Mời các quý thầy cô và các em học sinh cùng tham khảo và tải về chi tiết tài liệu dưới đây:
Giải bài tập SGK Lịch sử 11: bài 4: Các nước Đông Nam Á (cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX)
Câu 1: Dựa vào lược đồ hình 9, trình bày những nét chính về quá trình xâm
lược của các nước đế quốc ở Đông Nam Á?
Trả lời:
– Quá trình xâm lược của các nước đế quốc ở Đông Nam Á.
+ Từ TK XV, XVI – XIX Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hà Lan xâm lược
Inđônêxia.
+ Từ giữa TK XVI Tây Ban Nha xâm lược Philippin. Từ (1889 – 1902)
Philippin là thuộc địa của Mĩ
+ TD Anh chiếm Miến Điện (1885), Mã Lai (Malayxia + Singapo) đầu TK XX.
+ TD Pháp chiếm ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia cuối TK XIX
+ Xiêm (Thái Lan) Anh- Pháp tranh chấp → vẫn giữ được độc lập
Câu 2: Hãy nêu những nét lớn trong phong trào đấu tranh chống thực dân Hà
Lan của nhân dân In-đô-nê-xi-a cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX?
Trả lời:
* Nguyên nhân:
– Chính sách thống trị thực dân Hà Lan đã làm bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh
giải phóng dân tộc.
* Diễn biến:
– 1825-1830: Cuộc khởi nghĩa A – chê do hoàng tử Di-pô-nê-gô-rô vương quốc
Yogyacata lãnh đạo, được đông đảo nhân dân trên đảo Giava và các đảo khác
đi theo, là cuộc nổi dậy lớn nhất của người Inđônêxia hồi đầu thế kỉ XIX.
– Cuộc khởi nghĩa nông dân do Sa-min lãnh đạo năm 1890.
– Các tổ chức chính trị của công nhân ra đời như: Hiệp hội công nhân đường sắt
(1905), Hiệp hội công nhân xe lửa (1908).
– Tháng 12/1914, Liên minh xã hội dân chủ Inđônêxia ra đời nhằm tuyên
truyền chủ nghĩa Mác trong công nhân đặt cơ sở cho Đảng Cộng sản ra đời
(5/1920).
* Đặc điểm:
– Giai cấp tư sản dân tộc, tầng lớp trí thức tiếp thu tư tưởng dân chủ tư sản
Châu Âu, đóng vai trò nhất định trong phong trào yêu nước ở Inđônêxia đầu
thế kỉ XX.
– Vì vậy phong trào yêu nước mang màu sắc mới theo khuynh hướng dân chủ
tư sản với sự tham gia của công nhân và tư sản.
Câu 3: Cách mạng năm 1896 ở Phi-lip-pin diễn ra như thế nào?
Trả lời:
– Ngày 28-8-1896, Bô-ni-pha-xi-ô phát lệnh khởi nghĩa với khẩu hiệu “Chiến
thắng hay là chết!”, được nhân dân hưởng ứng nhiệt liệt. Cách mạng bùng nổ.
– Phong trào kháng chiến chống thực dân lan rộng toàn quần đảo.
– Tại nhiều vùng giải phóng, chính quyền nhân dân do KATIPUNAN lãnh đạo
đã được thiết lập, tiến hành chia ruộng đất cho nông dân, tiến tới thành lập nền
cộng hòa.
– Sau đó, Bô-ni-pha-xi-ô bị sát hại, KATIPUNAN tan rã (1897). Cách mạng kết
thúc.
– Ý nghĩa: Cách mạng năm 1896 ở Phi-lip-pin được coi là cuộc cách mạng
mạng tính chất tư sản, chống đế quốc đầu tiên ở Đông Nam Á, đánh dấu sự
thức tỉnh của nhân dân Phi-lip-pin trong cuộc đấu tranh giành độc lập.
Câu 4: Âm mưu và thủ đoạn của Mỹ đối với Phi-lip-pin như thế nào?
Trả lời:
– Âm mưu: Nhân cơ hội, Cách mạng năm 1896 ở Phi-lip-pin bị đàn áp, Mỹ tìm
cách bành trướng sang bờ Tây Thái Bình Dương.
– Thủ đoạn:
+ Tháng 4 – 1898, Mĩ gây chiến với Tây Ban Nha hất cẳng Tây Ban Nha và
chiếm Phi-lip-pin
+ Tháng 6 – 1898, Mĩ dựng A-ghi-nan-đô lên làm Tổng thống nước Cộng hòa
Phi-líp-pin.
+ Sau khi Tây Ban Nha thua trận, quân Mĩ đổ bộ chiếm Ma-ni-la và nhiều nơi
trên quần đảo.
+ Cuộc kháng chiến của nhân dân Phi-líp-pin chống Mĩ diễn ra trong tình trạng
không cân sức, kéo dài đến năm 1902 thì bị dập tắt. Từ đây, Phi-líp-pin trở
thành thuộc địa của Mĩ.
Câu 5: Nêu những nét chính về tình hình các nước Đông Nam Á vào cuối thế
kỉ XIX – đầu thế kỉ XX?
Lời giải:
– Đông Nam Á là một khu vực có vị trí địa lý quan trọng, giàu tài nguyên, chế
độ phong kiến đang lâm vào khủng hoảng, suy yếu nên không tránh khỏi bị các
nước phương Tây nhòm ngó, xâm lược.
– Từ nửa sau thế kỷ XIX, tư bản phương Tây đẩy mạnh xâm lược Đông Nam Á:
Anh chiếm Mã Lai, Miến Điện; Pháp chiếm 3 nước Đông Dương; Tây Ban
Nha rồi Mỹ chiếm Philippin; Hà Lan và Bồ Đào Nha chiếm Inđônêxia.
– Xiêm (Thái Lan) là nước duy nhất ở Đông Nam Á vẫn giữ được độc lập,
nhưng cũng trở thành “vùng đệm” của tư bản Anh và Pháp.
Câu 6: Em có nhận xét gì về hình thức đấu tranh giải phóng dân tộc ở Đông
Nam Á cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX?
Lời giải:
– Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX –
đầu thế kỉ XX diễn ra liên tục, sôi nổi với nhiều hình thức: Khởi nghĩa vũ trang,
Cải cách,…
– Chủ yếu là đấu tranh vũ trang với sự tham gia của các tầng lớp nhân dân.
– Có sự chuyển biến về hình thức đấu tranh vào giai đoạn sau gắn liền với sự ra
đời của các tổ chức chính trị.
– Tóm lại: Cuối thế kỉ XX phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á bùng
nổ mạnh mẽ nhưng đều thất bại, vì còn mang tính tự phát, nổ ra lẻ tẻ chưa có
sự đoàn kết giữa các dân tộc, song sẽ tạo điều kiện tiền đề cho những giai đoạn
sau.
Câu 7: Vì sao Xiêm là nước duy nhất trong khu vực Đông Nam Á không trở
thành thuộc địa của các nước tư bản phương Tây?
Lời giải:
-Chính sách đối ngoại “mềm dẻo” (Chính sách ngoại giao “ngọn tre”).
– Trước sự xâm nhập của các nước phương Tây, Xiêm đã chủ động “mở cửa”,
quan hệ với tất cả các nước.
Xiêm liên tiếp kí các hiệp ước hữu nghị và thương mại với các nước phương
Tây: năm 1826 kí với Anh, 1833 với Mỹ, 1907 với Pháp…..
– Xiêm còn biết lợi dụng mấu thuẫn giữa các cường quốc để họ tự kiềm chế
nhau. VD: dựa vào thế lực của Hà Lan để chống lại thế lực đang lớn mạnh của
Bồ Đào Nha. Nhưng khi thế lực của Hà Lan ngày càng mạnh mẽ ở Xiêm thì họ
lại dựa vào Anh để chống Hà Lan…
– Cải cách ở Xiêm cuối thế kỉ XIX của Ra-ma V
Cuối thế kỉ XIX, vua Rama V tiến hành cải cách toàn diện trên tất cả các lĩnh
vực: chính trị, kinh tế, xã hội, quân sự……Các chính sách cải cách của Xiêm đi
theo hướng “mở cửa”. Chính cuộc cải cách này đã giúp Xiêm hòa nhập vào sự
phát triển chung của chủ nghĩa tư bản thế giới.
– Vị trí “nước đệm” của Xiêm
Từ 1858-1893, Đông Dương là thuộc địa của Pháp. Trong khi đó Anh chiếm
được Ấn Độ và Miến Điện. Xiêm đứng trước nguy cơ bị xâm lược. Tuy nhiên,
Anh-Pháp là 2 nước đối đầu ở Châu Âu, Châu Mĩ, Châu Phi…Anh và Pháp
không muốn có sự va chạm ở Xiêm. Sự mâu thuẫn của 2 quốc gia này trong
vấn đề Xiêm đã buộc Pháp đi đến một đề nghị hòa giải để đảm bảo quyền lợi.
Như vậy Xiêm biến thành “vùng đệm” của Anh và Pháp.
– Trong bối cảnh chung của châu Á, Xiêm nhờ đó mà thoát khỏi thân phận
thuộc địa giữ được độc lập.
Xem thêm