Giải bài tập Công nghệ lớp 10 Bài 21: Phương pháp, phương tiện hỗ trợ thiết kế kĩ thuật
Mở đầu trang 119 Công nghệ 10: Quá trình thiết kế kĩ thuật gắn liền với tư duy thiết kế và quy trình thiết kế kĩ thuật gồm nhiều bước. Trong mỗi bước, có thể sử dụng phương pháp, kĩ thuật và các phương tiện nào để quá trình thiết kế kĩ thuật đạt hiệu quả cao, tạo ra sản phẩm tối ưu và vượt trội?
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế
Trả lời:
Một số phương pháp, kĩ thuật và các phương tiện có thể sử dụng là:
– Phương pháp sử dụng não
– Phương pháp sơ đồ hóa
– Phương pháp điều tra, kĩ thuật đặt câu hỏi và đặt câu hỏi
– Phương pháp SCAMPER
– Phương pháp sử dụng thiết bị điện tử và các phần mềm, dụng cụ và thiết bị gia công vật liệu v.v…
I. Một số phương pháp và kĩ thuật chung hỗ trợ thiết kế mĩ thuật
1. Phương pháp động não (Brainstorming)
Luyện tập trang 119 Công nghệ 10: Cùng với các bạn khác trong nhóm, sử dụng phương pháp động não để xác định một vấn đề về ảnh hưởng của tư thế ngồi của học sinh khi học tới sức khỏe của các em.
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế
Trả lời:
Học sinh tự chia nhóm và thảo luận
Gợi ý
– Bệnh đau lưng và mỏi khớp
– Bệnh vẹo cột sống
– Bệnh về mắt như cận thị,…
2. Phương pháp sơ đồ tư duy (Mindmap)
Luyện tập trang 120 Công nghệ 10: Hãy lập sơ đồ tư duy thể hiện những vấn đề cần lưu ý khi thiết kế một chiếc bàn học sinh tiểu học.
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế giải quyết vấn đề
Trả lời:
Học sinh tự vẽ
Gợi ý
3. Phương pháp điều tra
Luyện tập trang 120 Công nghệ 10: Đề xuất các câu hỏi và lập kế hoạch phỏng vấn phụ huynh, học sinh về mong muốn của phụ huynh, học sinh về chiếc bàn học của học sinh tiểu học.
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế giải quyết vấn đề
Trả lời:
Học sinh tự đề xuất
Gợi ý
– Hình thức phỏng vấn: trực tiếp, qua điện thoại, email,….
Một số câu hỏi hay dùng
– Bạn muốn chất liệu của chiếc bàn học là gì?
– Bạn muốn kích thước của chiếc bàn học như nào?
– Bạn muốn chiếc bàn học như nào?
– Bạn muốn chiếc bàn học có chức năng như nào?
5. Phương pháp SCAMPER
Luyện tập trang 121 Công nghệ 10: Lựa chọn một mẫu bàn học cho học sinh tiểu học, sử dụng phương pháp SCAMPER để đề xuất các cải biến cho sản phẩm đó.
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế giải quyết vấn đề
Trả lời:
Học sinh tự thực hiện
Gợi ý
– Bàn cần cải tiến những gì
– Có thể thay đổi chất liệu được không
– Có muốn thêm những tiện ích gì không
– Cần có giải pháp nào chống ngồi sai tư thế của học sinh…
II. Các phương tiện hỗ trợ thiết kế kĩ thuật
Khám phá trang 122 Công nghệ 10: Quan sát Hình 21.2c, hãy gọi tên và mô tả công dụng của một số dụng cụ, thiết bị gia công vật liệu mà em biết.
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế
Trả lời:
– Búa: dùng để gõ linh kiện
– Máy dập: dùng để dập linh kiện
– Eto: cố định phôi để tạo hình
– Thước dây: đo kích thước vật
– Cưa tay: cắt vật
– Kìm: dùng để cầm, giữ, uốn cong và thậm chí cắt nhiều loại vật thể
– Máy tiện: dùng để gia công cơ khí bề mặt sản phẩm.
– Cưa: dùng để cắt vật liệu.
– Khoan: dùng để khoan gỗ, sắt, thép, nhôm và nhiều chất liệu khác…
III. Áp dụng các phương pháp, phương tiện vào thiết kế kĩ thuật
Vận dụng trang 123 Công nghệ 10: Em hãy chọn một không gian, một chủ đề hoặc một đối tượng quanh em để quan sát và tập đặt câu hỏi, phát hiện điều bất tiện hay một vấn đề cần giải quyết (nhà ăn của trường học, nhà bếp, mùa màng, người lao động, các vật dụng…)
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế
Trả lời:
Học sinh tự thực hiện
Gợi ý
– Nhà bếp trường học bị bẩn và nhiều gián -> giải pháp: dùng những thảo dược trị gián
– Mùa màng thiếu thiết bị gặt -> giải pháp: dùng máy gặt nối rộng lưỡi gặt…
Vận dụng
Vận dụng 1 trang 127 Công nghệ 10: Hãy nêu phương pháp hỗ trợ cho quá trình thiết kế kĩ thuật trong từng giai đoạn. Hãy áp dụng kĩ thuật đặt câu hỏi để phát hiện một vấn đề trong nhà em hoặc ở nơi em sống.
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế
Trả lời:
|
Giai đoạn |
Phương pháp hỗ trợ |
|
1. Xác định vấn đề |
Kĩ thuật đặt câu hỏi |
|
2. Tìm hiểu tổng quan |
Phương pháp điều tra |
|
3. Xác định yêu cầu cần đạt của sản phẩm |
Phương pháp SCAMPER |
|
4. Đề xuất, đánh giá, lựa chọn giải pháp |
Phương pháp động não, sơ đồ tư duy |
|
5. Xây dựng nguyên mẫu |
Các phần mềm hỗ trợ vẽ kĩ thuật, các dụng cụ cầm tay và thiết bị gia công cơ khí… |
|
6. Thử nghiệm, kiểm chứng giải pháp |
Phương pháp điều tra |
|
7. Lập hồ sơ kĩ thuật |
Học sinh tự áp dụng kĩ thuật để phát hiện vấn đề nơi mình sống
Gợi ý
Vấn đề đặt ra: nhiều học sinh hay bị cận do ngồi sai tư thế
– Xác định vấn đề: do ngồi sai tư thế
– Tìm hiểu tổng quan: do đâu mà bị ngồi sai tư thế?
– Xác định yêu cầu cần đạt của sản phẩm: không đạt, cần cải tiến
– Đề xuất, đánh giá, lựa chọn giải pháp: thay đổi thiết kế cho phù hợp với từng học sinh
– Xây dựng nguyên mẫu: dùng cad để vẽ và thể hiện minh họa hình
– Thử nghiệm, kiểm chứng giải pháp: học sinh phản hồi tốt, giảm tình trạng cận thị
– Lập hồ sơ kĩ thuật
Vận dụng 2 trang 127 Công nghệ 10: Đề xuất một số phương tiện hỗ trợ thiết kế kĩ thuật phù hợp với việc giải quyết vấn đề em vừa nêu.
Phương pháp giải:
Quan sát, tra cứu, liên hệ thực tế
Trả lời:
Học sinh tự đề xuất
Gợi ý: sử dụng các phần mềm thiết kế cơ khí để lên mẫu hình, máy cắt, và các đồ cơ khí khác,…
Xem thêm các bài giải SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:
Bài 17: Khái quát về thiết kế kĩ thuật
Bài 18: Quy trình thiết kế kĩ thuật
Bài 19: Những yếu tố ảnh hưởng đến thiết kế kĩ thuật
Bài 20: Nguyên tắc thiết kế kĩ thuật
Bài 21: Phương pháp, phương tiện hỗ trợ thiết kế kĩ thuật