Soạn bài Củng cố, mở rộng lớp 12 trang 58 Tập 2
Câu 1 (trang 58 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): So sánh đặc điểm “ghi chép sự thật” của phóng sự và hồi kí qua hai văn bản Nghệ thuật băm thịt và Bước vào đời.
Trả lời
– Giống nhau:
+ Phản ánh những sự kiện và hiện tượng thực tế trong đời sống xã hội.
+ Sử dụng các chi tiết và dẫn chứng cụ thể, sinh động.
+ Đảm bảo tính xác thực cao.
– Khác nhau:
|
Đặc điểm |
Phóng sự |
Hồi kí |
|
Đối tượng ghi chép |
Sự kiện, hiện tượng xã hội |
Cuộc đời, sự nghiệp của một cá nhân |
|
Phạm vi ghi chép |
Hẹp, tập trung vào một sự kiện hoặc hiện tượng cụ thể |
Rộng, bao quát một giai đoạn hoặc toàn bộ cuộc đời |
|
Cách ghi chép |
Khách quan, trung thực |
Chủ quan, thể hiện quan điểm, cảm xúc của tác giả |
|
Ngôn ngữ |
Thường sử dụng ngôn ngữ trang trọng. |
Có thể sử dụng nhiều loại ngôn ngữ khác nhau |
Câu 2 (trang 58 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm đọc một số phóng sự và hồi kí tiêu biểu của Việt Nam trong những năm gần đây.
Trả lời
* Phóng sự:
– “Đi tìm nhân vật” của Nguyễn Ngọc Tiến (Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2012)
– “Chuyện làng” của Ma Văn Kháng (Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007)
* Hồi kí:
– “Kí ức tuổi thơ” của Tô Hoài (Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996)
– “Dấu chân trên cát” của Nguyễn Quang Sáng (Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2001)
Câu 3 (trang 58 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Cho các đề bài sau:
Đề 1: Từ điểm nhìn của thế hệ thanh niên hôm nay, bạn hãy suy nghĩ và phác họa chân dung một người thành đạt trẻ tuổi.
Đề 2: Biết trân trọng cái đẹp của người khác cũng là một cách làm đẹp chính mình. Trình bày suy nghĩ của bạn về ý kiến này.
– Lập dàn ý cho một trong hai đề bài trên.
– Chọn một ý mà bạn tâm đắc để viết thành một đoạn văn.
Trả lời
Đề 1:
* Dàn ý:
– Mở bài: Giới thiệu vấn đề: suy nghĩ và phác họa chân dung một người thành đạt trẻ tuổi.
– Thân bài: Triển khai vấn đề:
Hình ảnh 1 người trẻ tuổi thành đạt.
+ Là những người biết tạo dựng được thói quen tốt.
+ Họ luôn sống lạc quan.
+ Họ tin vào chính mình.
+ Họ chấp nhận bị chỉ trích.
+ Họ nhìn thấy thành công.
+ Họ là người khiêm tốn và nhân từ.
+ Họ làm theo mách bảo của trái tim
Những “bí kíp” để trở nên thành công:
– Kết bài: Suy nghĩ và ước muốn của bản thân.
* Bài mẫu tham khảo:
Những người thành công trong cuộc sống, trong sự nghiệp đều là tấm gương để chúng ta noi theo. Nhưng có những điều đặc biệt trong cuộc sống mà họ sẽ không bao giờ nói ra. Hãy xem những con người thành đạt có gì đặc biệt bên trong họ?
Trước hết người thành công là những người biết tạo dựng được thói quen tốt. Đã có nhiều cuốn sách, show truyền hình nói về những thói quen kỳ lạ trong công việc, trong giấc ngủ của những con người nổi tiếng. Có thể đó là những người thường có những phát minh sáng tạo trong khi ngủ, hay có những người chỉ có thể “phát kiến” khi từ chối giấc ngủ. Rất ít người biết được rằng người phát minh ra chiếc bóng đèn Thomas Edison chỉ ngủ chưa đến 3 giờ mỗi ngày. Cũng hiếm người hay rằng nhạc sỹ Beethoven thường có ý tưởng trong phòng tắm của mình. Một số người khác thì thích tránh xa phố phường trong khi làm việc.
Họ luôn sống lạc quan. Những người thành công sống rất lạc quan, kể cả trước đây cuộc sống của họ chưa được như ý muốn. Nói cụ thể thì đây là những người có suy nghĩ lạc quan. Họ không dành thời gian lãng phí với những người luôn trong trạng thái bi quan. Không những thế, người thành công luôn nhìn thấy những mặt tích cực ngay cả khi đang rơi vào hoàn cảnh khó khăn.
Họ tin vào chính mình. Những con người thành đạt là những người có những giấc mơ, hoài bão, có quan điểm riêng. Tuy nhiên, khi giấc mơ và hoài bão của họ rơi vào ngõ cụt thì những con người thành công vẫn nhìn mọi vật bằng con mắt và suy nghĩ của một con người hoàn toàn mới để tìm thấy cơ hội mới. Điều này thực sự có ích cho tất cả chúng ta trong suốt cuộc đời.
Họ chấp nhận bị chỉ trích. Những con người thành công có lối suy nghĩ thoáng, và chấp nhận được phản hồi một cách chân thực nhất, kể cả là những lời chỉ trích từ người khác. Họ nhìn nhận điều này với suy nghĩ tích cực và tập trung để cải thiện bản thân.
Họ nhìn thấy thành công. Dù là mục tiêu ngắn hạn hay dài hạn, những người thành công luôn vẽ ra viễn cảnh của sự thành công ngay cả khi họ chưa đạt được điều đó. Điều này sẽ giúp họ luôn nhắc nhở chính mình cần phải đạt được chính xác điều gì.
Họ là người khiêm tốn và nhân từ. Khiêm nhường và thực tế, không suy nghĩ viển vông là những tính cách điển hình của những người thành công. Họ không bao giờ khoác lác về những thành tích của mình, và tiếp tục sống như cuộc sống hàng ngày. Và những người thành công thường gắn liền với các hoạt động từ thiện để nâng cao đời sống cho những người nghèo khó cần giúp đỡ. Họ nghĩ họ đã được quá nhiều từ xã hội. Khi thành công, họ cảm thấy cần phải chia sẻ lại với xã hội, với cộng đồng.
Họ làm theo mách bảo của trái tim. Họ vẫn kiên định với bản ngã của mình và không màng lo lắng tới quan điểm của những người khác. Họ không bao giờ trở thành con người như những người khác muốn họ như vậy, và họ luôn làm theo sự mách bảo của trái tim. Không chỉ vậy, họ còn biết tự mỉm cười với chính mình. Họ cũng thất bại nhiều lần. Họ không ngần ngại hỏi nhờ sự giúp đỡ từ người khác khi cần thiết. Họ chấp nhận sai sót, và hơn hết là họ có giấc mơ lớn.
Những “bí kíp” để trở nên thành công: Trước hết cần phải vượt qua nỗi sợ hãi của chính mình, chấp nhận rủi ro trong cuộc sống. Nếu bạn tránh mạo hiểm thì bạn sẽ không bao giờ biết được khả năng của mình. Không bao giờ sợ thất bại, đây chính là yếu tố quan trọng để tìm kiếm sự thành công. Tuân theo lịch làm việc, chăm sóc sức khoẻ thường ngày, ăn ngon, cười nhiều và giấc ngủ sâu, ngừng lo lắng. Cần ngừng lo lắng về những điều vượt quá khả năng kiểm soát của mình. Tìm kiếm những cơ hội mà người khác bỏ qua. Nhận trách nhiệm với những hành động của mình. Cố gắng cư xử hợp tác thay vì là phản ứng tiêu cực. Tin vào chính mình và việc làm của mình. Khuôn mặt, dáng vóc và trang sức trên người bạn không quyết định đến giá trị của bạn. Học cách bơi trước sóng gió. Làm theo sự mách bảo của chính mình, không đi theo đám đông. Đừng quá nghiêm trọng hoá cuộc sống, hãy học cách sống vui vẻ. Đừng chỉ trích sự thất bại.
Những người không thành công là những người không ngừng ca thán về tuổi tác ngày càng cao của họ, vấn đề sức khoẻ của họ, khả năng quản lý thời gian kém cỏi, thiếu may mắn, về ông chủ, và thiếu cơ hội. Trong khi đó, người thành công là những người luôn bận rộn để tìm cách vượt qua những khó khăn của họ.
Đề 2:
* Dàn ý:
Mở bài:
– Nêu ý kiến: “Biết trân trọng cái đẹp của người khác cũng là một cách làm đẹp chính mình.”
– Giải thích ý kiến: Cái đẹp của người khác bao gồm vẻ đẹp ngoại hình, vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất đạo đức. Trân trọng cái đẹp của người khác nghĩa là biết nhận ra, cảm nhận và yêu mến những giá trị tốt đẹp của họ.
Thân bài:
– Phân tích những biểu hiện của việc trân trọng cái đẹp của người khác:
+ Lời khen ngợi chân thành.
+ Thái độ học hỏi những điểm tốt đẹp từ người khác.
+ Biết động viên, khích lệ người khác phát huy những điểm mạnh.
+ Giúp đỡ người khác khi họ gặp khó khăn.
– Phân tích tác động của việc trân trọng cái đẹp của người khác:
+ Giúp ta có cái nhìn tích cực, lạc quan về cuộc sống.
+ Góp phần tạo dựng môi trường sống văn minh, tốt đẹp.
+ Giúp ta hoàn thiện bản thân, trở thành người tốt đẹp hơn.
Kết bài:
– Khẳng định lại ý kiến: “Biết trân trọng cái đẹp của người khác cũng là một cách làm đẹp chính mình.”
– Liên hệ bản thân.
* Bài tham khảo:
“Biết trân trọng cái đẹp của người khác cũng là một cách làm đẹp chính mình”. Câu nói này là một lời khuyên quý giá, giúp ta hiểu được tầm quan trọng của việc nhìn nhận và yêu mến những giá trị tốt đẹp của người khác.
Trân trọng cái đẹp của người khác thể hiện qua những hành động như: lời khen ngợi chân thành, thái độ học hỏi những điểm tốt từ người khác, biết động viên và khích lệ họ phát huy những điểm mạnh, và giúp đỡ khi họ gặp khó khăn. Khi ta biết trân trọng cái đẹp của người khác, ta sẽ có cái nhìn tích cực, lạc quan về cuộc sống, từ đó biết yêu thương và trân trọng những giá trị tốt đẹp xung quanh mình. Hơn nữa, việc này còn góp phần tạo dựng môi trường sống văn minh, tốt đẹp, nơi mà mọi người đều biết yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau. Lòng trân trọng cái đẹp của người khác giúp ta hoàn thiện bản thân, trở thành người tốt đẹp hơn. Khi biết nhìn nhận và yêu mến những giá trị tốt đẹp của người khác, ta sẽ có ý thức học hỏi và rèn luyện bản thân để trở thành một người có ích cho xã hội.
Biết trân trọng cái đẹp của người khác cũng là một phẩm chất tốt đẹp mà mỗi người cần rèn luyện. Vì thế, hãy lan tỏa điều tích cực này tới mọi người, để cuộc sống ngày càng trở nên tốt đẹp hơn.
Câu 4 (trang 58 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Cho đề tài: Sống phải là tỏa sáng.
– Chuẩn bị nội dung thuyết trình về ý kiến trên.
– Tổ chức thuyết trình theo nhóm từ nội dung đã chuẩn bị.
Trả lời
Cuộc sống, nếu ta không trải qua nó với sự đầy đủ và đam mê, sẽ trở nên u ám và nhạt nhẽo. Sống không chỉ là sự tồn tại, mà còn là cơ hội để tỏa sáng. Mỗi người chúng ta sinh ra đều mang trong mình những ước mơ, hoài bão riêng, và khát khao sống một cuộc sống ý nghĩa.
“Sống” không chỉ đơn thuần là tồn tại, mà nó thực sự bắt đầu khi ta dám thử nghiệm, dám cống hiến, và dám đặt ra mục tiêu trong cuộc sống. “Tỏa sáng” không chỉ đơn thuần là việc đạt được đỉnh cao và thành công rực rỡ, mà còn là khả năng tỏa lên sự nổi bật trong cuộc sống của mình. Câu nói “Phải chăng sống là phải tỏa sáng” đặt ra câu hỏi về cách ta hiểu về cuộc sống và vai trò của ta trong xã hội. Con người sinh ra để để lại dấu ấn trong cuộc sống, không phải để trôi dạt và tồn tại một cách vô nghĩa. Không ít người muốn mình nổi trội, đạt được ước mơ của mình, và có cuộc sống đặc biệt. Họ không ngừng cố gắng, tạo ra cơ hội cho bản thân, và luôn kiên nhẫn và quyết tâm. Được tỏa sáng trong cuộc sống là điều tuyệt vời. Đó có thể là việc trở thành một nghệ sĩ nổi tiếng trong lĩnh vực nghệ thuật, hoặc đóng góp đặc biệt vào xã hội bằng tài năng và tri thức của mình. Một người tỏa sáng có cuộc sống đầy hương vị và màu sắc, và họ cháy hết mình với đam mê và mục tiêu của mình. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần sống một cuộc sống nổi bật và đầy ánh sáng. Một cuộc sống đơn giản và bình thường cũng có ý nghĩa của nó. Trên thế giới này, có hơn bảy tỷ người, và mỗi người có một con đường riêng của họ. Cuộc sống đơn giản có thể mang lại hạnh phúc nếu nó phù hợp với mong muốn và nhu cầu của mỗi người.
Không nên sợ thất bại hoặc rơi vào khó khăn. Thất bại là một phần của cuộc sống và là bước đệm cho thành công. Đừng bao giờ sợ tỏa sáng bởi vì ánh sáng của bạn có thể là nguồn cảm hứng cho người khác. Hãy dũng cảm đối mặt với những rủi ro và khó khăn để tỏa sáng.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 12 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Trình bày quan điểm về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ (Cách ứng xử trong các mối quan hệ gia đình, xã hội)
Củng cố, mở rộng trang 58
Thực hành đọc: Vĩ tuyến 17
Tri thức ngữ văn trang 63
Pa-ra-na
Giáo dục khai phóng ở Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục