
+ “… không ai tưởng đến ngày hay đêm, mà chỉ mải miết đi gặt, kéo đá, cắt rạ, chia thóc hợp tác xã. Ai cũng vậy, cứ buông bát đũa lại đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay.”
+ Nổi bật trong bức tranh là hình ảnh những con người chăm chỉ, mải miết, say mê với công việc, tạo nên cảnh lao động trong ngày mùa tràn đầy sức sống.
Câu 4 trang 6 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Bài văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với làng quê như thế nào?
Trả lời
Bài văn thể hiện tình yêu quê hương tha thiết của tác giả. Phải là một người vô cùng yêu thương và gắn bó với quê hương thì tác giả mới có thể miêu tả cảnh làng mạc của quê hương mình một cách chi tiết, cụ thể như vậy.
Câu 5 trang 6 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Qua bài đọc này, em học được điều gì về cách quan sát và tả phong cảnh?
Trả lời
Qua bài đọc này em học được khi quan sát phải quan sát một cách toàn diện và bao quát nhất đối với những sự vật sự việc đang diễn ra. Tả phong cảnh một cách chi tiết, tỉ mỉ và làm nổi bật lên được đặc điểm vốn có của sự vật
Tự đọc sách báo: Đọc sách báo về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người và cuộc sống quanh em trang 6
Câu 1 trang 6 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Tìm đọc thêm ở nhà:
2 câu chuyện ( hoặc 1 câu chuyện, 1 bài thơ) về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người và cuộc sống quanh em.
1 bài văn tả phong cảnh.
Trả lời
* 2 câu chuyện về vẻ đẹp của thiên nhiên, con người và cuộc sống quanh em.
– Câu chuyện về bảy sắc cầu vồng
– Thơ: Việt Nam quê hương ta
* 1 bài văn tả phong cảnh
Quê hương của em là thành phố Đồng Hới – một thành phố nhỏ nằm ở cạnh bờ biển. Nhìn đâu em cũng thấy thành phố của mình thật tươi đẹp, nhưng đẹp nhất chính là con đường trải dài chạy theo bờ biển.
Đó là con đường rất dài, chạy bám sát bãi cát trắng và bãi biển xanh. Đi trên đường, em có thể tường tận cảm nhận được hương muối mặn mà từ những cơn gió thổi từ khơi xa vào. Cơn gió ấy mát rười rượi, có thể xua đi mọi muộn phiền, mệt nhọc. Để gợi lên cho người dân và khách du lịch tình cảm cho mảnh đất này, người ta đã đặc biệt làm một vỉa hè giữa con đường và bờ cát. Trên vỉa hè ấy, trồng những cây bằng lăng cao lớn, tán lá xum xuê. Mùa hoa nở, cả con đường tím lịm khiến ai đi qua cũng phải dừng lại để ngắm nghía, chụp hình. Vào chiều muộn hay sáng sớm, khi ánh nắng còn chưa quá gay gắt, thì có rất nhiều người đi dạo trên vỉa hè đó, trò chuyện và tận hưởng bầu không khí trong lành.
Phía bên kia đường, là một dãy các hàng quán bán đồ ăn, đồ lưu niệm. Nhỏ thôi, cũng chẳng có sơn hào hải vị nào mà toàn là những món ăn, đồ dùng thân quen của người dân quê em. Khách từ xa đên, ngồi trong hàng ăn tô cháo canh, ăn cái bánh lọc mà ngắm hàng bằng lăng cùng biển xa. Thật là thi vị.
Em yêu quê hương em lắm, từ những con đường, hàng cây giản dị vậy thôi. Bởi đã là quê hương xứ sở của mình thì dù đi đến tận đâu thì cũng chẳng có gì có thể sánh bằng được cả.
Câu 2 trang 6 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Viết vào phiếu đọc sách:
Tên bài đọc, tác giả, tình cảm, cảm xúc của em về bài đọc (hoặc sự việc, nhân vật, hình ảnh, câu văn, câu thơ trong bài)
Trả lời
+ Tên bài đọc: Việt Nam quê hương ta
+ Tên tác giả: Nguyễn Đình Thi
+ Cảm nhận của em:
Việt Nam quê hương ta của Nguyễn Đình Thi là một bài thơ hay viết về đề tài quê hương, đất nước Mỗi câu thơ khiến không chỉ bản thân em mà người đọc như được chìm đắm trong kí ức về tuổi thơ, về hình ảnh thân thương quen thuộc của quê hương xứ sở. Những điều tiêu biểu cho đất nước, con người Việt Nam được tác giả khắc họa như: “biển lúa, cánh cò, đỉnh Trường Sơn, áo nâu nhuộm bùn, đất nghèo, hoa thơm quả ngọt” hiện lên thật sinh động, rõ nét. Đi kèm với những điều thân thuộc là đức tính tốt đẹp của người Việt Nam – sự vất vả, cần cù không quản ngại gian khó, nhưng vẫn giữ phẩm chất tốt đẹp. Với tình yêu quê hương nồng nàn, tác giả còn kể cho người đọc câu chuyện về truyền thống đánh giặc bảo vệ đất nước.
Câu 3 trang 6 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Chuẩn bị nội dung để giới thiệu bài em đã đọc cho các bạn trong lớp.
Trả lời
Em chuẩn bị nội dung để giới thiệu bài với các bạn trong lớp.
Viết: Tả phong cảnh (Cấu tạo của bài văn) trang 6, 7, 8
I. Nhận xét
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi
Con suối bản tôi
Bản tôi chạy dọc hai bên bờ suối, trên hai sườn núi tương đối bằng phẳng. Con suối khá to từ những dãy núi xa lắc xa lơ chảy về.
Con suối chảy qua bản tôi bốn mùa nước xanh trong. Những ngày lũ, suối cũng chỉ đục vài ba ngày. Để tiện đi lại, người bản tôi bắc khá nhiều cầu qua suối. Cầu ghép bằng đôi thân cây to hoặc một thân cây cổ thụ. Gần đây, chiếc cầu bằng xi măng cốt thép đã được bắc qua con suối quê tôi. Mặt cầu rộng rãi. Trẻ nhỏ thường tụ tập hai bên thành cầu nhìn xuống nước xem những con cả lườn đỏ, cả lưng xanh,… lên thác, ngửa bụng trắng xoá. Cá bơi lượn lấp loáng, như hàng trăm, hàng nghìn ngôi sao rơi xuống lòng suối. Chỉ có đoạn suối qua bản tôi là còn nhiều cá như vậy, vì các già bảo giữ cá để làm đẹp cho bản và để mọi người có thể câu lấy vài con mà ăn.
Đoạn suối chảy qua bản tôi có hai cái thác, nước chảy khá xiết. Nước gặp những tảng đá ngầm chồm lên thành những con sóng bạc đầu. Hết đoạn thác dài chừng trăm mét lại đến vực. Vực khá sâu, nước lũng thũng như kẻ nhàn rỗi dạo xuôi dòng. Con suối đơn sơ, bình dị ấy đã đem lại cho bản tôi vẻ thanh bình, trù phú với bao nhiêu điều hữu ích.
VI HỒNG – HỒ THUỶ GIANG
Câu 1 trang 7 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Bài văn có mấy đoạn? Nêu nội dung của từng đoạn.
Trả lời:
Bài văn có 4 đoạn
– Đoạn 1: từ đầu đến “xa lắc xa lơ chạy về bản” (Miêu tả về sự bắt nguồn của con suối)
– Đoạn 2 từ “Con suối chảy qua bản tôi” đến “câu lấy vài con mà ăn” (Miêu tả về nước suối qua 4 mùa, và cách người dân đi lại qua con suối)
– Đoạn 3 từ: “Đoạn suối chảy qua bản tôi có hai cái thác” đến “nước lững thững như kẻ nhàn rỗi dạo xuôi dòng”. (Miêu tả về con thác chảy qua suối)
– Đoạn 4: từ “Con suối đơn sơ” đến hết. (Nói lên tình cảm của tác giả đối với con suối)
Câu 2 trang 7 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Xếp các đoạn văn vào mỗi phần phù hợp: Mở bài, thân bài, kết bài
Trả lời
Phần mở bài: Đoạn 1
Phần thân bài: Đoạn 2+3
Phần kết bài: Đoạn 4
Câu 3 trang 7 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Theo em, ngoài trình tự miêu tả như trong phần thân bài nói trên, còn có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự nào khác?
Trả lời
Theo em ngoài trình tự miêu tả như trong phần thân bài nói thì còn có thể miêu tả phong cảnh theo trình tự thời gian, theo một trình tự nhất định
II. Bài học
Cấu tạo của bài văn tả phong cảnh
Mở bài: Giới thiệu bao quát về phong cảnh
Thân bài: Tả phong cảnh theo trình tự thời gian hoặc không gian
Kết bài: Nêu cảm nghĩ của người viết
III. Luyện tập
Đề bài trang 8 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Bài văn sau có những điểm nào giống và khác bài Con suối bản tôi:
a) Về cấu tạo?
b) Về trình tự miêu tả?
Chiều tối
Nắng bắt đầu rút lên những chòm cây cao, rồi nhạt dần như hoà lẫn với ánh sáng trắng nhọt cuối ngày.
Lúc đó, trong những bụi cây đã thấp thoáng, thập thò những mảng tối. Màu tối lan dần dưới từng gốc cây, ngả dài trên thảm cỏ, rồi đổ lốm đốm trên lá cành, nhất là những vòm xanh rậm rạp. Bóng tối như bức màn mỏng, như thứ bụi xốp, mờ đen, phủ dần lên mọi vật.
Trong nhập nhoạng, thỉnh thoảng lại bật lên một mảng sáng mờ của ánh ngày vương lại. Một vài tiếng dế gáy sớm, vẻ thăm dò, chờ đợi. Có đôi ảnh đom đóm chấp chới, lúc lên cao, lúc xuống thấp, lúc lại rơi xuống mặt cỏ không còn rõ hình cây lá nữa mà mịn màng hoà lẫn như một mặt nước lặng êm.
Trong im ắng, hương vườn thơm thoảng bắt đầu rón rén bước ra và tung tăng trong ngọn gió nhẹ, nhảy trên cỏ, trườn theo những thân cành.
PHẠM ĐỨC
Trả lời
a) Về cấu tạo: Giống với bài Con suối bản tôi vì đều có cả 3 phần mở bài, thân bài, kết bài
b) Về trình tự miêu tả: Khác với bài Con suối bản tôi khi bài này được miêu tả theo trình tự thời gian, còn bài Con suối bản tôi được miêu tả theo trình tự không gian.
Nói và nghe: Trao đổi: (Vẻ đẹp cuộc sống) trang 8, 9
Chọn 1 trong 2 đề sau:
Đề 1 trang 8 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Trong bốn mùa, em thấy mùa nào đẹp nhất? Hãy trình bày ý kiến của em về vẻ đẹp của mùa đó
Trả lời:
Trong bốn mùa, em yêu thích nhất mùa đông. Tiết trời mùa đông luôn buốt giá, đi kèm là những cơn gió lạnh. Cây cối không xanh tươi mà trở nên gầy guộc, khẳng khiu. Có lẽ, chúng đang ấp ủ những điều đẹp nhất, đợi xuân đến thì bung nở. Mọi người như trở nên lười biếng hơn trong những chiếc áo ấm, lúc nào cũng mong ngóng trở về nhà thật nhanh. Đó là những điều khiến em yêu mùa đông, em luôn chờ đợi mỗi khi đông về.
Đề 2 trang 9 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Phát biểu cảm nghĩ của em về một bài ca dao (hoặc bài thơ) đã học (hoặc đã đọc) nói về cảnh đẹp quê hương đất nước.
Trả lời
Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn
Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều
(Trích “Việt Nam quê hương ta” – Nguyễn Đình Thi)
Đoạn thơ trên thuộc khổ đầu bài thơ Việt Nam Quê Hương Ta của tác giả Nguyễn Đình Thi, bộc lộ cảm xúc tự hào của tác giả trước vẻ trù phú, giàu đẹp của đất nước ta. Sự giàu đẹp và đáng yêu đó được gợi ra từ biện tu từ càng làm tăng vẻ đẹp thiêng liêng của đất nước, làm nổi bật tình cảm yêu mến, tự hào, tôn trọng, ngợi ca về vẻ đẹp trù phú, nên thơ của đất nước mình. Bởi đất nước mình đáng ngợi ca lắm với biển lúa tươi tốt dài rộng, bát ngát, mênh mông hứa hẹn một mùa no ấm, bội thu.
Đọc: Sắc màu em yêu trang 9, 10
* Nội dung bài Sắc màu em yêu : Bài thơ miêu tả về các loại màu sắc trong cuộc sống mà bạn nhỏ yêu thích và mỗi màu lại ứng với những sự vật sự việc khác nhau
Sắc màu em yêu
(Trích)
Em yêu màu đỏ:
Như máu con tim,
Lá cờ Tổ quốc
Khăn quàng đội viên.
Em yêu màu xanh:
Đồng bằng, rừng núi,
Biển đầy cá tôm,
Bầu trời cao vợi.
Em yêu màu vàng:
Lúa đồng chín rộ,
Hoa cúc mùa thu,
Nắng trời rực rỡ.
Em yêu màu trắng:
Trang giấy tuổi thơ,
Đoá hoa hồng bạch,
Mái tóc của bà.
Em yêu màu đen:
Hòn than óng ánh,
Đôi mắt bé ngoan,
Màn đêm yên tĩnh.
Em yêu màu tím:
Hoa cà, hoa sim,
Chiếc khăn của chị,
Nét mực chữ em.
Em yêu màu nâu:
Áo mẹ sờn bạc,
Đất đai cần cũ,
Gỗ rừng bát ngát.
Trăm nghìn cảnh đẹp
Dành cho em ngoan.
Em yêu tất cả
Sắc màu Việt Nam.
PHẠM ĐÌNH ÂN
Đọc hiểu
Câu 1 trang 10 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Bạn nhỏ yêu những màu sắc nào?
Trả lời
Bạn nhỏ yêu những màu sắc như: Màu đỏ, màu xanh, màu vàng, màu trắng, màu tím, màu đen, màu nâu
Câu 2 trang 10 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Mỗi màu sắc gợi cho bạn nhỏ liên tưởng đến những hình ảnh đẹp nào?
Trả lời
– Màu đỏ liên tưởng đến màu máu con tim, màu cờ Tổ quốc, màu khăn quàng đội viên
– Màu xanh liên tưởng đến màu của đồng bằng, rừng núi, biển cả, bầu trời
– Màu vàng liên tưởng đến màu lúa chín rộ, màu hoa cúc, màu nắng trời
– Màu trắng liên tưởng đến màu của trang giấy tuổi thơ, đoá hoa hồng bạch, mái tóc của bà
– Màu đen liên tưởng đến màu của hòn than, đôi mắt bé, màn đêm
– Màu tím liên tưởng đến màu hoa cà, hoa sim, chiếc khăn của chị, nét mực chữ em
– Màu nâu liên tưởng đến màu áo mẹ sờn, đất đai, gỗ rừng
Câu 3 trang 10 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Theo em, khổ thơ cuối bài nói lên điều gì?
Trả lời
Theo em khổ thơ cuối bài nói về sự đa dạng về thiên nhiên Việt Nam, và tình cảm của bạn nhỏ dành cho Đất Nước
Câu 4 trang 10 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Em yêu màu nào? Hãy viết một đoạn văn ngắn (4-5 câu) hoặc 2-4 dòng thơ về màu mà em yêu.
Trả lời
Trong các màu sắc, em thích nhất là màu vàng. Màu vàng tươi của hoa cúc gợi nhớ mùa thu trong lành, mát mẻ. Những ánh nắng vàng nhạt trải rộng trên con đường mỗi sớm em đến trường. Màu vàng óng trên bộ lông của chị gà mái mơ. Màu vàng gợi sự no ấm, bình yên. Những cánh đồng lúa chín vàng rực. Trong vườn, lắc lư những chùm khế, quả cam vàng lịm.
Luyện từ và câu: Câu đơn và câu ghép trang 11
I. Nhận xét
Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Biển luôn thay đổi màu tùy theo sắc mây trời. Trời xanh thẳm, biển cũng xanh thẳm như dâng cao lên, chắc nịch. Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương. Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề. Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận dữ.
VŨ TÚ NAM
Câu hỏi 1 trang 11 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Đánh số thứ tự các câu trong đoạn văn trên; xác định chủ ngữ, vị ngữ trong từng câu.
Trả lời
Biển// luôn thay đổi màu tuỳ theo sắc mây trời (1). Trời //xanh thẳm, biển// cũng
CN VN CN VN CN
xanh thẳm như dâng cao lên, chắc nịch (2). Trời // rải mây trắng nhạt, biển// mơ
VN CN VN CN
màng dịu hơi sương (3). Trời// âm u mây mưa, biển // xám xịt, nặng nề (4). Trời //
VN CN VN CN VN CN
ầm ầm dông gió, biển // đục ngầu, giận dữ (5).
VN CN VN
Câu hỏi 2 trang 11 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Xếp các câu trên vào nhóm thích hợp:
a) Câu đơn (câu do một cụm chủ ngữ – vị ngữ tạo thành)
b) Câu ghép (câu do hai hoặc nhiều cụm chủ ngữ – vị ngữ tạo thành).
Trả lời
a) Câu đơn: Biển luôn thay đổi theo màu tuỳ theo sắc mây trời.
b) Câu ghép:
– Trời xanh thẳm, biển cũng xanh thẳm như dâng cao lên, chắc nịch
– Trời rải mây trắng nhạt, biển mơ màng dịu hơi sương
– Trời âm u mây mưa, biển xám xịt, nặng nề
– Trời ầm ầm dông gió, biển đục ngầu, giận giữ
Câu hỏi 3 trang 11 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ – vị ngữ trong các câu ghép ở đoạn văn trên thành một câu đơn được không? Vì sao?
Trả lời
Có thể tách mỗi cụm chủ ngữ – vị ngữ trong các câu ghép ở đoạn văn trên thành một câu đơn. Vì mỗi câu sau khi tách vẫn có đủ chủ ngữ vị nghĩ và là một câu hoàn chỉnh
II. Bài học
1. Câu đơn là câu do một cụm chủ ngữ – vị ngữ tạo thành
2. Câu ghép là câu do hai hoặc nhiều cụm chủ ngữ – vị ngữ ghép lại với nhau tạo thành. Mỗi cụm chủ ngữ – vị ngữ được gọi là một vế câu, thể hiện một ý có quan hệ chặt chẽ với những vế câu khác.
III. Luyện tập
Câu 1 trang 11 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Tìm câu ghép trong đoạn văn dưới đây. Xác định các vế câu trong từng câu ghép.
Vườn cây vào đông, lá vàng bay lả tả trên nền đất lạnh. Sương giá quấn quanh ngọn những cành khô. Đêm xuống, gió bấc thổi hun hút. Chú chim sâu rét. Chú đâm nản lòng. Chú nằm vo tròn trong cái tổ lá ngải treo đu đưa. Mặt Trời đã lên cao, chú mới ra khỏi tổ.
NGUYỄN KIÊN
Trả lời
Các câu ghép gồm:
Vườn cây// vào đông, lá vàng// bay lả tả trên nền đất lạnh.
CN VN CN VN
Mặt trời// đã lên cao, chú//mới ra khỏi tổ.
CN VN CN VN
Câu 2 trang 11 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Một bạn học sinh chép theo trí nhớ một đoạn văn của nhà văn Phong Thu nhưng chưa thật chính xác. Em hãy giúp bạn chuyển những cặp câu đơn có quan hệ chặt chẽ với nhau thành câu ghép.
Tất cả các bà mẹ đều yêu thương con mình. Con rết thì mẹ lạnh. Con ngã thì mẹ đau. Con đói. Ruột gan mẹ cồn cào. Con ngoan. Mặt mẹ nở hoa. Con hư. Lòng mẹ rầu rĩ…
Trả lời
Tất cả các bà mẹ đều yêu thương con mình. Con rét thì mẹ lạnh. Con ngã thì mẹ đau. Con đói, ruột gan mẹ cồn cào. Con ngoan, mặt mẹ nở hoa. Con hư, lòng mẹ rầu rĩ…
Viết: Luyện tập tả phong cảnh (Cách quan sát) trang 12, 13
Hãy tìm ý và sắp xếp ý cho đoạn văn viết theo 1 trong 2 đề sau
Câu 1 trang 12 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi:
Chiều ngoại ô
Chiều hè ở ngoại ô thật mát mẻ và cũng thật là yên tĩnh. Khi những tia nắng cuối cùng nhạt dần cũng là khi gió bắt đầu lộng lên. Không khí dịu lại rất nhanh và chỉ một lát, ngoại ô đã chìm vào nắng chiều.
Những buổi chiều hè êm dịu, tôi thường cùng lũ bạn đi dạo dọc con kênh nước trong vắt. Hai bên bờ kênh, dải cỏ xanh êm như tấm thảm trải ra đón bước chân người. Qua căn nhà cuối phố là những ruộng rau muống. Mùa hè, rau muống lên xanh mơn mởn, hoa rau muống tím lấp lánh. Rồi những rặng tre xanh đang thì thầm trong gió. Đằng sau lưng là phố xá, trước mặt là đồng lúa chín mênh mông và cả một khoảng trời bao la, những đám mây trắng vui đùa đuổi nhau trên cao. Con chim sơn ca cất tiếng hót tự do, thiết tha đến nỗi khiến người ta phải ao ước giá mình có một đôi cánh. Trải khắp cánh đồng là rằng chiều vàng dịu và thơm hơi đất, là gió đưa thoang thoảng hương lúa chín và hương sen. Vẻ đẹp bình dị của buổi chiều hè vùng ngoại ô thật đáng yêu.
Nhưng có lẽ thú vị nhất trong chiều hè ngoại ô là được thả diều cùng lũ bạn.Khoảng không gian vắng lặng nơi bãi cỏ gần nhà tự nhiên chen chúc những cánh diều. Tiếng sáo diều vi vu trầm bổng. Ngồi bên nơi cắm diều, lòng tôi lâng lâng, tôi muốn gửi ước mơ của mình theo những cánh diều lên tận mây xanh.
Theo NGUYỄN THUỴ KHA
a) Bài văn tả cảnh gì? Theo trình tự nào?
b) Tác giả quan sát các sự vật bằng những giác quan nào?
c) Bằng mọi giác quan, tác giả cảm nhận được điều gì?
Trả lời
a) Bài văn tả cảnh về một buổi chiều ở ngoại ô, theo trình tự thời gian
b) Tác giả quan sát các sự vật bằng những giác quan như thị giác, khứu giác, thính giác, xúc giác
c) Bằng các giác quan khác nhau tác giả cảm nhận được
Thị giác: tác giả thấy được về sự thay đổi của buổi chiều ngoại ô, thấy được màu nước trong vắt,dải cỏ xanh,đồng lúa chín mênh mông…
Khứu giác: Tác giả cảm nhận được mùi thơm hơi đất, mùi hương lúa chín và hương sen
Thính giác: Tác giả cảm nhận được tiếng chim sơn ca hót, tiếng những rặng tre thì thầm trong gió
Xúc giác: Tác giả cảm nhận được không khí dịu lại rất nhanh
Câu 2 trang 12 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Mỗi đoạn trong bài văn dưới đây tả phong cảnh ở thời điểm nào của buổi sáng mùa hè? Tìm những hình ảnh tiêu biểu cho phong cảnh ở từng thời điểm, thể hiện sự quan sát tinh tế của tác giả.
Buổi sáng mùa hè trong thung lũng
Rừng núi còn chìm trong màn đêm. Trong bầu không khí đầy hơi ẩm và lãnh lạnh, mọi người đang ngon giấc trong những chiếc chăn đơn. Bỗng một con gà trống vỗ cánh phành phạch và cất tiếng gáy lanh lảnh ở đầu bản. Tiếp đó, rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáy râm ran. Trên mấy cây cao cạnh nhà, ve kêu ra rả. Đó đây, ảnh lửa hồng bập bùng trên các bếp. Bản làng đã thức giấc.
Tảng sáng, vòm trời cao xanh mênh mông. Gió từ trên đỉnh núi tràn xuống thung lũng mát rượi. Khoảng trời sau dãy núi phía đông ủng đỏ. Những tia nắng đầu tiên hắt chéo qua thung lũng, trải lên đỉnh núi phía tây những vệt sáng màu lá mạ tươi tắn. Nắng vàng lan nhanh xuống chân núi rồi rải vội lên đồng lúa.
Mặt Trời nhô dần lên cao. Ánh nắng mỗi lúc một gay gắt. Dọc theo những con đường mới đắp, vượt qua những chiếc cầu gỗ bắc qua con suối, từng tốp nam nữ thanh niên thoăn thoắt gánh lúa về sân phơi. Tiếng cười giòn tan vọng vào vách đá.
Theo HOÀNG HỮU BỘI
Trả lời
Đoạn 1 tả cảnh trước khi mặt trời ló rạng buổi sáng
– Hình ảnh tiêu biểu cho phong cảnh ở đoạn này là “rừng núi còn chìm trong màn đêm. Trong bầu không khí đầy hơi ẩm và lành lạnh”
Đoạn 2 tả cảnh khi mặt trời bắt đầu ló rạng, trời bắt đầu hửng sáng
– Hình ảnh tiêu biểu cho phong cảnh ở đoạn này là “ Những tia nắng đầu tiên hắt chéo qua thung lũng, trải trên đỉnh núi phía tây những vệt sáng màu lá mạ tươi tắn.
Đoạn 3 tả cảnh khi mặt trời bắt đầu nhô dần lên cao
– Hình ảnh tiêu biểu cho phong cảnh ở đoạn này là “ Mặt trời nhô dần lên cao. Ánh nắng mỗi lúc một gay gắt”
Đọc: Mưa Sài Gòn trang 13, 14
* Nội dung bài Mưa Sài Gòn: Bài đọc miêu tả về cơn mưa bất chợt vội vàng vào một buổi chiều sài gòn
Mưa Sài Gòn
Người ta thường biết đến Sài Gòn với những ngày nắng chói chang, những trưa hè bỏng da trên từng con phố, hay về sự ồn ào, hối hả và cả những giờ tan tầm kẹt xe, khỏi bụi,… nhưng ít ai nghĩ về mưa. Ấy vậy mà, chiều nay, Sài Gòn bất chợt mưa.
“Đột ngột, “vội vàng”, “ráo riết, “chợt đến chợt đi là những từ ngữ mà người ta thường nói về mưa Sài Gòn. Có những buổi sáng trời Sài Gòn trong vắt, nắng chói chang, tưởng hôm nay sẽ là một ngày nắng to. Nhưng không phải vậy, đang nắng chói chang đấy, bất chợt lại mưa ngay. Mưa ào ào. Ầm ầm. Xối xả. Hối hả như chính nhịp sống tại nơi này.
Sài Gòn cái gì cũng nhanh, ngay cả những cơn mưa cũng vậy, nhanh đến mà cũng nhanh đi. Tưới mát cho Sài Gòn độ khoảng nửa giờ hoặc có thể ngắn hơn, mưa tạnh, trời lại trở về với cái nắng thường thấy. Đường lại ráo như mưa chưa từng đến.
Sau cơn mưa, trời lại trong xanh, chẳng còn gì ngoài những giọt mưa đọng trên mặt, trên tóc, trên áo người đi đường. Sau cơn mưa, trời lại sáng và lòng người cũng vậy. Có lẽ cơn mưa bất chợt đã làm dịu đi những muộn phiền vất vả, làm trôi đi những cơ cực bao ngày.
Theo HÀ LINH
Đọc hiểu
Câu 1 trang 14 SGK Tiếng Việt 5 tập 2: Theo em, vì sao tác giả chọn cảnh mưa Sài Gòn để tả?
Trả lời
Theo em tác giả lựa chọn cảnh mưa Sài Gòn để tả vì ngày thường ở Sài Gòn luôn là những ngày nắng bỏng rát, và hình ảnh cơn mưa đến bất chợt hối hả vội vàng cũng giống như nhịp sống ngày thường của người dân ở đây
Câu 2 trang 14 SGK Tiếng Việt 5 tập 2: Ấn tượng của tác giả về mưa Sài Gòn được thể hiện ở những từ ngữ, chi tiết nào trong đoạn 2?
Trả lời
Ấn tượng của tác giả về cơn mưa Sài Gòn được thể hiện ở những từ ngữ như “Đột ngột” “ Vội vàng”, mưa ào ào, ầm ầm, hối hả, xối xả
Câu 3 trang 14 SGK Tiếng Việt 5 tập 2: Tác giả liên hệ mưa Sài Gòn với những đặc điểm nào của cuộc sống ở thành phố này?
Trả lời
Tác giả liên hệ cơn mưa Sài Gòn với nhịp sống của người dân ở đây
Câu 4 trang 14 SGK Tiếng Việt 5 tập 2: Cơn mưa đem lại những niềm vui như thế nào?
Trả lời
Cơn mưa bất chợt đã làm dịu đi cái nắng nóng và cả những muộn phiền vất vả, làm trôi đi những cơ cực bao ngày
Câu 5 trang 14 SGK Tiếng Việt 5 tập 2: Em học được gì ở bài đọc Mưa Sài Gòn về cách tả phong cảnh?
Trả lời
Qua bài đọc Mưa Sài Gòn em học được cách tả cảnh có thể liên hệ với những sự vật sự việc có xung quanh
Viết: Luyện tập tả phong cảnh (Thực hành quan sát) trang 14
Đề bài trang 14 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Quan sát một phong cảnh mà em thích (một cánh đồng, một công viên hoặc cảnh bình minh ở nơi em sống).
Gợi ý nội dung và cách quan sát:
1. Em định quan sát phong cảnh nào? Phong cảnh đó ở đâu?
2. Em quan sát phong cảnh đó vào thời gian nào? Theo trình tự nào?
3. Em quan sát những gì
– Quan sát các bộ phận của phong cảnh (hoặc sự thay đổi của phong cảnh
theo thời gian trong một buổi, một ngày).
– Phát hiện những đặc điểm độc đáo của phong cảnh được tả so với phong
cảnh khác.
4. Em quan sát bằng cách nào, quan sát như thế nào?
– Quan sát bằng nhiều giác quan (thị giác, thính giác, khứu giác, xúc giác).
– Quan sát kĩ những điểm nổi bật của phong cảnh.
5. Lập phiếu quan sát và ghi lại kết quả quan sát.
Trả lời
1. Em định quan sát cảnh bình minh buổi sáng. Phong cảnh đó ở quê em
2. Em quan sát phong cảnh đó vào lúc bình minh. Theo trình tự thời gian
3. Em quan sát sự thay đổi của cảnh vật xung quanh,
Quan sát màu trời thay đổi theo thời gian
4. Em quan sát bằng nhiều giác quan khác nhau
Quan sát kĩ những điểm nổi bật của phong cảnh.
5. Phiếu quan sát
– HS tự lập phiếu quan sát
Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 15
Câu 1 trang 15 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Giới thiệu một tác phẩm (câu chuyện hoặc bài thơ, bài văn, bài báo, vở kịch) mà em đã đọc ở nhà về vẻ đẹp của thiên nhiên hoặc của con người, cuộc sống quanh em.
Gợi ý
– Ai dậy sớm (Võ Quảng)
– Dạt dào sông nước (Nguyễn Như Mai, Nguyễn Quốc Tin, Nguyễn Huy Thắng)
– Chậm lại nào (Nhiều tác giả)
– Câu chuyện của cây xanh (Hoàng Phương Thuỷ, Chu Đức Thắng)
Trả lời
Giới thiệu tác phẩm: Dạt dào sông nước
Nội dung: Cuốn sách chỉ dẫn cho độc giả những hiểu biết thú vị về địa lí Việt Nam, khơi dậy tình yêu trong mỗi người về vẻ đẹp và những di sản của quê hương đất nước. Bốn chủ đề Rừng, Biển, Núi, Sông với bốn tên gọi đầy chất thơ như: Mênh mông biển Việt, Kì vĩ núi đèo, Muôn vẻ rừng xanh, Dạt dào sông nước… được ví như bộ tranh tứ bình, được viết dưới ngòi bút đầy cảm hứng và tràn ngập tình yêu dành cho thiên nhiên đất nước Việt Nam.
Câu 2 trang 15 SGK Tiếng Việt 5 tập 1: Trao đổi về nội dung tác phẩm được giới thiệu
a) Em thích nhân vật ( hoặc chi tiết, hình ảnh, câu văn, câu thơ,..) nào trong tác phẩm đó? Vì sao?
b) Tác phẩm đó có ý nghĩa gì?
Trả lời
a) Em thích hình ảnh thiên nhiên đất nước Việt Nam được tái hiện lại qua mỗi trang sách từ những ngọn núi, con sông…. Vì qua những trang sách đó, bản thân em cảm nhận được một thiên nhiên Việt Nam hùng vĩ tươi đẹp
b) Tác phẩm dạy cho người học về tình yêu dành cho thiên nhiên đất nước Việt Nam.
Đọc: Hội xuân vùng cao trang 15, 16, 17
* Nội dung của bài Hội xuân vùng cao: Bài thơ là câu chuyện kể về thiên nhiên và con người dân tộc vùng cao với các lễ hội truyền thống đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc
Hội xuân vùng cao
Xúng xính áo quần đẹp nhất
Hoa đào cười với sương đêm
Hương xuân ngồi trên khoé mắt
Nao nức hơn ngày chợ phiên.
Trẻ già bắt tay rất chặt
Người Tày mở hội Lồng Tồng
Mâm cỗ cúng trời khẩn đất
Trống chiêng vang khắp cánh đồng.
Thoăn thoắt anh cấy, chị cấy
Điệu Then, đàn tính ngất ngây
Chúng em tung còn, đẩy gậy
Ríu rít như chim gọi bầy.
Người Nùng, người Dao, Sán Chỉ
Cũng hân hoan hội xuống đồng
Kéo co, chơi đu, hát lượn
Hò reo ấm cả nắng hồng
Gió thơm rộn ràng về bản
Ngỡ vui như tuổi lên mười
Cái bụng hẹn năm sau đến
Đúng mùa hoa núi bừng tươi.
HOÀI KHÁNH
Đọc hiểu
Câu 1 trang 16 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Bài thơ nói về ngày hội xuống đồng của những dân tộc nào?
Trả lời
Bài thơ nói về ngày hội xuống đồng của dân tộc Tày, Nùng, Dao, Sán chỉ
Câu 2 trang 16 SGK Tiếng Việt 5 tập 2: Tìm những hình ảnh đẹp và âm thanh rộn ràng trong ngày hội.
Trả lời
– Hình ảnh đẹp: Xúng xính áo quần, trẻ già bắt tay rất chặt, anh cấy, chị cấy, chúng em đẩy gậy, kéo co chơi đu hát lượn
– Âm thanh rộn ràng: Trống chiêng vang khắp cánh đồng, Điệu Then, đàn tính ngất ngây, Ríu rít như chim gọi bầy. Hò reo ấm cả nắng hồng
Câu 3 trang 17 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Qua các hình ảnh và âm thanh nói trên, em có cảm nghĩ gì về không khí của hội xuân vùng cao?
Trả lời
Qua các hình ảnh và âm thanh nói trên em cảm thấy không khí ngày hội xuân vùng cao rất vui vẻ, mọi người đều rất háo hức và thân thiện
Câu 4 trang 17 SGK Tiếng Việt 5 tập 2: Em hiểu khổ thơ cuối bài như thế nào?
Trả lời
Khổ thơ cuối nói lên cảm xúc vui sướng của tác giả khi tham gia vào hội xuân, và cảm thấy tiếc nuối khi phải kết thúc hội, và cảm giác mong chờ đến hội xuân năm sau
* Học thuộc lòng bài thơ
Luyện từ và câu: Luyện tập về câu đơn và câu ghép trang 17
Câu 1 trang 17 SGK Tiếng Việt 5 tập 2: Tìm câu đơn, câu ghép trong mỗi đoạn văn dưới đây:
a) Những tia nắng cuối cùng luyến tiếc rời bỏ ngăn là xanh bên kia bờ, vạn vật trở nên buồn buồn trong bóng hoàng hôn. Trên không, vài con cò về tổ trễ đập nhanh đôi cánh trắng phau rồi khuất trong lùm cây lá rậm rạp. Những đám mây trắng đã ngả sang màu sẫm.
NGỌC LINH
b) Tôi ngắt một chiếc lá sồi đỏ thắm thả xuống dòng nước. Một chú nhái bén nhỏ xíu như đã phục sẵn từ bao giờ nhảy phốc lên ngồi chễm chệ trên đó. Chiếc lá thoáng tròng trành, chủ nhái bén loay hoay cố giữ thăng bằng rồi chiếc thuyền đò thầm lặng lẽ xuôi dòng.
TRẦN HOÀI DƯƠNG
Trả lời
a. Câu đơn: Những đám mây trắng đã ngả sang màu sẫm
Trên không, vài con cò về tổ trễ, đập nhanh đôi cánh trắng phau….
Câu ghép: Những tia nắng cuối cùng luyến tiếc … vạn vật trở nên buôn hơn trong bóng hoàng hôn
b. Câu đơn: Tôi ngắt một chiếc lá sồi đỏ thắm thả xuống dòng nước
Một chú nhái bén nhỏ xíu đã phục sẵn từ bao giờ…
Câu ghép: Chiếc lá thoáng tròng trành, chú nhái bén loay hoay…
Câu 2 trang 17 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Chỉ ra các vế câu trong mỗi câu ghép sau
a) Mùa thu, những khu vườn đầy lá vàng xao động, trái bưởi bỗng tròn căng chờ đêm hội trăng rằm phá cỗ.
THEO HUỲNH THỊ THU HƯƠNG
b) Ở mảnh đất ấy, tháng Giêng, tôi đi đốt bãi, đảo ổ chuột; tháng Tám nước lên, tôi đánh giậm, úp cá, đơm tép; [..]
THEO NGUYÊN KHẢI
c) Tuy mảnh vườn ngoài ban công nhà Thu thật nhỏ bé nhưng bầy chim vẫn
thường rủ nhau về tụ hội.
THEO VĂN LONG
Trả lời
a. Mùa thu, những khu vườn // đầy lá vàng xao động, trái bưởi // bỗng tròn căng chờ
TN CN VN CN VN
đêm hội trăng rằm phá cỗ.
b. Ở mảnh đất ấy, tháng Giêng, tôi // đi đốt bãi, đào ổ chuột; tháng Tám nước lên,
TN TN CN VN
tôi // đánh giậm, úp cá, đơm tép; [..]
CN VN
c. Tuy mảnh vườn ngoài ban công nhà Thu //thật nhỏ bé nhưng bầy chim // vẫn
CN VN CN
thường rủ nhau về tụ hội.
VN
Câu 3 trang 17 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Hãy viết một câu ghép để thể hiện nội dung bức tranh ở bên
Trả lời
Đi cắm trại, chúng em không những mang bánh và nước ngọt mà còn mang theo cả nhiều hoa quả để ăn uống.
Góc sáng tạo: Muôn màu cuộc sống trang 18
Câu 1 trang 18 SGK Tiếng Việt 5 tập 1: Chọn 1 trong 2 đề sau:
a) Viết đoạn văn tả vẻ đẹp của một mùa mà em yêu thích. Trang trí hoặc vẽ hình minh hoạ cho bài viết
b) Tưởng tượng em vừa cùng gia đình đi du lịch đến một vùng quê (hoặc đô thị), hãy viết đoạn văn giới thiệu về vùng đó. Trang trí hoặc về hình minh hoạ.
Trả lời
a)
Mùa xuân là mùa bắt đầu của một năm, cũng là mùa đẹp nhất trong năm vì mang đến cho con người không khí ấm áp, vui tươi nhất. Mùa xuân thường gắn liền với ngày Tết, thường bắt đầu từ tháng giêng và kết thúc vào tháng ba. Đây là khoảng thời gian thời tiết êm dịu, ấm áp, vẫn còn se se lạnh nhưng có ánh nắng mặt trời. Mọi người vẫn luôn mong chờ mùa xuân đến, vì được đón Tết cổ truyền, được quây quần bên nhau ấm áp. Cảnh vật mùa xuân luôn tràn đầy sức sống. Những cánh hoa đào của miền Bắc và hoa mai của miền Nam đua nhau khoe sắc, chở bao nhiêu dư vị và màu sắc của mùa xuân. Những cành cây cao vút bắt đầu nhú những mầm non xanh nõn, mượt mà như những nét chấm phá nhẹ nhàng giữa bầu trời cao trong xanh. Buổi sáng mùa xuân thật trong lành, ấm áp, gió chỉ thổi thật khẽ và những chú chim én đang từng đàn bay từ phương Nam trở về báo hiệu mùa xuân đã đến. Bầu trời dường như thoáng đãng, từng đám mây xanh trắng nối đuôi nhau trôi đi thật chậm rãi. Trong những khu vườn, những khóm rau mới trồng của mẹ xanh mướt, còn đọng lại một vài hạt sương nhỏ bé tí. Chờ khi ánh nắng mặt trời lên thì sẽ tan ra. Lũ trẻ con trong xóm vui cười hớn hở khi mùa xuân về, lại sắp thêm một tuổi, lại được nhận những phong thư lì xì. Mùa xuân thật đẹp, bởi vì mùa xuân là mùa mà vạn vật thay áo mới.
b.
Nghỉ hè, em theo bố mẹ về quê thăm ông bà. Vẻ đẹp của nơi đây khiến em vô cùng yêu thích. Vừa về đến cổng làng, em đã choáng ngợp bởi hình ảnh những dãy núi cao lớn trập trùng nối đuôi nhau chạy về nơi xa tít tắp. Và cả những thửa ruộng rộng lớn, mướt mắt một màu xanh. Về đến trong làng, em được nhìn ngắm những ngôi nhà mái ngói đỏ tươi, khiêm tốn lẩn mình dưới bóng mát của những cây bưởi, cây khế. Nhìn đâu đâu cũng là một sắc xanh mát mẻ. Ra khỏi xe, hít một hơi thật sâu cho căng tràn lồng ngực. Em say mê cái hương ngòn ngọt của hương đồng gió nội, của trái cây chín vườn, của rơm rạ giòn tan. Những cảm giác tuyệt vời ấy, chỉ có vùng nông thôn mới có thể đem đến được. Em yêu lắm quê hương mộc mạc của mình.
Câu 2 trang 18 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Giới thiệu bài viết với các bạn.
Trả lời
Em giới thiệu bài viết của mình với các bạn trong lớp.
Câu 3 trang 18 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Bình chọn bài viết hay, trình bày đẹp.
Trả lời:
Em và các bạn trong lớp cùng bình chọn bài viết hay, đẹp.
Tự đánh giá: Mầm non trang 18, 19
Mầm non
Dưới vỏ một cành bàng
Còn một vài lá đỏ
Một mầm non nhỏ nhỏ
Còn nằm nép lặng im.
Mầm non mắt lim dim
Cố nhìn qua kẽ lá
Thấy máy bay hồi hả
Thấy lất phất mưa phùn
Rào rào trận lá tuôn
Rải vàng đầy mặt đất
Rừng cây trông thưa thớt
Thấy chỉ cội với cành
Một chú thỏ phóng nhanh
Chạy nấp vào bụi vắng
Và tất cả im ắng
Từ ngọn cỏ làn rêu…
Chợt một tiếng chim kêu:
– Chíp chiu chiu! Xuân đến!
Tức thì trăm ngọn suối
Nổi róc rách reo mừng
Tức thì ngàn chim muỗng
Nổi hát ca vang dậy.
Mầm non vừa nghe thấy
Vội bật chiếc vỏ rơi
Nó đứng dậy giữa trời
Khoác áo màu xanh biếc…
VÕ QUẢNG
Câu hỏi và bài tập
Câu 1 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Trong bài thơ, mầm non được nhân hoá bằng những cách nào? Tìm ý đúng
a) Gọi sự vật bằng từ ngữ dùng để gọi người.
b) Tả sự vật bằng từ ngữ dùng để tả người.
c) Nói với sự vật như nói với người.
d) Tác giả sử dụng cả ba cách trên.
Trả lời
Ý đúng: d
Câu 2 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Nhờ đâu mầm non nhận ra mùa xuân về? Tìm ý đúng.
a) Nhờ những màu sắc tươi tần của cỏ cây, hoa lá.
b) Nhờ những cơn mưa phùn và sự im ắng của mọi vật.
c) Nhờ những âm thanh rộn ràng, náo nức của cảnh vật.
d) Nhờ có sự xuất hiện của những đám mây và chú thỏ.
Trả lời
Ý đúng: c
Câu 3 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Nội dung chính của bài thơ là gì? Tìm các ý đúng.
a) Miêu tả vẻ đẹp của mầm non.
bị Miêu tả sự phát triển của rừng cây.
c) Miêu tả sự chuyển mùa kì diệu của thiên nhiên.
d) Miêu tả vẻ đẹp tươi xanh, dịu dàng của mùa xuân.
Trả lời
Ý đúng: b, c,d
Câu 4 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Từ “mầm non” trong bài thơ được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển ? Em hãy đặt một câu có từ “mầm non” được dùng theo nghĩa khác với nghĩa trong bài thơ
Trả lời
– Từ mầm non trong bài thơ được dùng với nghĩa gốc.
– Trẻ em là những mầm non tương lai của đất nước.
Câu 5 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Viết một đoạn văn ngắn thể hiện cảm nhận của em về vẻ đẹp, sức sống của mầm non, trong đoạn văn có ít nhất một câu ghép. Chỉ ra câu ghép đó.
Trả lời
Mùa xuân đến mang theo biết bao nhiêu sự sống mới trở về. Thiên nhiên mùa xuân căng tràn sức sống, những mầm non cũng vậy đây là một khởi đầu mới cho cuộc sống ngập tràn màu sắc của chúng. Những mầm non nhỏ theo tiếng gọi của mùa Xuân đang dần dần hé nở. Những chiếc lá bé xíu bật khỏi chiếc vỏ khô trào đón những ánh nắng ấm áp chiếu vào, mỗi ngày những mầm non nhỏ bé đó lại lớn thêm một chút tạo nên một không gian mùa xuân thật tươi mới và ngập tràn sự ấm áp
– Câu ghép trong đoạn văn trên: Thiên nhiên mùa xuân căng tràn sức sống, những mầm non cũng vậy đây là một khởi đầu mới cho cuộc sống tràn đầy màu sắc của chúng.
B. Tự nhận xét
Câu 1 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Em đạt yêu cầu ở mức nào?
Trả lời:
Em tự đánh giá mức độ đạt yêu cầu trong bài làm của mình.
Câu 2 trang 19 SGK Tiếng Việt lớp 5 Tập 2: Em cần cố gắng thêm về mặt nào?
Trả lời
Em tự đưa ra ý kiến nhận xét về những điều em cần cố gắng.
Xem thêm các bài giải bài tập Tiếng Việt lớp 5 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Bài 11: Cuộc sống muôn màu
Bài 12: Người công dân
Bài 13: Chủ nhân tương lai
Bài 14: Gương kiến quốc
Bài 15: Ôn tập giữa học kì 2
Bài 16: Cánh chim hoà bình