Giải bài tập HĐTN lớp 10 Chủ đề 9: Bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và môi trường tự nhiên
Nhiệm vụ 1 (trang 81)
Câu 1 trang 81 Hoạt động trải nghiệm 10: Chỉ ra những việc làm giúp bảo tồn hoặc gây hại cảnh quan thiên nhiên và giải thích lí do của những việc làm đó.
Trả lời:
Gây hại:
Sử dụng nhiều phân bón hóa học, phun thuốc diệt côn trùng để nâng cao năng suất trồng trọt.
=> Khi sử dụng phân bón hóa học, phun thuốc diệt côn trùng sẽ gây ô nhiễm nguồn đất và nước xung quanh khu vực trồng trọt, ảnh hưởng đến hệ sinh thái và các loại động vật sống ở khu vực đó
Xây dựng nhiều nhà máy thủy điện ở thượng nguồn các con sông lớn.
=> Thủy điện đòi hỏi một lượng nước lớn từ các con sông và phá hủy hệ sinh thái sông. Việc vận hành nhà máy thủy điện và nạn phá hủy rừng đang tạo ra xung đột về sử dụng nước; hủy hoại sinh kế và là nguyên nhân gây ra sự di cư của nhiều cộng đồng, những người có cuộc sống truyền thống lâu đời cạnh các con sông. Những người dân vùng hạ lưu cũng đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến nguồn nước và tác động xuyên biên giới bao gồm lũ lụt, thiếu nước và ô nhiễm nguồn nước.
Mua sừng tê giác làm thuốc; mua ngà voi để trung bày, trang trí
=> Dẫn đến việc đánh bắt thú vật hoan dã trái phép, mất cân bằng hệ sinh thái và có nguy cơ bị tuyệt chung.
Nuôi tôm hùm lồng bè ồ ạc ở vịnh, eo biển, bãi tắm.
=> Gây ô nhiễm môi trường nước ở các khu vực nuôi, mất cân bằng sinh thái biển.
Khai thác rừng để lấy gỗ sản xuất giấy.
=> Chặt phá rừng là nguyên nhân gây biến đổi khí hậu, hiệu ứng nhà kính, môi trường môi sinh bị ô nhiễm, lũ lut, cháy rừng…Nạn chặt phá rừng cũng là nguyên nhân gây mất cân bằng sinh thái, bão, lũ quét, sạt lở đất, dịch bệnh phát sinh.
Đốt rơm rạ sau mỗi vụ thu hoạch lúa của một số người dân.
=> Gây ô nhiễm không khí và các loài động vật trong khu vực.
Bảo tồn:
Sử dụng túi giấy thay cho túi nylon ở một số cửa hàng mua bán.
Câu 2 trang 81 Hoạt động trải nghiệm 10: Thu thập thông tin về những việc làm của các cá nhân, tổ chức trong việc bảo vệ cảnh quan thiên nhiên môi trường tự nhiên.
Trả lời:
– Tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân tham gia thực hiện, kiểm tra, giám sát hoạt động bảo vệ môi trường.
– Tuyên truyền, giáo dục kết hợp với biện pháp hành chính, kinh tế và biện pháp khác để tăng cường việc tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường, xây dựng văn hóa bảo vệ môi trường.
– Chú trọng bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường di sản thiên nhiên; khai thác, sử dụng hợp lý và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên; phát triển năng lượng sạch và năng lượng tái tạo; phát triển hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường.
– Ưu tiên xử lý ô nhiễm môi trường, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên bị suy thoái, chú trọng bảo vệ môi trường khu dân cư.
– Đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư cho bảo vệ môi trường; bố trí khoản chi riêng cho bảo vệ môi trường trong ngân sách nhà nước với tỷ lệ tăng dần theo khả năng của ngân sách nhà nước và yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ môi trường; ưu tiên nguồn kinh phí cho các nhiệm vụ trọng điểm về bảo vệ môi trường.
– Bảo đảm quyền lợi của tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân đóng góp cho hoạt động bảo vệ môi trường; ưu đãi, hỗ trợ hoạt động bảo vệ môi trường; thúc đẩy sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường.
– Tăng cường nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ xử lý ô nhiễm, tái chế, xử lý chất thải; ưu tiên chuyển giao và áp dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ cao, công nghệ thân thiện môi trường, kỹ thuật hiện có tốt nhất; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực về bảo vệ môi trường.
– Tôn vinh, khen thưởng cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình và cá nhân có đóng góp tích cực trong hoạt động bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.
– Mở rộng, tăng cường hội nhập, hợp tác quốc tế, và thực hiện cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường.
– Thực hiện sàng lọc dự án đầu tư theo tiêu chí về môi trường; áp dụng công cụ quản lý môi trường phù hợp theo từng giai đoạn của chiến lược, quy hoạch, chương trình và dự án đầu tư.
– Lồng ghép, thúc đẩy các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh trong xây dựng và thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế – xã hội.
Nhiệm vụ 2 (trang 82)
Câu 1 trang 82 Hoạt động trải nghiệm 10: Từ nhiệm vụ 1, hãy đưa ra nhận xét đánh giá những việc làm của tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước trong việc bảo tồn cảnh quan thiên nhiên.
Trả lời:
Tên tổ chức hoặc cá nhân |
Việc làm |
Nhân xét, đánh giá |
Việc làm |
WildAct |
Bảo tồn thiên nhiên thông qua hình thức giáo dục, phổ biến thông tin để nâng cao nhận thức của người Việt Nam. |
Giúp mọi người hiểu rõ hơn về những mối nguy hại khi trục lợi trên những nỗi đau của động vật hoang dã. Đối với WildAct, bảo vệ thiên nhiên cùng các loài động vật là bảo vệ cuộc sống của chính loài người |
Duy trì những hành động và tuyên truyền bảo vệ môi trường |
Câu 2 trang 82 Hoạt động trải nghiệm 10: Nêu và nhận xét những việc làm thói quen giúp bảo tồn hoặc gây hại cảnh quan thiên nhiên của bản thân và các thành viên trong gia đình em.
Trả lời:
– Giữ gìn cây xanh. …
– Sử dụng các chất liệu từ thiên nhiên. …
– Rút các phích khỏi ổ cắm. …
– Sử dụng năng lượng sạch. …
Các thành viên trong gia đình đều có ý thức bảo vệ bảo tồn cảnh quan thiên nhiên mọi lúc mọi nơi.
Nhiệm vụ 3 (trang 82, 83)
Câu 1 trang 82 Hoạt động trải nghiệm 10: Tìm hiểu và mô tả thực trạng môi trường tự nhiên tại địa phương.
Trả lời:
– Thực trạng: Ô nhiễm nước.
– Qua thực tế quan sát được.
– Mô tả thực trạng:
+ Ô nhiễm môi trường nước ở địa phương.
+ Đối tượng: các chất thải trong sinh hoạt, trong công nghiệp.
– Mức độ ô nhiễm: ở tình trạng đáng báo động. Nước trở chuyển thành màu đen, mùi hôi bốc lên khó chịu.
Câu 2 trang 82 Hoạt động trải nghiệm 10: Chỉ ra các nguyên nhân của thực trạng.
Trả lời:
– Xả rác bừa bãi, sử dụng nhiều đồ nhựa và thải ra môi trường,…
– Nhà máy/ nơi chăn nuôi xả nước thải,…
Câu 3 trang 82 Hoạt động trải nghiệm 10: Đề xuất các giải pháp em thấy khả thi để khắc phục thực trạng trên.
Trả lời:
– Phân loại rác, bỏ rác đúng nơi quy định;
– Hạn chế sử dụng xe ô tô/ xe gắn máy cá nhân.
– Tăng cường sử dụng phương tiện giao thông công cộng;…
Câu 4 trang 83 Hoạt động trải nghiệm 10: Báo cáo thuyết trình về thực trạng, nguyên nhân của thực trạng và đề xuất giải pháp bảo vệ môi trường.
Trả lời:
Thực trạng |
Hiện nay, trước sức ép của tốc độ gia tăng dân số ngày càng nhanh, nhu cầu phát triển kinh tế ngày càng cao trong bối cảnh các nguồn tài nguyên đất liền ngày càng cạn kiệt càng đẩy mạnh khuynh hướng tiến ra biển, khai thác biển, làm giàu từ biển, nhưng thường đi kèm với đó lại là các phương thức khai thác thiếu tính bền vững; các họat động khai thác chủ yếu chỉ tập trung vào các mục tiêu phát triển kinh tế để đạt được các mong muốn tối đa, trong khi xem nhẹ công tác bảo vệ môi trường, hoặc không có hoặc thiếu những qui hoạch, kế hoạch chi tiết, cụ thể, cùng với cơ chế quản lý lỏng lẻo của nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu với các biểu hiện chính là sự gia tăng mực nước biển và nhiệt độ của trái đất, Vấn đề khai thác tài nguyên và bảo vệ môi trường biển ở nhiều khu vực, quốc gia ngày càng đứng trước nhiều thách thức, nhiều nguồn tài nguyên bị khai thác cạn kiệt, môi trường biển nhiều nơi bị ô nhiễm đến mức báo động. |
Nguyên nhân |
– Ô nhiễm môi trường có nguồn gốc từ đất liền và từ biển, – Phá hủy nơi cư trú tự nhiên, – Khai thác và đánh bắt cá quá mức, – Tác động của biến đổi khí hậu, – Các mối đe dọa đối với môi trường đó là: sự xâm nhập của các loài ngoại lai và các mối đe cộng hưởng của các mối đe dọa kể trên. |
Đề xuất giải pháp |
Tự giác và nhiệt tình tham gia phong trào làm cho thành phố hoặc địa phương nơi ta ở trở nên xanh – sạch – đẹp. Nếu ai cũng có ý thức bảo vệ môi trường sống thì tin chắc rằng ngôi nhà chung của cả nhân loại là Trái Đất sẽ ngày càng tươi đẹp. |
Nhiệm vụ 4 (trang 83, 84)
Câu 1 trang 83 Hoạt động trải nghiệm 10: Xây dựng và chia sẻ kế hoạch tuyên truyền về việc bảo vệ cảnh quan thiên nhiên.
Trả lời:
– Bước 1. Xác định các đổi tượng để tuyên truyền: học sinh, người lớn, cộng đồng lớn,…
– Bước 2. Xác định nội dung cần tuyên truyền. Ví dụ: kêu gọi bảo vệ nguồn nước; trồng cây xanh, bảo vệ rừng;kêu gọi giữ gìn sự đa dạng sinh học bằng cách không săn bắt bất hợp pháp; tuyên truyền về tác hại của thuốc trừ sâu,….
– Bước 3. Chọn cách thể hiện nội dung: vẽ tranh, làm video clip ngắn, viết truyện ngắn, viết kịch, sáng tác bài hát, viết “rap? tờ rơi, áp phích, trò chơi,….
– Bước 4. Chọn kênh thông tin để tuyên truyền: mạng xã hội, phát tờ rơi, tuyên truyển miệng, sân khấu hoá, trình bày trong sinh hoạt dưới cờ,…
– Bước 5. Chuẩn bị thiết bị, dụng cụ, vật dụng cho (những) cách đá chọn.
– Bước 6. Lên kế hoạch tuyên truyền.
Câu 2 trang 84 Hoạt động trải nghiệm 10: Đề xuất những giải pháp và việc làm cụ thể để bảo vệ môi trường tự nhiên.
Trả lời:
Bước 1. Từ các thông tin đã thu được ở các nhiệm vụ trước, đề ra một số giải pháp với những hành động, việc làm cho bản thân, gia đình và cộng đồng (trường, lớp, nhóm,…) để bảo vệ môi trường.
– Ví dụ: Hạn chế tối đa rác thải nhựa ra môi trường.
– Giải pháp: Hạn chế tối đa rác thải ra môi trường
– Việc làm: Phân loại rác, bỏ rác đúng nơi quy định, tham gia thu gon rác nơi công cộng, hạn chế tối đa đồ nhựa (ống hút, cốc, …) dụng một lần
– Sử dụng loại chai dùng được nhiều lần để đựng nước.
Bước 2. Chọn ra một vài giải pháp cho cá nhân, cho cộng đồng và liên kết để thực hiện.
Bước 3. Chia sẻ, thảo luận với bạn bè để tham khảo, học hỏi thêm và hoàn thiện kế hoạch
Nhiệm vụ 5 (trang 84)
Câu 1 trang 84 Hoạt động trải nghiệm 10: Thực hiện kế hoạch tuyên truyền để mọi người chung tay bảo vệ cảnh quan thiên nhiên.
Trả lời:
Tuyên truyền nêu cho mọi người thấy rõ tác hại của việc không bảo vệ tài nguyên thiên nhiên từ đó vận động mọi người cùng chung tay bảo vệ cảnh quan thiên nhiên.
Câu 2 trang 84 Hoạt động trải nghiệm 10: Thuyết trình về kết quả, ý nghĩa của việc thực hiện kế hoạch bảo vệ môi trường tự nhiên.
Trả lời:
Như chúng ta đã biết, hiện nay, cùng với các vấn đề như bùng nổ dân số, xung đột vũ trang hay nạn khủng bố, thì ô nhiễm môi trường đang là một vấn đề thời sự được cả thế giới quan tâm bởi những ảnh hưởng vô cùng to lớn của chúng tới con người. Đến với Hội thi hôm nay, em xin được tham gia thuyết trình với chủ đề: Chung tay vì một môi trường xanh – sạch – đẹp.
Vậy môi trường là gì? Vâng, môi trường là tất cả các yếu tố tự nhiên và xã hội cần thiết cho sự sinh sống, sản xuất của con người, như tài nguyên thiên nhiên, không khí, đất, nước, ánh sáng, cảnh quan, quan hệ xã hội. Môi trường tự nhiên vẫn đang từng phút cung cấp cho cuộc sống con người những nguồn lợi vô giá. Thế nhưng, con người đã và đang làm gì để đền đáp, bảo vệ cho môi trường, cái nôi nuôi dưỡng sự sống của chính mình? Câu hỏi ấy tưởng chừng rất đơn giản nhưng lại làm cho ta phải giật mình một khi trả lời.
Bạn có thấy chăng nước mắt của những dòng sông? Bạn có nghe chăng sự nghẹn ngào của biển cả? Ai đó có nghe không tiếng gào thét của núi rừng? Có một thời đó là những vẻ đẹp, là nguồn cảm hứng vô tận cho thi ca, nhạc, họa, là những điều kỳ diệu mà tạo hóa đã tặng cho con người. Thế nhưng, con người ngày càng quay cuồng trong guồng quay chóng mặt của cơ chế thị trường, của những cạnh tranh khốc liệt, của lòng tham không đáy thì núi rừng ngày càng bị tàn phá, biển cả, sông ngòi càng ô nhiễm, nhiều đô thị khói bụi mù mịt, nước thải đen ngòm, rác có ở khắp nơi. Có thể thấy rằng, con người đã và đang xúc phạm tới tự nhiên và tất nhiên chúng ta phải trả giá. Ngay giờ đây, khi chúng ta đang ngồi bên nhau bàn về môi trường thì nước mắt miền Trung vẫn chưa khô bởi sự tàn phá của cơn áp thấp nhiệt đới. Bầu không khí đau thương, tang tóc khắp mấy tỉnh miền Trung làm chúng ta không thể không xót xa.
Vậy nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng trên? Theo em, đó là những nguyên nhân sau:
Thứ nhất: Ô nhiễm mặt nước
Thứ 2: Ô nhiễm nước ngầm
Thứ 3. Ô nhiễm không khí do môi trường sống:
Thứ 4. Khai khoáng công nghiệp
Thứ 5. Nước thải không được xử lý
Thứ 6. Ô nhiễm không khí ở các đô thị
Khí thải từ xe máy, ô tô, các nhà máy điện, khu công nghiệp chứa nhiều hợp chất độc hại và bụi mịn. Những chất này khi phản ứng với ánh sáng mặt trời hình thành những hợp chất mới, ví dụ ozon, loại khí này ở gần mặt đất rất độc hại. Ngoài ra, nhận thức về bảo vệ môi trường trong tầng lớp dân cư còn nhiều hạn chế, trình độ dân trí thấp, kết cấu hạ tầng cơ sở chưa đồng đều nên công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường chưa cao.
Theo dự đoán của WHO, mỗi năm có khoảng 865.000 trường hợp tử vong do ô nhiễm không khí gây nên.
Đứng trước một thực tại cấp thiết đáng lo ngại, chính quyền các cấp và nhân dân trong huyện Bắc Quang chúng ta cũng đã chính thức bắt tay vào nhiệm vụ tìm lại sự trong lành, khỏe mạnh cho môi trường sống. Hàng ngày, các công nhân của công ty vệ sinh môi trường thị xã phải len lỏi vào hầu hết các ngõ ngách của thị trấn Việt Quang để thu gom và xử lý rác thải. Từ hình ảnh những người công nhân phải ngày ngày đối mặt với biết bao rác bẩn, trong đó có không ít những mầm bệnh nguy hiểm, mỗi chúng ta hãy tự xây dựng cho mình ý thức vứt rác đúng nơi quy định, vừa là để giúp đỡ những người công nhân vệ sinh, vừa là để bảo vệ cuộc sống của chính mình. Hằng năm, huyện chúng ta còn rất tích cực tham gia Tết trồng cây, bảo vệ rừng đồi, tuyên truyền phát động phong trào tự dọn vệ sinh tới từng khu dân cư… Tất cả những việc làm đó đã và đang góp phần làm cho huyện ta ngày càng thân thiện với môi trường.
Nói riêng về trường THPT Hùng An, một ngôi trường luôn được đánh giá là xanh, sạch, đẹp, thì việc tuyên truyền, nhắc nhở học sinh bảo vệ môi trường luôn rất được Ban giám hiệu nhà trường quan tâm, nhất là từ khi thực hiện cuộc vận động xây dựng “trường học thân thiện, học sinh tích cực” với một trong những tiêu chí quan trọng nhất là giữ gìn vệ sinh môi trường.
Nhà trường đã mua thùng rác đặt ở nhiều vị trí khác nhau trong trường tạo thuận lợi cho học sinh trong việc làm vệ sinh. Không những vậy, trong khi nhiều trường học khác thuê nhân công quét dọn thì Ban giám hiệu nhà trường lại giao nhiệm vụ làm vệ sinh bảo vệ môi trường đến từng lớp, từng cá nhân với hình thức khen chê, thưởng phạt xứng đáng, điều đó không chỉ giúp môi trường luôn sạch sẽ mà còn góp phần tạo ra không khí thi đua sôi nổi giữa các lớp, giáo dục, nâng cao nhận thức và ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh. Bên cạnh đó, nội dung bảo vệ môi trường đã được thầy cô giảng dạy thông qua các môn học Văn, Sử, Địa, GDCD… Sự giáo dục đó sẽ theo chúng em về từng khu dân cư, góp phần hình thành ý thức tự giác, nêu cao tinh thần trách nhiệm chung. Ngoài ra, tuổi trẻ trường THPT Hùng An còn tham gia dọn vệ sinh các di tích lịch sử trên địa bàn xã Hùng An, phần nào giúp giữ gìn và phát huy những giá trị, ý nghĩa của di tích này
Đối với cá nhân em, mỗi khi có dịp cũng rất tích cực tham gia dọn vệ sinh khu dân cư, trồng thêm nhiều cây xanh, hạn chế sử dụng túi ni lông, tiết kiệm năng lượng và luôn sẵn sàng làm một tuyên truyền viên tích cực cho công tác bảo vệ môi trường
Tuy nhiên, ngoài việc tiếp tục thực hiện tốt những gì chúng ta đã làm được, dưới góc độ của một học sinh, hiểu biết còn có phần hạn hẹp, em cũng xin đưa ra một số ý kiến của cá nhân mình
Thứ nhất, cần tăng cường công tác quản lý của nhà nước, hoàn chỉnh hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường, ban hành chính sách phát triển gắn với bảo vệ môi trường
Thứ hai, thường xuyên giáo dục, nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường cả trong nhà trường và ngoài xã hội. Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ của tất cả chúng ta, mọi sự cưỡng ép đều không mang lại kết quả. Nếu ai cũng ý thức được rằng bảo vệ môi trường là bảo vệ cuộc sống của chính mình thì vấn đề này sẽ không còn nan giải nữa
Thứ ba, chú trọng công tác nghiên cứu khoa học, công nghệ, mở rộng hợp tác quốc tế trong vấn đề bảo vệ môi trường như tiếp cận công nghệ động cơ tiết kiệm nhiên liệu chạy bằng nhiên liệu sạch, thay thế dần năng lượng hóa thạch bằng các năng lượng ánh sáng, thủy triều, năng lượng gió…nghiên cứu và sử dụng rộng rãi các loại thiết bị tiết kiệm năng lượng trong gia đình, nhà trường, công sở và các địa điểm công cộng…tái chế rác thải, sử dụng phân hữu cơ, mô hình VAC trong nông nghiệp…
Kính thưa quý vị, cùng với việc môi trường bị ô nhiễm, trái đất của chúng ta đang ngày một nóng lên, thiên nhiên đã nổi giận, môi trường sống của chúng ta đã không còn đủ kiên nhẫn nữa. Nếu quý vị đã có ý thức bảo vệ môi trường, xin hãy tiếp tục, còn nếu chưa thì cũng đừng quá lo lắng, hãy thay đổi thói quen ngay từ bây giờ. Chỉ có như vậy thì môi trường tự nhiên mới mãi là cái nôi êm ái của mỗi chúng ta.
Nhiệm vụ 6 (trang 85)
Câu 1 trang 85 Hoạt động trải nghiệm 10: Thực hiện một số việc làm theo kế hoạch đã đưa ra cho bản thân (mục 2 nhiệm vụ 4). Chia sẻ về quá trình thực hiện.
Trả lời:
Bước 1. Từ các thông tin đã thu được ở các nhiệm vụ trước, đề ra một số giải pháp với những hành động, việc làm cho bản thân, gia đình và cộng đồng (trường, lớp, nhóm,…) để bảo vệ môi trường.
– Ví dụ: Hạn chế tối đa rác thải nhựa ra môi trường.
– Giải pháp: Hạn chế tối đa rác thải ra môi trường
– Việc làm: Phân loại rác, bỏ rác đúng nơi quy định, tham gia thu gon rác nơi công cộng, hạn chế tối đa đồ nhựa (ống hút, cốc, …) dụng một lần
– Sử dụng loại chai dùng được nhiều lần để đựng nước.
Bước 2. Chọn ra một vài giải pháp cho cá nhân, cho cộng đồng và liên kết để thực hiện.
Bước 3. Chia sẻ, thảo luận với bạn bè để tham khảo, học hỏi thêm và hoàn thiện kế hoạch
Câu 2 trang 85 Hoạt động trải nghiệm 10: Tham gia một số hoạt động bảo vệ môi trường với cộng đồng.
Trả lời:
Tham gia các chương trình trồng cây gây rừng, nhặt rác bảo vệ môi trường, Nói không với bao bì ni long.
Nhiệm vụ 7 (trang 85)
Câu hỏi trang 85 Hoạt động trải nghiệm 10: Đánh giá mức độ đạt được trong việc thực hiện các mục tiêu của chủ đề.
Trả lời:
Đánh giá 1: Tốt
Đánh giá 2: Đạt
Đánh giá 3: Đạt
Đánh giá 4: Tốt
Đánh giá 5: Đạt
Đánh giá 6: Tốt
Xem thêm các bài giải SGK Hoạt động trải nghiệm lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Chủ đề 5: Xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân và phát triển kinh tế gia đình
Chủ đề 6: Vận động cộng đồng cùng tham gia các hoạt động xã hội
Chủ đề 7: Tìm hiểu hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của địa phương
Chủ đề 8: Định hướng học tập và rèn luyện theo nhóm nghề lựa chọn
Chủ đề 9: Bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và môi trường tự nhiên