Giáo án Ngữ văn 7 Cánh diều bản word trình bày đẹp mắt, thiết kế hiện đại ():
B1: –
B2:
Xem thử tài liệu tại đây: Link tài liệu
VIẾT
TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮ, NĂM CHỮ
(2 tiết)
1. MỤC TIÊU
1.1 Về kiến thức:
– Đặc điểm cơ bản của thơ 4 chữ, 5 chữ: nguồn gốc, số câu, số chữ, gieo vần, ngắt nhịp..
1.2 Về năng lực:
– Nhận biết và phân tích được đặc điểm của thể thơ bốn chữ, năm chữ;
– Bước đầu biết làm bài thơ bốn chữ, năm chữ.
1.3 Về phẩm chất:
– Biết thể hiện tình cảm của bản thân (với mọi người, với thiên nhiên,…) qua các bài thơ 4 chữ, 5 chữ, từ đó có ý thức trước những hành động của mình.
2. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
– SGK, SGV.
– Máy chiếu, máy tính.
– Phiếu học tập.
3. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Tiết 1:
1. HĐ 1: Xác định vấn đề
a) Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b) Nội dung: GV tổ chức trò chơi ô chữ về chủ đề thơ ca.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh về chủ đề thơ ca.
d) Tổ chức thực hiện:
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
* Trò chơi ô chữ: Lớp chia thành 2 đội. Các đội lần lượt chọn câu hỏi để trả lời. Trả lời đúng câu hỏi hàng ngang được 10 điểm; đoán đúng ô chữ hàng dọc chủ đề được 30 điểm; trả lời sai thì nhường quyền cho đội còn lại. Đội nào nhiều điểm hơn sẽ giành chiến thắng.
1. Thể thơ chủ yếu dùng trong các bài ca dao Việt Nam? (6 chữ cái) – Lục bát.
2. Nhà thơ được coi là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam? (5 chữ cái) – Tố Hữu.
3. Thao tác chọn những tiếng giống nhau phần vần ở các câu thơ trong một bài thơ được gọi là gì? (7 chữ cái) – Gieo vần.
4. Trong bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của Minh Huệ, hình tượng nhân vật trung tâm là ai? (5 chữ cái) – Bác Hồ.
5. Các bài thơ “Lượm”, “Đêm nay Bác không ngủ”, “Mẹ”, “Tiếng gà trưa” là những sáng tác thuộc thời kỳ nào văn học nào của Việt Nam? (7 chữ cái) – Hiện đại.
B2: Thực hiện nhiệm vụ:
HS chuẩn bị kiến thức về thơ ca để tham gia trò chơi.
B3: Báo cáo, thảo luận:
Hs tham gia cuộc thi do GV điều hành.
B4: Kết luận, nhận định (GV):
Nhận xét phần thi của HS và kết nối vào hoạt động hình thành kiến thức mới.
2. HĐ 2: Hình thành kiến thức mới: Tìm hiểu đặc điểm thơ 4 chữ, 5 chữ
|
a) Mục tiêu: kiến thức cơ bản về thơ 4 chữ, 5 chữ.
b) Nội dung: Kỹ thuật lớp học đảo ngược, Hoạt động nhóm đôi, Sơ đồ tư duy
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS
d) Tổ chức thực hiện
|
|
HĐ của thầy và trò
|
Sản phẩm dự kiến
|
|
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
– Yêu cầu HS trình bày sơ đồ tư duy nêu hiểu biết về thơ 4 chữ, 5 chữ.
(GV giao việc trước cho hs trên phần mềm hoặc phiếu học tập in sẵn)
B2: Thực hiện nhiệm vụ
GV hướng dẫn HS đọc và tìm thông tin: Nguồn gốc, đặc điểm (số câu, số chữ, gieo vần, ngắt nhịp, nội dung) thơ 4 chữ, 5 chữ.
HS tự tìm hiểu thông tin ở nhà. Trong giờ học thảo luận nhóm đôi, hoàn thiện sơ đồ của mình.
B3: Báo cáo, thảo luận
Chọn 1 cặp đôi lên trình bày. Cặp đôi thống nhất chọn sơ đồ tư duy của 1 bạn và trình bày theo sơ đồ đó.
B4. Kết luận, nhận định (GV)
– HS nhận xét lẫn nhau.
– GV trình chiếu trang padlet có phần chuẩn bị cá nhân của các học sinh. Nhận xét thái độ, tinh thần chuẩn bị của hs.
– GV Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt kiến thức lên màn hình.
– GV bổ sung:
+ Nguồn gốc của thơ 4 chữ: Vè, đồng dao,…
VD (video): Xúc xắc xúc xẻ (Đồng dao)
Xúc xắc xúc xẻ
Năm mới năm mẻ
Nhà nào còn thức
Mở cửa cho chúng tôi…
+ Nguồn gốc của thơ 5 chữ: Hát dặm: Là thể ca 5 chữ gồm nhiều trổ (khổ), mỗi trổ thường có 5 câu, trong đó thường có một câu láy lại.
Ví dụ (video minh họa): Thuyền và bến (Hò bơi thuyền)
Nước sông Lam dào dạt
Đây cảnh đẹp Nam Đàn
Ai đi chợ Sa Nam
Mà xem thuyền, xem bến
Thuyền xưa nay còn nhớ
Nơi bến cũ sông nhà
Dù thuyền có đi xa
Bến vẫn chờ, vẫn đợi
Dù con nước vơi đầy
Thuyền xuôi ngược đó đây
Vẫn nhớ về bến cũ
Thuyền vẫn về bến cũ
– Neo đậu bến xưa (An Thuyên).
+ Nhịp trong thơ: Nhịp thơ là chỗ ngắt dòng thơ, câu thơ thành từng vế khi đọc; hoặc cách xuống dòng cuối các câu thơ.Vai trò: Tạo tiết tấu, làm nên nhạc điệu của bài thơ, đồng thời góp phần biểu đạt nội dung bài thơ.
+ Cách gieo vần: Là chọn các tiếng có phần vần giống nhau hoặc gần giống nhau để tạo âm điệu trong thơ.
Dựa vào vị trí của dòng thơ có chứa vần:
– Vần liền: Các câu thơ chứa vần ngay cạnh nhau.
– Vần cách: Các câu thơ chứa vần không cạnh nhau.
2. Dựa vào vị trí của vần trong dòng thơ:
– Vần chân: Tiếng chứa vần nằm cuối câu thơ.
– Vần lưng: Tiếng chứa vần nằm giữa câu thơ
* Bài tập nhanh: Nhận diện cách gieo vần:
1. Lưng mẹ còng rồi
Cau thì vẫn thẳng
Cau-ngọn xanh rờn
Mẹ-đầu bạc trắng
2. Lặng yên bên bếp lửa
Vẻ mặt Bác trầm ngâm
Ngoài trời mưa lâm thâm
Mái lều tranh xơ xác.
|
* Thơ 4 chữ
– Nguồn gốc: Thể thơ bốn chữ có nguồn gốc Việt Nam, xuất hiện từ xa xưa và được sử dụng nhiều trong tục ngữ, ca dao và đặc biệt là vè, do thích hợp với lối kể chuyện.
– Mỗi dòng thơ: 4 tiếng.
– Số câu không hạn định.
– Có thể chia khổ thơ, thường mỗi khổ có 4 câu.
– Ngắt nhịp: 2/2; 1/3; 3/1
– Dựa vào vị trí của vần trong câu:
+ Vần lưng.
+ Vần chân.
– Dựa vào vị trí của câu có chứa vần:
+ Vần liền.
+ Vần cách.
– Chủ đề: phong phú.
* Thơ 5 chữ
– Nguồn gốc: Phổ biến trong Tục ngữ và trong hát dặm Nghệ Tĩnh. Trong thơ thì sau này người ta mới dùng.
– Mỗi dòng thơ: 5 tiếng.
– Số câu không hạn định.
– Có thể chia khổ thơ, thường mỗi khổ có 4 câu.
– Ngắt nhịp: 2/3; 3/2; 1/2/2; 4/1; 1/4.
– Dựa vào vị trí của vần trong câu:
+ Vần lưng.
+ Vần chân.
– Dựa vào vị trí của câu có chứa vần:
+ Vần liền.
+ Vần cách.
– Chủ đề: phong phú.
– VD 1 số bài thơ 4 chữ, 5 chữ.
VD1: Vần chân – vần cách.
VD2: Vần chân – vần liền.
|
|
3. Luyện tập: (thực hành)
|
|
3.1. Thi thả thơ (Điền từ thích hợp vào chỗ trống)
|
|
a) Mục tiêu: Giúp HS
– Biết cách chọn từ ngữ thích hợp trong thơ đảm bảo ý nghĩa câu thơ và vần, nhịp.
b) Nội dung:
– GV sử dụng trò chơi Thả thơ.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS
d) Tổ chức thực hiện
|
…………………………………………
…………………………………………
…………………………………………
Tài liệu có 10 trang, trên đây trình bày tóm tắt 4 trang của Giáo án Ngữ văn 7 Cánh diều Bài 2: Tập làm thơ bốn chữ, năm chữ.
Xem thêm các bài giáo án Ngữ văn 7 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Giáo án Tiếng gà trưa
Giáo án Viết tập làm thơ bốn chữ, năm chữ
Giáo án Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ bốn chữ, năm chữ
Giáo án Nói và nghe: Trao đổi về một vấn đề
Giáo án Bài 3: Truyện khoa học viễn tưởng
Giáo án Ngữ văn 7 Cánh diều năm 2023 mới nhất,