Giáo án Thực hành tiếng Việt (Chân trời sáng tạo) 2023| Ngữ văn 7

Tuần:

Thực hành tiếng Việt

Ngày soạn:

Tiết:

THÀNH NGỮ, NÓI QUÁ 

VÀ NÓI GIẢM NÓI TRÁNH

Ngày dạy:

Đặc điểm phân biệt

Tục ngữ

Thành ngữ

Hình thức

Chức năng

Ví dụ

Câu

Thành ngữ

Thuộc thành phần

Tác dụng/Ý nghĩa

a)

b)

c)

Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

Mẹ tròn con vuông

Cái nết đánh chết cái đẹp

Đi một ngày đàng học một sàng khôn

Treo đầu dê bán thịt chó

Đói cho sạch, rách cho thơm

Nhắm mắt xuôi tay

Một nắng hai sương

Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng

Nước đổ lá khoai

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG LƯU BẢNG

*Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu thành ngữ

a. Mục tiêu: Nhận biết được đặc điểm, chức năng từ đó phân biệt được tục ngữ và thành ngữ.

 b. Nội dung: Giáo viên sử dụng phương pháp thảo luận nhóm để học sinh chủ động tìm hiểu kiến thức.

c. Sản phẩm: phiếu học tập của các nhóm.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV yêu cầu HS ngồi theo vị trí nhóm, phát phiếu học tập, hướng dẫn cách thức thực hiện và quy định thời gian và cách trình bày.

– HS tập trung lắng nghe GV hướng dẫn.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

– Tiến hành phân chia nhiệm vụ thực hiện để hoàn thành PHT. 

– GV theo dõi, quan sát và gợi mở (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

– Cho 1 nhóm xung phong trình bày.

– Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần).

– Gọi thêm 1 nhóm trình bày.

HS:

– Trình bày kết quả làm việc nhóm

– Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét thái độ học tập và kết quả làm việc nhóm của HS.

– Gv sửa chữa, đánh giá, chốt kiến thức. 

– HS ghi nhận kiến thức vào vở.

*Nhiệm vụ 2: Thực hành với ngữ liệu của bài tập số 5 SGK

a. Mục tiêu: 

-Nhận diện và hiểu được ý nghĩa của tục ngữ hay thành ngữ.

-Nắm vững được kiến thức.

b. Nội dung: Giáo viên sử dụng phương pháp vấn đáp, thuyết trình.

c. Sản phẩm: câu trả lời của học sinh.

d. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập

– GV yêu cầu HS suy nghĩ cá nhân để thực hiện lần lượt các nhiệm vụ sau:

Cho ví dụ:

 “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng

Ngày tháng mười chưa cười đã tối.”

+Đây là thành ngữ hay tục ngữ? Có ý nghĩa gì?

+Câu tục ngữ có điều gì phi thực tế?

– HS tập trung lắng nghe GV đưa ra nhiệm vụ.

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

– Suy nghĩ và dự kiến câu trả lời. 

– GV cho thời gian suy nghĩ, theo dõi, quan sát HS và gợi mở (nếu cần).

Bước 3: Báo cáo, thảo luận

GV:

– Gọi 1 HS trả lời cho câu hỏi thứ nhất.

– Gọi thêm 1 HS để trả lời cho câu hỏi thứ hai.

HS:

– Trình bày suy nghĩ cá nhân.

– Nhận xét và bổ sung cho bạn (nếu cần).

Bước 4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét về tinh thần và câu trả lời của HS.

– GV đánh giá điểm số và chuyển dẫn sang nội dung tiếp theo: Đó là do nhân dân ta đã sử dụng một biện pháp tu từ làm cho câu nói giàu hình ảnh và ấn tượng hơn. Đó là biện pháp tu từ gì, các em cùng tìm hiểu thêm qua các ví dụ sau:

I.Tri thức tiếng Việt

*Thành ngữ :

-Khái niệm: Là một tập hợp từ cố định quen dùng.

VD: Chậm như rùa, nhanh như cắt, đen như cột nhà cháy,..

-Chức năng: làm cho lời nói, câu văn trở nên giàu hình ảnh, cảm xúc (là 1 bộ phận của câu).