Giải bài tập Địa Lí lớp 11 Bài 5 Tiết 1: Một số vấn đề của Châu Phi
Trả lời câu hỏi giữa bài
Trả lời Câu hỏi thảo luận số 1 trang 20 SGK Địa lí 11: Dựa vào hình 5.1 và hiểu biết của bản thân, cho biết đặc điểm khí hậu, cảnh quan của châu Phi.
Phương pháp giải:
– Kĩ năng đọc bản đồ
– Liên hệ kiến thức đã học ở lớp 7
Trả lời:
Khí hậu: phần lớn lãnh thổ châu Phi nằm trong khu vực nội chí tuyến nên nền nhiệt cao, khí hậu khô nóng, mang tính lục địa.
– Cảnh quan:
+ Gồm 4 dạng cảnh quan: rừng xích đạo và nhiệt đới ẩm, rừng cận nhiệt đới khô, xa van và xa van – rừng, hoang mạc và bán hoang mạc.
+ Cảnh quan chủ yếu là xa van và xa van – rừng ở phần lớn lãnh thổ trung tâm; hoang mạc và bán hoang mạc chiếm diện tích lớn ở lãnh thổ phía Bắc (vĩ tuyến 15oB kéo dài hết lãnh thổ phía Bắc).
Trả lời Câu hỏi thảo luận số 2 trang 20 SGK Địa lí 11: Dựa vào bảng 5.1, so sánh và nhận xét về các chỉ số dân số của châu Phi so với nhóm nước phát triển, nhóm nước đang phát triển và thế giới.
Trả lời:
– Tỉ suất sinh thô: châu Phi có chỉ số cao nhất với 38%o, trong khi các nước đang phát triển là 24%o, nước phát triển 11%o và thế giới là 21%o.
– Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên (2,3 %) của châu Phi cao nhất so với nhóm các nước đang phát triển, nhóm nước phát triển và thế giới (gấp 23 lần các nước phát triển).
– Tuổi thọ trung bình thấp nhất (52 tuổi), thấp hơn các nước phát triển, đang phát triển và thế giới.
Trả lời Câu hỏi thảo luận số 3 trang 22 SGK Địa lí 11: Dựa vào bảng 5.2, nhận xét tốc độ tăng GDP của một số nước ở châu Phi so với thế giới?
Trả lời:
– Năm 1985, hầu hết các nước châu Phi đều có tốc độ tăng GDP thấp hơn thế giới (trừ Ga-na), Nam Phi có thời kì tăng trưởng GDP âm (-1,2% năm 1985).
– Đến năm 2004, tốc độ tăng GDP có sự chuyển biến tích cực:
+ Các nước có tốc độ tăng GDP thấp hơn thế giới (4,1%) là : Nam Phi (3,7%), Công gô (4%).
+ Các nước có tốc độ tăng GDP lớn hơn thế giới là: An-giê-ri (5,2%), Ga-na (5,2%).
⟹ Mặc dù còn kém phát triển, nhưng hiện nay nền kinh tế các nước châu Phi đã có nhiều chuyển biến tích cực, tốc độ tăng GDP tương đối cao so với thế giới.
Câu hỏi và bài tập (trang 23 SGK Địa lí 11)
Câu 1 trang 23 SGK Địa lí 11: Các nước châu Phi cần có giải pháp gì để khắc phục khó khăn trong quá trình khai thác, bảo vệ tự nhiên?
Phương pháp giải:
Xem lại lý thuyết phần Một số vấn đề về tự nhiên
Trả lời:
Biện pháp:
– Khai thác và sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên.
– Áp dụng các biện pháp thủy lợi để hạn chế khô hạn.
Câu 2 trang 23 SGK Địa lí 11: Dựa vào bảng dưới đây, nhận xét về sự thay đổi tỉ lệ dân số châu Phi so với các châu lục khác.
Trả lời:
Giai đoạn 1985 -2005:
– Tỉ lệ dân số châu Phi tăng nhanh nhất và liên tục, từ 11,5% lên 13,8% (tăng 2,3%).
– Tỉ lệ dân số châu Mĩ, châu Á tăng nhẹ từ 13,4% lên 13,7% (tăng 0,4%) và 60,0% lên 60,6% (tăng 0,6%).
– Tỉ lệ dân số châu Âu giảm nhanh và liên tục, từ 14,6% xuống 11,4% (giảm 3,2%).
– Châu Đại Dương có tỉ lệ dân số thấp nhất và không thay đổi (0,5%).
⟹ Châu Phi có quy mô và tốc độ tăng dân số nhanh nhất thế giới.
Câu 3 trang 23 SGK Địa lí 11: Hãy phân tích tác động của những vấn đề dân cư xã hội châu Phi tới sự phát triển kinh tế của châu lục này.
Trả lời:
– Dân số đông và tốc độ tăng dân số cao đã gây nhiều sức ép về vấn đề xã hội của châu Phi:
+ Đói nghèo: vấn đề đảm bảo an ninh lương thực gặp nhiều khó khăn trong khi điều kiện canh tác nông nghiệp hạn chế .
+ Vấn đề nhà ở, y tế giáo dục gặp nhiều khó khăn: chất lượng đời sống nhân dân còn thấp, nhiều khu nhà ổ chuột, dịch bệnh tràn lan, đe dọa cuộc sống của hàng trăm triệu người dân châu Phi.
+ Gây sức ép về vấn đề giải quyết việc làm.
+ Kìm hãm sự phát triển kinh tế.
+ Trình độ dân trí thấp, còn nhiều hủ tục.
+ Các cuộc xung đột tại Bờ Biển Ngà, Công –gô, Xu-đăng, Xô-man-li…cướp đi sinh mạng của hàng triệu người.
Lý thuyết Bài 5 Tiết 1: Một số vấn đề của châu Phi
I. Một số vấn đề tự nhiên
– Khí hậu: khô nóng.
– Cảnh quan chủ yếu: Hoang mạc, bán hoang mạc, xavan rừng.
– Khoáng sản: giàu tài nguyên khoáng sản như dầu mỏ, khí tự nhiên, sắt, mangan, vàng, kim cương, chì kẽm, phốt pho…
– Rừng chiếm diện tích không lớn so với toàn diện tích lãnh thổ; phân bố chủ yếu ở Tây Bắc (khu vực dãy Atlat) và quanh Xích đạo: rừng xích đạo nhiệt đới ẩm, rừng cận nhiệt đới khô…
– Sông ngòi: Sông Nil dài nhất thế giới.
– Tuy nhiên sự khai thác tài nguyên quá mức (nhất là khoáng sản và rừng), làm cho môi trường bị tàn phá gây hiện tượng hoang mạc hóa, tài nguyên dần cạn kiệt.
=> Giải pháp cấp bách: Cần khai thác và sử dụng hợp lí tài nguyên + áp dụng các biện pháp thủy lợi.
II. Một số vấn đề dân cư và xã hội
– Tỉ suất sinh cao nên dân số tăng nhanh.
– Tuổi thọ trung bình thấp.
– Chiếm >2/3 tổng số người nhiễm HIV trên thế giới.
– Trình độ dân trí thấp, nhiều hủ tục + Xung đột sắc tộc, đói nghèo, bệnh tật => những thách thức lớn.
=> Các nước nghèo ở châu Phi đang nhận được sự giúp đỡ của thế giới về y tế, giáo dục, lương thực thông qua các dự án chống đói nghèo và bệnh tật.
III. Một số vấn đề kinh tế
– Đa số các nước Châu Phi nghèo, kém phát triển.
– Quy mô nền kinh tế quá nhỏ bé.
=> Nguyên nhân:
+ Hậu quả của sự thống trị lâu dài chủ nghĩa thực dân.
+ Xung đột, chính phủ yếu kém,….
+ Trình độ dân trí thấp.
– Nền KT châu Phi cũng đang phát triển theo chiều hướng tích cực.