Tiếng Việt lớp 5 Tập 2 Bài 2: Thành phố Vì hoà bình
Đọc: Thành phố Vì hoà bình trang 90, 91
Nội dung chính Thành phố Vì hoà bình:
Bài đọc tôn vinh thành phố Hà Nội là một trong năm thành phố trên thế giới được UNESCO vinh danh với giải thưởng “Thành phố Vì hòa bình”, nhấn mạnh vào những đóng góp tích cực của Hà Nội trong việc đấu tranh vì hoà bình và sự phát triển của thành phố. Qua đó, nhân dân Hà Nội được khích lệ và động viên để tiếp tục xây dựng một Thủ đô năng động, đổi mới và sáng tạo. Cuối cùng, việc tham gia vào “Mạng lưới các thành phố sáng tạo” cũng được nhấn mạnh như một bước tiến quan trọng của Hà Nội trong việc lan toả tri thức và sáng tạo.
* Khởi động
Câu hỏi (trang 90 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Cùng bạn hỏi đáp về ý nghĩa tên gọi khác của mỗi địa danh sau:
Trả lời:
– Vì sao Hải Phòng còn được gọi là thành phố hoa phượng đỏ?
– Vì tên gọi này tôn vinh cây hoa phượng đỏ, một biểu tượng đặc trưng của thành phố Hải Phòng. Hoa phượng đỏ là loài cây phổ biến và rất nổi tiếng ở Hải Phòng, đặc biệt vào mùa xuân khi những tán lá đỏ rực nở rộ trên khắp các con phố và công viên, tạo nên một vẻ đẹp rất riêng và đặc trưng cho thành phố này.
– Vì sao Đà Lạt còn được gọi là thành phố ngàn hoa?
– Vì vùng đất này được mệnh danh là thiên đường của các loài hoa. Với khí hậu ôn hòa, Đà Lạt là nơi trồng trọt và chăm sóc nhiều loại hoa độc đáo và đẹp mắt, từ hoa hồng, hoa cẩm tú cầu đến hoa lavender và hoa dã quỳ. Cả thành phố như một bức tranh hoa tươi sáng, thu hút du khách đến tham quan và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của ngàn hoa.
– Vì sao Bến Tre là xứ dừa ?
– Vì tên gọi này thể hiện tính đặc trưng của Bến Tre, là nơi nổi tiếng với vườn dừa phong phú và sản xuất dừa lớn nhất miền Nam Việt Nam. Dừa không chỉ là nguồn sinh kế quan trọng mà còn là biểu tượng văn hóa và kinh tế của vùng đất này. Xứ Dừa Bến Tre không chỉ là nơi sản xuất dừa lớn mà còn là điểm du lịch hấp dẫn với những cánh đồng dừa bát ngát và các sản phẩm từ dừa phong phú.
* Khám phá và luyện tập
Văn bản: Thành phố Vì hoà bình
Ngày 16 tháng 7 năm 1999, Thủ đô Hà Nội tự hào được UNESCO chọn là thành phố tiêu biểu của Châu Á – Thái Bình Dương và là một trong năm thành phố trên thế giới nhận giải thưởng “Thành phố Vì hòa bình”.
Đây là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế về những đóng góp tích cực của Thủ đô trong công cuộc đấu tranh vì hoà bình cũng như trong sự nghiệp phát triển, xây dựng một thành phố hoà bình, năng động. Trải qua hơn 1.000 năm hình thành và phát triển, Hà Nội luôn giữ được những nét truyền thống của Việt Nam, vươn lên với sức bật mạnh mẽ, xứng đáng là trung tâm chính trị – hành chính quốc gia, trở thành trung tâm lớn về văn hoá, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế.
Nhân dân Hà Nội luôn mong muốn và quyết tâm xây dựng, phát triển một Thủ đô năng động, đổi mới, sáng tạo, vì hoà bình. Nhờ sự nỗ lực không ngừng, ngày 31 tháng 10 năm 2019, Hà Nội chính thức được UNESCO chấp thuận đưa vào “Mạng lưới các thành phố sáng tạo” vì sự phát triển dựa trên những sáng tạo về lĩnh vực thiết kế.
Tham gia mạng lưới, Hà Nội sẽ trở thành một trong những trung tâm hội tụ và lan toả của tri thức và sáng tạo.
Nguyễn Hoàng Dương tổng hợp
Trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Mỗi mốc thời gian sau gắn với thành tựu gì của Thủ đô Hà Nội? Mỗi thành tựu đó nói lên điều gì?
Ngày 16 tháng 7 năm 1999
Ngày 31 tháng 10 năm 2019
Trả lời:
– Ngày 16 tháng 7 năm 1999: Thủ đô Hà Nội tự hào được UNESCO chọn là thành phố tiêu biểu của Châu Á – Thái Bình Dương và là một trong năm thành phố trên thế giới nhận giải thưởng “Thành phố Vì hòa bình”.
– Ngày 31 tháng 10 năm 2019: Hà Nội chính thức được UNESCO chấp thuận đưa vào “Mạng lưới các thành phố sáng tạo”.
Câu 2 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Nhân dân Hà Nội có mong muốn và quyết tâm gì?
Trả lời:
Nhân dân Hà Nội luôn mong muốn và quyết tâm xây dựng, phát triển một Thủ đô năng động, đổi mới, sáng tạo, vì hoà bình.
Câu 3 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Việc tham gia “Mạng lưới các thành phố sáng tạo” mở ra cơ hội gì cho Hà Nội?
Trả lời:
Việc tham gia “Mạng lưới các thành phố sáng tạo” mở ra cơ hội cho Hà Nội trở thành một trong những trung tâm hội tụ và lan toả của tri thức và sáng tạo.
Câu 4 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Tóm tắt nội dung bài đọc bằng 3 – 4 câu.
Trả lời:
Ngày 16 tháng 7 năm 1999, Hà Nội đã được công nhận là thành phố vì hòa bình. Đây là sự cố gắng trong cuộc đấu tranh vì hòa bình cũng như trong sự phát triển. Nhân dân Hà Nội luôn mong muốn là quyết tâm xây dựng, phát triển một Thủ đô năng động, đổi mới, sáng tạo vì hòa bình. Tham gia mạng lưới, Hà Nội sẽ trở thành một trong những trung tâm hội tụ và lan tỏa của tri thức và sáng tạo.
Nói và nghe: Nói về cuộc sống thanh bình trang 91, 92
Câu 1 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Bày tỏ suy nghĩ của em về cảnh được tả trong đoạn thơ sau:
Hàng chuối lên xanh muớt
Phi lao reo trập trùng
Vài ngôi nhà đỏ ngói
In bóng xuống dòng sông.
Trần Đăng Khoa
Trả lời:
Cảnh được tả trong đoạn thơ mang lại cho em cảm giác bình yên và thanh bình. Hàng chuối xanh mướt và những cành phi lao reo trập trùng tạo nên một hình ảnh tự nhiên tươi mới. Những ngôi nhà đỏ ngói in bóng xuống dòng sông tạo ra một khung cảnh hòa quyện giữa sự giao thoa giữa con người và thiên nhiên. Em cảm thấy như được đắm mình trong vẻ đẹp đơn giản nhưng đầy ấn tượng của cảnh quê thôn dã.
Câu 2 (trang 91 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Nói về cảnh thanh bình ở quê hương em.
a. Giới thiệu chung về cảnh
– Địa điểm
– Thời gian
– ?
b. Nói về cảnh đẹp thiên nhiên:
– Bầu trời
– Sông nước
– Cây cỏ
– ?
c. Nói về cuộc sống của con người.
d. Bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc của em.
Trả lời:
Quê hương em là một ngôi làng nhỏ ở miền Tây sông nước. Tuy không giàu có và hiện đại như thành phố khác, nhưng nơi đây vẫn là nơi mà em luôn mong nhớ về, bời sự thanh bình, yên ả của nó.
Cả ngôi làng nằm ở phía cuối dòng sông lớn, nên lúc nào cũng xanh tươi và trù phú. Phía cuối làng, là cánh đồng lúa rộng mênh mênh, rì rào trong làn gió mát. Thỉnh thoảng, lại bắt gặp những cánh cò trắng chao nghiêng như đang hỏi thăm những bông lúa. Dọc những con đường đất đỏ, cơ man nào dừa xiêm, dừa nước mọc dọc bờ những con mương nước dẫn lối từ sông về. Các con mương ấy to thì rộng chừng 5 mét, mà nhỏ thì nhảy một cái là qua. Chúng đan nhau, chảy xuôi chảy ngược khắp làng. Thật hiếm mà được một ngôi nhà không có nước chảy qua. Dọc các mương nước phía gần ruộng lúa, thường sẽ được chiêm ngưỡng những đàn vịt trắng lạch bà lạch bạch ngụp lặn dưới dòng nước. Đôi lúc, sẽ nhìn thấy cả những con trâu đen, đủng đà đủng đỉnh đi bộ, cái đuôi thì ve vẩy đuổi ruồi, còn cái chuông dưới cổ thì leng keng mãi.
Những ngôi nhà ở trong làng, thường là nhà cấp bốn, nhà vườn, hiếm lắm mới thấy ngôi nhà hai tầng. Đất rộng, nhà nào cũng có một khu vườn trồng rau, nuôi gà. Rồi nhà này cho nhà kia nắm rau, nhà kia cho nhà nọ quả mướp. Thế là cũng bớt đôi ba đồng đi chợ. Tình làng nghĩa xóm ở đây chính là như thế. Họ quan tâm nhau bằng cái tình thương chân chất, thật thà, chẳng tính toán. Chiều chiều, dưới những gốc dừa mát rười rượi, lại thấy các bà, các cô ngồi tụm năm tụm bảy nhặt rau, giặt áo, kể chuyện cười râm ran. Lũ trẻ thì hồ hởi rượt đuổi, nhảy ùm xuống con mương mà bì bõm bơi lội. Những tán lá dừa thấy thế, lại khua khua mấy cái lá to dài, xào xạc mà góp vui.
Những hình ảnh mộc mạc, bình dị ấy của quê hương khiến em luôn vui sướng, hạnh phúc khi nhớ về. Đó chính là ốc đảo xanh nuôi dưỡng cho tâm hồn em tươi mới, ấm áp hơn mỗi ngày.
Câu 3 (trang 92 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Cùng bạn bình chọn bài nói:
Nội dung phong phú.
Hình thức sinh động.
Giọng nói truyền cảm.
Tác phong tự tin.
Trả lời:
Em cùng bạn bình chọn bài nói dựa vào gợi ý
Viết: Tìm ý cho đoạn văn thể hiện tình cảm, cảm xúc về một câu chuyện trang 92
Câu 1 (trang 92 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Tìm, sắp xếp và ghi lại những ý chính cho đoạn văn.
Gợi ý:
– Giới thiệu câu chuyện:
+ Tên câu chuyện.
+ Tên tác giả.
+ Nội dung hoặc cảm nhận chung về câu chuyện.
+ ?
– Thể hiện tình cảm, cảm xúc của em về câu chuyện
+ Mở đầu hấp dẫn
• Chọn được người, vật, việc,… để dẫn vào câu chuyện.
•?
+ Nội dung thú vị:
• Có nhiều thông tin mới mẻ.
• Tạo được sự bất ngờ.
•?
+ Lời kể sinh động:
• Cách dùng từ (từ gợi tả âm thanh, màu sắc,…).
• Cách viết câu (câu hỏi, câu cảm,…).
• ?
+?
– Nêu những điều gợi ra từ câu chuyện:
+ Ý thức, trách nhiệm của bản thân.
+ Mong ước cho tương lai.
+ ?
Trả lời:
– Tên câu chuyện: “Những Đóa Hoa Tâm Hồn”
– Nội dung hoặc cảm nhận chung: Câu chuyện khắc họa tình yêu sâu đậm đối với quê hương, đất nước qua những việc làm thiết thực, tôn vinh giá trị văn hóa và truyền thống.
– Thể hiện tình cảm, cảm xúc về câu chuyện:
+ Mở đầu hấp dẫn: Giới thiệu không gian quê hương yêu dấu, nơi bắt đầu của những giấc mơ và kỷ niệm.
+ Nội dung thú vị:
• Khám phá vẻ đẹp đặc trưng của quê hương qua những lễ hội, phong tục.
• Những sự kiện lịch sử, nhân vật có thật gợi lên lòng tự hào dân tộc.
+ Lời kể sinh động:
• Sử dụng từ ngữ mô tả vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa, con người.
• Câu chuyện được kể qua góc nhìn chân thực, tình cảm.
– Những điều gợi ra từ câu chuyện:
+ Ý thức, trách nhiệm bản thân: Cảm nhận sâu sắc về việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa.
+ Mong ước cho tương lai: Khát vọng xây dựng và phát triển quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
+ Tình yêu quê hương, đất nước: Nuôi dưỡng tình yêu này qua mỗi hành động, suy nghĩ, làm cho cuộc sống có ý nghĩa hơn.
Câu 2 (trang 92 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Viết câu:
a. Giới thiệu câu chuyện.
b. Nói về những điều gợi ra sau khi đọc câu chuyện.
Trả lời:
a. Qua câu chuyện “Những Đóa Hoa Tâm Hồn”, không xác định tác giả nhưng lại để lại trong tôi một cảm xúc sâu sắc về tình yêu quê hương, đất nước. Câu chuyện này không chỉ đơn thuần khắc họa vẻ đẹp của quê hương qua những lễ hội truyền thống, phong tục đặc sắc mà còn qua những sự kiện lịch sử, những nhân vật có thật đã góp phần tạo nên lòng tự hào dân tộc.
b. Sau khi đọc câu chuyện “Những Đóa Hoa Tâm Hồn”, những điều gợi ra không chỉ làm giàu thêm tình yêu quê hương, đất nước trong tôi mà còn khơi dậy ý thức và trách nhiệm đối với việc gìn giữ và phát triển những giá trị văn hóa truyền thống. Câu chuyện như một nguồn cảm hứng để tôi suy ngẫm về vai trò và vị trí của bản thân trong việc bảo tồn di sản văn hóa, đồng thời làm thế nào để có thể đóng góp vào sự phát triển bền vững của quê hương.
* Vận dụng
Câu hỏi (trang 92 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 2): Tìm hiểu và giới thiệu về một vài thành tựu hoặc công trình tiêu biểu của Thủ đô Hà Nội mà em biết.
Trả lời:
Thủ đô Hà Nội của Việt Nam không chỉ là trung tâm chính trị – văn hóa của cả nước mà còn là nơi chứa đựng nhiều di sản lịch sử, văn hóa, cùng với những thành tựu hiện đại và công trình tiêu biểu. Dưới đây là một số công trình và thành tựu nổi bật của Hà Nội:
1. Hồ Hoàn Kiếm và Khu phố cổ Hà Nội: Là trái tim của Thủ đô, Hồ Hoàn Kiếm cùng với khu phố cổ xung quanh là biểu tượng không chỉ của Hà Nội mà còn của cả nước. Nơi đây chứa đựng giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc, thu hút hàng triệu lượt khách du lịch mỗi năm.
2. Cầu Long Biên: Một trong những cây cầu lịch sử, là niềm tự hào của người dân Hà Nội. Được xây dựng vào cuối thế kỷ 19, cầu Long Biên không chỉ là công trình giao thông quan trọng mà còn là chứng nhân của nhiều biến cố lịch sử quan trọng của Thủ đô và cả nước.
3. Văn Miếu – Quốc Tử Giám: Là quần thể di tích lịch sử và văn hóa, Văn Miếu – Quốc Tử Giám được xem là trường đại học đầu tiên của Việt Nam, nơi thờ Khổng Tử, các bậc hiền tài của đất nước và là biểu tượng của tri thức, giáo dục Việt Nam.
4. Nhà hát lớn Hà Nội: Là một trong những công trình kiến trúc Pháp cổ điển đẹp nhất tại Việt Nam. Nhà hát lớn Hà Nội không chỉ là địa điểm tổ chức các sự kiện văn hóa, nghệ thuật quan trọng mà còn là biểu tượng của sự hòa nhập văn hóa, sự phát triển và mở cửa của Thủ đô.
5. Khu đô thị mới Phố Đông: Là biểu tượng của sự phát triển hiện đại và năng động của Hà Nội, khu đô thị Phố Đông với các tòa nhà chọc trời, trung tâm thương mại, khu văn phòng và các dịch vụ tiện ích khác, thể hiện sự thay đổi và tăng trưởng mạnh mẽ của Thủ đô trong thời đại mới.
Những công trình và thành tựu này không chỉ thể hiện sự phát triển kinh tế – xã hội mà còn giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của Thủ đô Hà Nội, góp phần làm phong phú thêm bản sắc văn hóa Việt Nam.
Xem thêm các bài giải bài tập Tiếng Việt lớp 5 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:
Bài 1: Vì đại dương trong xanh
Bài 2: Thành phố Vì hoà bình
Bài 3: Bài ca Trái Đất
Bài 4: Miền đất xanh
Bài 5: Những con hạc giấy
Bài 6: Lễ hội đèn lồng nổi