Soạn bài Về truyện: “Làng” của Kim Lân
1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 111 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2)
– Đọc trước văn bản Về truyện “Làng” của Kim Lân; tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nguyễn Văn Long.
– Liên hệ với nội dung đọc hiểu truyện ngắn Làng của Kim Lân đã học ở Bài 4 (sách Ngữ văn 9, tập một) để đọc hiểu văn bản này.
– Tìm hiểu về cách phân tích tâm lí nhân vật trong tác phẩm văn học.
Trả lời:
– Thông tin về tác giả Nguyễn Văn Long sinh năm 1945, quê Hưng Yên
2. Đọc hiểu
* Nội dung chính: Văn bản bàn luận, làm rõ tình yêu quê hương, đất nước trong tâm trạng nhân vật ông Hai.
* Trả lời câu hỏi giữa bài:
Câu 1 (trang 111 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Chú ý cách nêu luận điểm của bài viết.
Trả lời:
– Luận điểm của bài viết được tác nêu ra một cách trực tiếp, rõ ràng
Câu 2 (trang 112 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Người viết đã dựa vào yếu tố nào để phân tích tâm trạng nhân vật ông Hai?
Trả lời:
– Để phân tích tâm trạng nhân vật ông Hai, người viết đã dựa vào yếu tố: đặt nhân vật ông Hai vào tình huống làng chợ Dầu của ông theo giặc lập tề.
Câu 3 (trang 112 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Chú ý lời văn của người phân tích và lời văn của tác giả Kim Lân.
Trả lời:
– Lời văn của người phân tích và lời văn của tác giả Kim Lân được đan xen vào nhau để làm rõ tâm trạng của nhân vật ông Hai.
Câu 4 (trang 113 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Tác giả đã phân tích tình thế nào ở đoạn này?
Trả lời:
– Tình thế được tác giả phân tích ở đoạn này là sự tủi hổ hơn khi ông Hai không dám ló mặt ra ngoài, càng không dám sang nhà bác Thứ. Hơn nữa bà chủ nhà đã ngỏ ý không cho gia đình ông thuê vì có lệnh không chứa chấp những người của làng chợ Dầu theo Tây.
Câu 5 (trang 113 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Việc so sánh với một số tác phẩm khác ở đây nhằm làm rõ điều gì?
Trả lời:
– Việc so sánh với một số tác phẩm nhằm thể hiện sự thống nhất của tình yêu quê hương trong tình yêu nước và tình cảm giai cấp là nét mới trong nhận thức và tình cảm của quần chúng cách mạng.
Câu 6 (trang 114 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Bằng chứng ở đây làm sáng tỏ cho ý kiến nào?
Trả lời:
– Bằng chứng đã làm sáng tỏ ý kiến: cao trào trong tâm trạng của nhân vật và cũng là lúc biểu lộ một cách sâu sắc, cảm động tình cảm chân thành, thiêng liêng của ông Hai với quê hương, với đất nước và cách mạng.
Câu 7 (trang 114 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Phần 3 này có phải là kết luận của văn bản không?
Trả lời:
– Phần 3 này chưa phải là kết luận của văn bản.
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 115 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Xác định nội dung chính của ba phần được đánh số trong văn bản trên.
Trả lời:
– Phần 1: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận (làng là tác phẩm có cốt truyện tâm lí, tập trung vào diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai).
– Phần 2: Triển khai vấn đề (phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật ông Hai).
– Phần 3: Khẳng định lại vấn đề (tình yêu quê hương, đất nước).
Câu 2 (trang 115 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Qua văn bản Về truyện ngắn “Làng” của Kim Lân, tác giả Nguyễn Văn Long đã tập trung làm rõ vấn đề gì? Vấn đề ấy được nêu ở phần nào?
Trả lời:
– Qua văn bản Về truyện ngắn “Làng” của Kim Lân, người viết đã tập trung làm rõ vấn đề về tình yêu quê hương, đất nước trong tâm trạng nhân vật ông Hai.
– Vấn đề ấy được nêu ở phần 2 của văn bản.
Câu 3 (trang 115 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Nhận xét về cách nêu và cách triển khai làm rõ luận điểm của người viết ở văn bản trên.
Trả lời:
– Cách triển khai luận điểm của người viết ở văn bản trên rõ ràng, thuyết phục. Để làm rõ được tình yêu nước trong nhân vật ông Hai, người viết đã chứng minh qua một vài dẫn chứng trong hành động, lời nói, suy nghĩ của nhân vật. Hơn nữa tác giả còn trích dẫn chứng hai bài thơ để khẳng định sự mở rộng và thống nhất của tình yêu quê hương trong tình yêu nước và tình cảm của quần chúng cách mạng đã được văn học thời kì kháng chiến làm nổi bật.
Câu 4 (trang 115 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Để làm rõ vấn đề, người viết đã phân tích những điểm đặc sắc nào của truyện ngắn Làng? Em hiểu thêm được điều gì về truyện Làng của Kim Lân sau khi học văn bản trên?
Trả lời:
– Để làm rõ vấn đề, người viết đã phân tích những điểm đặc sắc của truyện ngắn Làng:
+ Sự đối lập trong tâm trạng của ông Hai trước và sau khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc.
+ Đoạn đối thoại giữa hai bố con khi nói đến Cụ Hồ càng chứng minh cho tình cảm gắn bó, thủy chung của ông Hai với cách mạng, với kháng chiến.
– Sau khi học văn bản trên, em hiểu thêm về truyện Làng của Kim Lân là:
+ Việc ông Hai hay sang nhà bác Thứ nói chuyện là cách để ông vơi đi nỗi nhớ làng của mình.
+ Ông Hai dứt khoát, quyết theo cách mạng đến cùng: “Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”.
+ Sự mở rộng và thống nhất của tình yêu quê hương trong tình yêu nước và tình cảm của quần chúng cách mạng đã được văn học thời kì kháng chiến làm nổi bật.
Câu 5 (trang 115 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Nêu và phân tích một số câu văn thể hiện cách trình bày khách quan và cách trình bày chủ quan của người viết trong văn bản Về truyện “Làng” của Kim Lân.
Trả lời:
– Câu văn thể hiện cách trình bày khách quan là những câu nêu thông tin vốn có của đối tượng (giới thiệu nhân vật trong tác phẩm, nêu nội dung chính văn bản, thuật lại vắn tắt cốt truyện, khái quát đặc điểm hình thức nghệ thuật,…)
+ Làng là một truyện ngắn có cốt truyện rất đơn giản, tập trung vào diễn tả tâm trạng của nhân vật chính – ông Hai, hay có thể nói đây là một kiểu cốt truyện tâm lí.
+ Cái tin ấy đến với ông vào một buổi trưa giữa lúc tâm trạng ông đang rất phấn chấn vì nghe được nhiều tin ta đánh thắng giặc trên tờ báo ở phòng thông tin.
– Câu văn thể hiện cách trình bày chủ quan là những câu thể hiện tình cảm, quan điểm, thái độ của người viết trước vấn đề cần bàn luận.
+ Mà thực ra thì ông Hai cũng chẳng để ý lắm đến việc người cùng trò chuyện có nghe ông nói hay không, ông chỉ cốt nói để trút vợi tâm trạng và nhất là cho đỡ nhớ cái làng của mình.
+ Thì ra tình yêu làng quê ở ông Hai trước sau vẫn son sắt và sâu nặng, dù có lúc ông đã tức giận và đau đớn tự nhủ: “làng theo Tây mất rồi thì phải thù”.
Câu 6 (trang 115 sgk Ngữ Văn lớp 9 Tập 2): Em thích nhất đoạn văn nào trong văn bản trên? Vì sao?
Trả lời:
– Em thích đoạn văn phân tích cuộc đối thoại giữa ông Hai và con. Vì qua cuộc đối thoại trên cho thấy tình yêu nước sâu sắc, tấm lòng trước sau gắn bó với quê hương, một lòng một dạ với đất nước ở nhân vật ông Hai.
Xem thêm các bài soạn văn lớp 9 Cánh diều hay, chi tiết khác:
Nói thêm về “Chuyện người con gái Nam Xương”
Về truyện: “Làng” của Kim Lân
Thực hành tiếng Việt trang 116
Thực hành đọc hiểu: Phân tích bài “Khóc Dương Khuê”
Viết quảng cáo hoặc tờ rơi về một sản phẩm hay một hoạt động
Trình bày ý kiến về một sự việc có tính thời sự